Shqipëria sapo mbylli me njëfarë suksesi zgjedhjet e 11 majit 2025.
Çfarë do të thotë sukses?
Sukses do të thotë që u kryen pa trazi, një konkurim politik për besimin e marrë nga populli për tu përfshirë diturisht e me vullnet për të qeverisur burimet e pronat e përbashkëta, që zoti i ndihmohtë; për pronat e përveçme të secilit është muhabet tjetër, megjithëse një e nga një e bajm sovranin e madh që fle me zotat dhe paradite kullot përdhe dhe që do të na ndihmojë të ruhemi e rritemi si shpirtra e si gjallesa dhe mundëson të krijohet një mjedis ku i themi mendimet tona dhe e japim atë kontributin në atë që bëjmë me gëzim, pra përmbushjes së një qenie e besim se ajo që duam e dimë është e bekuar prej perëndive të njohjes e dijes që mbajnë kutin tonë në dorë.
Sukses, u krye në paqe dhe dyshimi se vullneti është largë prej së vërtetës, është edhe i pakët. Megjithëse mund ti kenë futur duart andej këndej dhe të kenë rrëmbyer ndonjë mandat, deformimi është brenda kufijve të pranueshëm për kontekstet zhvillimore në vend dhe dhuna qe e pakët duke parë bollëkun e forcave jolegjitime në dispozicion.
U influencua votëmbajtësi, po mirë. Pa influencim nuk bëhet kjo punë. 
Opinioni nuk ka tension; për Partinë Demokratike, veç furnizimit me vëmendje të liderit të madh, kauza e denoncimit të deformimit të rezultateve nuk mjafton për thuajse aksënd tjetër. Media raporton se Sali Berisha nuk ka shpenzuar asnjë lek për fushatën, ndërsa njeriu me më shumë para të shpenzuara ndër demokratë është Gjin Gjoni i ndjekur nga Belind Këlliçi. Socialistët dhe të gjithë i kryesonte një çun nga Elbasani që kishte harxhu më shumë se të gjithë. 
Edhe një gocë nga Elbasani që konkurronte për socialistët kishte pas mbështetje të fortë jo-politike, megjithëse ajo kishte qenë shefe për eventet shtetërore në kryeministri para se të rikthehej shefe në shërbim social në Elbasan.
Po?., shumë mirë.
Ndër fitues socialistë ka plot të rinj të provuar në administratë. Mirë a keq?
Në shijen time reduktimi i rolit të partisë nuk është i pëlqyeshëm. Një angazhim profesional që ve theksin tek marrja e orientimeve nga lartë shkëmbehet shpejt në një komunikim me elektoratin që duhet përzier me njohuri e parimshmëri. 
Bien në sy dy a tre kryetarë të bashkive që kanë hyrë në garë, duke zgjedhur të jenë deputetë kundrejt liderëve të njësive vendore të rritura e me prona e tendera e ku di unë? Pse është deputeti më i lartë se kryebashkiaku? Unë kisha ndjesinë se rrjedha ka qenë tjetërsojshëm? Një bashki me fuqi e me prona e taksa e gjoba mbi disa njësi elektorale bashkë.
Politika në qendër është shumë tërheqëse?
Nuk nuhatet ndryshim titullarësh në Ministri apo ndonjë ndryshim tjetërllojsh, megjithëse edhe po të kishte vështirë se do ta kuptonim. Megjithëse jo.
Nëse janë marrë në administratë nga rradhët e partisë atëherë prap shija nuk është e këndëshme.
Në qendër dominimet janë më të drejtëpërdrejta. Kjo sjell angushtim shpirtëror.
Më shumë se gjysma e deputetëve janë të rinj. Dhe nuk dimë a është mirë a keq.

Këta titujt me ‘si gjithë mileti’ unë i kam përdorur edhe më herët dhe ja ku janë sërish, se të gjithë po flasin për Kodin e ri penal, që ka propozuar Ministria e Drejtësisë me drejtues zotin Ulsi Manja. (Ndoshta jam pak i vonuar se ai kaloi kohën e tij si lajm dhe pret të dalë në parlament si një muhabet i harruar kur ti vijë dita seancës plenare, por nuk mund të lejmë pa përgëzime ekipin e marrëdhënieve me publikun.)
Por më shumë se Ministria e Drejtësisë, me këtë dokument shpreh një vullnet partiak populli ynë, madje jo partiak, më saktë, politik, që është edhe forma më e përparuar e bashkë-komunikimit që kanë shpikur njerëzit.
Kjo nuk është vepër e një partie, por e një shumice popullore të sapo konfirmuar në zgjedhjet e dy muajve më herët.
Kodi i ri penal.
Në filmin “Koncert në vitin 1936”, zotit Xhevo, kryetar i Bashkisë, i vjen i arrestuar, një karrocier që rrihte kalin që refuzonte të ecte mu në bulevard të qytetit, aty te rrapi ku vareshin njoftimet dhe priste rruga për te shkolla. "Kodi penal. Ky është si kurani mor qafir. " - thoshte zoti Xhevo, e pastaj i thoshte tellallit që t’ja përsëriste miletit nëpër rrugë, nenet 100 e diçka, e me rradhë.
Ta dijë populli se ç’po ndodh.
Shoqërira lloj e lloj dhe institucione, folën e po flasin. Kryeprokurori i vendit foli e tha që kjo largon vëmendjen nga një barrë e madhe dosjesh që mbush çdo dhomë e pret të ndiqet prej një prokurori shumë të ngarkuar me shumë dosje, e në vend të tyre çel plot të reja dhe duhej parë edhe gjithë puna me dosjet në vazhdim, që janë edhe të gjitha dosjet.
Nga shoqata e avokatëve u ankuan e pati njerëz që thanë se me kaq krime sa u identifikuan prej imagjinatës penale të gjithë e kemi vendin në burg prandaj më mirë ikim prej këndej shkroi e dikush tha se e drejta akademike për të pasur akses në informacion, veçanërisht me aktivitetin shtetëror e politik, e pastaj për të thënë ato që kujton se po zbulon, kufizohet dhe në disa raste kriminalizohet; nene që kufizonin liri që ne kujtonim se kishin dalë fare jashtë vëmendjes.
x
 
Por dora në zemër këta njerëz në vend që të jenë politikë, mbeten profesionalë.
Të gjithë këta njerëz duhet të dërgojnë përfaqësira, të mbajnë mbledhje më të majtë e të mëgjër e të mbledhin mbështetje votash e duarsh, e të propozojnë ndërhyrje specifike. Një listë vëlla me kaq pika nga kaq nene, ku kërkohet një përmirësim i tillë e i këtillë. E të takojnë shokë e shoqe në parlament e të flasin. Sekretarë, gratë e disa deputetëve dhe burrat e disa të tjerëve. Ti sqarojnë, ku është qëndrimi ku është gabimi e përmirësimi, e të shohin kë kanë pro e kë kundra. Kush ndahet prej kopesë, e kush ka ndonjë leverdi të vetën.
 
Përveç meje, që kam qasjen e një shkrimi për tu konsumuar i lexuar, si një rrëfim me nuhajtje për estetizma e filozofizma pa shënjestra të veçanta brenda ligjit, por me mundësinë që i ofron ai për kundrime historiko-filozofike në median time.
Kodi aktual, (duke marrë në konsideratë edhe faktin që unë nuk po zhytem nëpër kërkime të veçanta të degëzimeve të tjera të ligjit, por,) nuk ka fare ‘media’ nëpër të. Asnjë fjalë ‘media’ nëpër tekstin e vjetër, me këto shkronja sipas kësaj rradhe. Teksti i ri i ka 19 herë.
Diku tjetër:
Nëse i dënuari ka kryer vepren penale duke perdorur komunikimin publik nepermjet medias, atëherë gjykata mund të urdhërojë që dëmi të paguhet nga :
personat fizikë ose juridikë që zotërojnë shtëpi botuese, gazeta, revista, çdo lloj mjeti komunikimi, stacione radio apo kanale televizive, ose çdo mjet tjetër të përhapjes me shkrim, të folur ose vizuale, për veprat penale të kryera duke përdorur median e tyre. Në këtë rast përgjegjësia civile e tyre trajtohet solidarisht me personin e dënuar.
(të shikojmë suksesin ndaj Facebook.?)
​
      Le të merremi me sende me një domethënie më të afërt. Ja psh. ato zërat që u thanë më sipër që ankohen për shumësi na nxisin të hetojmë, fjala ‘dënohet’ përmendet 954 herë te kodi i ri dhe 631 te i vjetri. Edhe fjala ‘vjet’ që shoqëron ndonjë dënim me burg shkruhet 986 herë te i riu e 664 herë te i vjetri. 
Pra kemi me një rritje thuajse 30 përqind të parapritjeve për numër të krimeve që mund të zbulohen e trajtohen të veçuara prej legjislacionit, apo siç thotë vetë ligji për vete: përcakton veprat penale, dënimet dhe masat e tjera që merren ndaj autorëve të tyre.”

                E pra kjo është e pranueshme.
Për shembull, kodi i vjetër (Kodi i vjetër që do të thotë kodi aktual e që është ai që gjehet në fletoren zyrtare kur futesh në ndarjen 'kode'' e zgjedh kodi penal. pa specifikime moshore në faqen e përgjithshme, por brenda tregon se është i 1995-s me plotësim e përmirësim të vazhdueshëm,) kishte fare pak njohje të teknologjive të informacionit. Tani kemi kapituj që merren me këtë problematikë, për të cilën autoritetet përgjegjëse duhet të angazhohen në ndërgjegjësimin e popullsisë, se me këto ritme fyerje e hakërrim të njëri tjetrit nëpër media, inkriminimi me një koment do bëj namin. Vetëm kryeministri me një telefon denoncues mëngjesi në agjencinë përkatëse do burgosë pa lodhje 666 veta që e shajnë e ofendojnë përditë nëpër prurjet e tij të shumta virtuale.
Ose edhe diku tjetër. megjithëse mjaftojnë pak shembuj jam dakord.
Teknologjia përveç të qenit një lëm ku kryhet një larmi e madhe veprimi kriminal është edhe një rrethanë rënduese ose plotësuese në një sërë krimesh të tjera.
Instat raporton se në vitin 2024 u regjistruan 976 krime kibernetike, gati 30% më shumë se një vit më herët që nga ana e vet është një trefishim i numrit të krimeve që u njohën të kësaj natyre në vitin 2020.
E pra kjo është e pranueshmë. Kodi i vjetër kishte fare pak njohje të teknologjive të informacionit. Tani kemi kapituj që merren me këtë problematikë, për të cilën autoritetet përgjegjëse duhet të angazhohen në ndërgjegjësimin e popullsisë, se do bëhet nami. Vetëm kryeministri me një telefon denoncues mëngjesi në agjensinë përkatëse do burgosë pa lodhje 666 veta që e shajnë e ofendojnë përditë nëpër prurjet e tij të shumta virtuale.
Teknologjia përveç të qenit një lëm ku kryhet një larmi e madhe veprimi kriminal është edhe një rrethanë rënduese ose plotësuese në një sërë krimesh të tjera.
Vetëm familja guxon në të tilla ritme të rritjes. Krahasuar me 2020 rastet e dhunës mes anëtarëve të rrethit të ngushtë familjar  janë ndër krime të identifikuara gati 30% më shpesh.
Edhe familja është shumë më shpesh e përmendur e e pranishme për të sqaruar, rënduar e treguar për veprën penale. Në kodin e ri në 108 raste përmendet familja, te i vjetri 21. 
Për më tepër këtu hasim edhe parandalime të tilla si në nenin e cituar këtu që tregon për realitete të  reja që përpijnë njerëzinë.
 Neni 790             
Krijimi i humanëve të dallueshëm
 Zbatimi i praktikave eugjenike me qëllim krijimin tërësisht apo pjesërisht, të humanëve të dallueshëm nga grupet natyrale kombëtare, etnike, racore ose fetare, që synojnë organizimin e përzgjedhjes së personave, apo krijimi i qenieve njerëzore identike me anë të klonimit ose procedurave të tjera që synojnë përzgjedhjen e racës, ose lindjen e një fëmije gjenetikisht identik me një tjetër person të gjallë ose të vdekur, dënohet me burgim nga pesë deri në dymbëdhjetë vjet.
 
E në këtë masë reflekton kodi i ri një qasje të praktikës administrative  që lehtëson, ndan përgjegjësi, autorizon për gjetjen e zgjidhjeve e ja beson gjykimin njerëzve tanë që i kemi zgjedhur e i paguajmë për atë detyrë me një mekanizëm popullor që në thelb mbetet demokratik. Për një larmi që nis në rrahje të nënës, babës, bijës e mnotrës e vëllait e përfundon të ndalimi i krijimit të ndonjë laboratori bashkëkohor që merr qeliza e shton e sipas nevojës e dëshirës e prodhon një njeri që ta kesh vetëm për vete, bërë sipas tetë fotografish në mur.

Kjo kohë e jona shënuar prej përgatitjesh për shpallje ligj të Kodit të ri Penal është etapë e zhvillimit historik identitar e kulturor, por edhe reagimi dhe veprimi, përpjekja për ta ndryshuar, më shpejt, më shumë, më mirë. Ligjet kanë qenë të vetmet mundësi tonat për të sjellë në normalitetin e vendit sipërmarrje që përndryshe do të ishin rrugaçërore e të çmendura.
Në një masë të madhe kjo është bindja ndaj tjetrit nën frikë a nderim më shumë se një përfundim logjik i pleqnimeve tona me vete e me kanun; nënshtresuar si arketip masiv, kulturalizmi teknologjik i aplikuar, racizmi, nacionalizmi, nacional socializmi, komunizmi revolucionar dhe racionalizmi grykësor, instiktualiteti prej kafshës që shoqëron gjithë rrjedhën nëpër pak më parë të thënat -izme, e vazhdon edhe këtu.
​
Zhvillimi i madh teknologjik, rritja e vëmendjes ndaj ndjeshmërive të individit, ngutit që kanë problematikat kolektive, insistimi tek konkurrueshmëria dhe aftësia e saj për të vjelë motivim dhe mbajtja e konkurrueshmërisë në gjerësitë e luftës dhe krimit, kërkojnë ndryshime edhe në Kodin Penal.
Është shumë e vështirë të besosh që rendi në vend paska qenë i mbajtur me këtë kod penal të ngurtë e gjysmak. Kodi i ri ishte prej kohësh i kërkuar.
Fakti që vendi ka funskionuar kolektivisht bazuar në një të tillë kod penal duhet të nxisë gjithë kritikët që në vend të një denoncimi të mangësive të ligjit të vinë me propozime për përmirësime, të tregojnë që teksti duhet të jetë i formuluar në këtë formë ose të ketë në kosideratë këto rreziqe dhe dobi, e një lehtësi dhe përgjigjësi për ata që angazhohen në garantimi e respektimit të kodit.
Fjala detyrë vjen 130 herë. Tek aktuali kemi 93 detyra.
Përfshirja e më shumë njerëzve në detyra që kanë lidhje me zbatimin e kodit penal, e që kanë shtuar nëpër vete përgjegjësi që ja sjell detyra dhe i mbikqyr kodi është një zhvillim pozitiv.
 
Meqenëse qasja ime dihet që është kryesisht në lëm të përgjithshëm të gjuhës së përdorur dhe bukurisë së fjalëve e të mendimeve që mund të na udhëzojnë kur rrimë e mendojmë për kodin penal vegja e krahasimit mes kodit të ri penal e atij më të vjetër është shpeshtësia e hasjes së fjalëve të caktuara.
Dhe kërkojmë zbavitje në krahasim, se ç’të lexosh pa zbatvitje. E që të gjejmë zbavitje duhet të nisemi nga diku e ky diku është gjetje e meqeqë gjetëm gjetje brohorasim urra dhe ja ku dolëm.
 
“Urr” kjo rrokje legjendare e “urra‘-së, tkurrit dhe kurrës së lavdishme e veçojmë e bëjmë rrënjë të një kërkimi në ëord dhe plot 186 fjalë me këtë rrënjë gjallojnë në tekstin kodit të ri.
Dhe shfaqet ngadhnjimtare konkurrenca. Fjala konkurrencë gjallon ngado. Kryesisht në përsëritje të faktit që nëse dënohesh për një krim, por për ta realizuar atë ke bërë një krim edhe më të madh, duhet të dënohesh me krimin që meriton. Dashtë zoti i madh!
Dhe këtu gjejmë konkurruesin e vetëm për rrokjjen ‘urr’ në shqipen penale. Zo-në e madh të zotit të madh.
Dhe zo-ja shfaqet 275 herë. Barazon, barazon, barazon e prap barazon, propozon ose realizon, organizon, zotëron, mbizotëron, izolon, çnjerëzon, filozofon dhe shfrytëzon, favorizon, neutralizon, kallzon, kategorizon, përkufizon dhe individualizon, sezon, bazon e refuzon, ekspozon, akuzon, abuzon, dorëzon, shtazori normalizon,  mizor,  izotopja e pazonja në një zonë. Ozonholluesi. Evazor. Gëzon. Në vezore.
Në të vjetrin kishte 59, zo. Bazon gëzon, mizor, çnjerzor, i pazoti, zon, ozon, izolon, kallëzon, akuzon, favorizon...
Urr aktuali kishte vetëm 11: burrat, konkurrojnë, urrejtje.
Mirë, kjo shaka linguistike mjafton; por jo, ajo shijon dhe na fton në tjetër qëmtim më kërkues të gjurmës gjuhësore në sistem kompjuterik. 😊 Gu?
615 Gu. Siguron paguan tregu, tatimagues rregullon penguar shtrënguar shmangur larguar djegur. Ja kaq fjalë, në mos pastë shpëtuar ndonjë; merr gu-ja 615 përmendje.
Zo i madh megjithë një larmi të madhe shtigjesh nuk gjeti vend veçse 275 herë.
Për ta vazhduar këtë ndërhyrje gazmore po marrim dhe rrokjen qi, që shfaqet 404 herë, urra! dhe ndërkohë ftojmë gjithë lexuesit të lëshohen rrokjeve të kodit të ri penal e të zbulojnë misteret e tij, pastaj shkojmë e rrethojmë ministrinë e drejtësisë me brohorima, pse kaq shumë zi?
1936 ‘zi’. O tmerr i qiellit, o hije në kurriz të reve! Nuk e mposht dot as ‘ba’-ja me 1444 prani.
Por ishim te ‘qi’-ja 404 ‘qi’. Fuqi. Shqipëri, pëlqim, mos pëlqim shfuqizim, treqind, krushqi?. Qira, ushqim e shqisë, heqin. Kryqi. I vjetri kish 244 nga të cilat 70 herë kanë Shqipërinë përqark, kurse te i riu Shqipëria përmendet 123 herë. Pra gjithë patriotët të kenë vëmendjen e të mos përzihen në përgojime të kodit.
Bu-ja kishte 1544. Burim, zbulim, burgim, kontribut, përbuzje, buxheti, gabuar; por rritur nëpër plotësimin ‘burg’ të zihen 1203 prurje të bu-së.
Por këto janë fjalë estetike dhe lodronjëse në një tjetër kuptim të gjuhës dhe lidhjeve të shenjimit gjuhësor me ndjesi primordiale e dhe tingullore.
 
          Por ky krahasim gazmor mjafton pak, e specialistë të fushës padyshim kanë krahasime më të stërholluara me fqinj e të largët.
Një krahasim tjetër?

P.sh.
Vëllezër edhe motra, kur mendojmë për krimin, me than të drejtën, direkt, na shkon mendja te viktima, se viktima më së pari e meriton vëmendjen pse ajo vuan pasojat e aktit që po gjykohet. (përveç rasteve kur kjo viktimë është shteti që nuk vuan aq shumë.) 

          Viktima vjen e përmendur që në fjalët e para, në ndër më të zëshmit rradhë të tij. Kodit Penal. Në parimet e legjislacionit penal.
2. Kodi Penal bazohet në barazinë e shtetasve përpara ligjit, drejtësinë në përcaktimin e fajësisë, mbrojtjen e interesit më të lartë të fëmijëve dhe viktimave të veprës penale, humanizmin dhe proporcionalitetin e dënimit penal.
​
Në kodin e ri kemi 329 përmendje të viktimës gjatë përpjekjes për të vendosur drejtësi, kurse në kodin aktual nuk ka viktima fare. Në fakt fjala viktimë përmendet 9 herë, por viktima nuk është në procesin e vendosjes së drejtësisë, por është një dëshmitar ose edhe aktor i skenës së krimit, por vazhdimësia i përket e popullit shqiptar dhe organeve të tij të represionit. Edhe në kodin e ri përmendet në atë kontekst të një përshkruesi të skenës së krimit, por edhe në kuptime të tjera.
Kur vazhdon edhe pak më tej,  poshtë, por në kodin penal sa arrin te titulli i dytë për ‘Veprën penale dhe përgjegjësinë penale’, në kreun e parë ‘Vepra penale’, pra neni 18 thotë që:
2. Kur vlerësohet se veprimi apo mosveprimi, ndonëse parashikohet si i tillë në ligjin penal, përmban rrezikshmëri të ulët, gjyqtari i seancës paraprake vendos pushimin e procedimit. Marrja e opinionit të viktimës, për vazhdimin ose jo të procedimit, është e detyrueshme.
P.sh. Marrja e opinionit është disi e paqartësuar; çfarë do të thotë ajo për vendimin final?
Por ka akoma më shumë tek viktima e në një kërkim vetëm pak më tej për viktimën në Republikën e Shqipërisë. Ja për shembull ne kemi strategjinë kombëtare që shfaqet në fillimet e kërkimit për alternativa e aty ka një bazë ligjore që shkon nëpër faqe, konventa ndërkombëtare, kushtetuta e ligje e gjithandej ka vëmendje për viktimën, por si zakonisht në dokumente shqiptare hasim në këtë hyrje aspak elegante
PJESA I
KONTEKSTI STRATEGJIK
1.     Hyrja dhe qëllimi i dokumentit strategjik
Shqipëria ka ratifikuar pothuajse të gjitha aktet ndërkombëtare të Kombeve të Bashkuara dhe të Këshillit të Evropës që përcaktojnë standardet e trajtimit, mbështetjes dhe mbrojtjes së viktimave të krimit, duke i bërë ato pjesë të legjislacionit të saj të brendshëm. Një nga detyrimet që duhet të përmbushet është përafrimi i legjislacionit vendës për viktimat me standardet e Bashkimit Evropian (BE) dhe forcimi i bashkëpunimit ndërkombëtar, detyrim i cili rrjedh edhe nga procesi i integrimit të Shqipërisë në BE. Në kuadër të këtij procesi, duke qenë se nënkapitulli i mbrojtjes së të drejtave themelore është pjesë e kapitullit 23 të acquis, për të cilin Ministria e Drejtësisë (MD) është institucion lider, një ndër çështjet është edhe mbrojtja e lirive dhe të drejtave themelore të njeriut dhe, në veçanti, të drejtat dhe mbrojtja e viktimave të krimit. Pas analizës së kryer në kuadër të përgatitjes së prezantimeve përpara Komisionit Evropian, nëntor 2022, është konkluduar nevoja për hartimin e Strategjisë Ndërsektoriale për Mbrojtjen e Viktimave të Krimit (SNMVK).

Një strategji. Një poezi për violinçel dhe buxhet fillon eposin e viktimës me fjalët që po i shkojmë mbas berihasë me zell, se për ne viktimat janë për ti ..... Berihaja në këtë rast është Bashkimi Europian dhe angazhimi i tij për të liri, drejtësi e vllazëri të mbikqyrur.
Por jo, ne kemi kodin. Kodi i ri, Penal thotë:

1. Masa penale e kompensimit të viktimës jepet nga gjykata ndaj të gjithë autorëve të veprave penale kur ka rezultuar dëm material apo jo material dhe, përfshin krahas kompensimit pasuror edhe çdolloj tjetër kompensimi që vlerësohet i përshtatshëm për rikuperimin emocional, psikik, social apo shëndetësor të viktimës.
2. Në çdo rast, prokurori paraqet përpara gjykatës raport të qartë për nevojat e kompensimit të viktimës, mënyrat dhe mjediset e nevojshme për trajtim rikuperues të saj, vlerat e duhura monetare dhe çdo gjë tjetër që shërben për përmbushjen e këtij qëllimi.
Për më tepër, kthimi në gjendjen e mëparshme është masë penale që jepet nga gjykata ndaj personit fizik apo juridik që ka dëmtuar mjedisin, peizazhin mjedisor, kulturor apo çdo vepre penale kur është e mundur rikthimi në gjendjen e mëparshme të dëmit fizik të shkaktuar.

            E kështu shkohet nëpër romane mbi kodet e reja penale. Por kështu ballafaqohesh edhe me nevojën për ta mbyllur diku e sa më shkurt ti biesh aq më mirë është. Sidomos kur i ke rënë gjatë.

​

Erdhën erdhën!!!! Zgjedhjet erdhën. Ç’po çpon fushatën. Partia po fiton. Por, cila parti?
Sondazhet në krye nxjerrin socialistët. Socialistët sipas gjasave do të marrin mandatin e katërt. Socialistët mbas një qeverisje 12 vjeçare të mbushur me çudira pjellë prej çudirash disi po aq të çuditshme fitojnë mandatin e katërt për ti dhënë rrugë atij vizioni që jap jell mendja e vet. Socialistët, partia e vërtetë neoliberale e vendit po fiton në një kohë ku kontekstet janë të njëllojta. Një gjurmë e tyre në vërshimin e njerëzisë nëpër jetë. Stafetën që brezi brezit ja le ata e stolisën me gurë të çmuar që shpojnë nëpër duar.
Socialistët po venë në përdorim vendin dhe po vjelin më zell socialist. Kapialistët e parë u desh të ishin pjellë e politikës e politika është vendi ku populli e thotë fjalën e vet dhe populli është sovrani. Ai fjala e të cilit mund të ketë pavarësinë më të madhe të mundshme në ato territore. Mbretërit janë sovranë, e kështjellat stoliseshin me dyer vetëm për ta. Populli ynë neoliberalist nuk mund të ketë orientim tjetër. Kush janë neoliberalët? Neoliberalë, në gjuhë shkollarësh të politikës e ekonomisë, quajnë ata njerëz që mendojnë se liria e gjithkuj për gjithçka që mundet (dhe lejon ligji, që duhet përmirësua me këtë trill në zemër) duhet mbrojtur e mbështetur. Këta tërheqin shoqërinë me vete. Pjellë e këtyre ishin CEO-t e kompanive të mëdha që mundësuan globalizmin dhe marrëdhënien që Marksi e thurte nëpër shoqëri të brendshme e zhvendosi në qindra e mijëra kilometra më tej në raca me mundësi të reja për shfrytëzim. Janë kompanitë angleze e amerikane, spanjolle e francize që prodhohen në punishte kineze e bangladeshase. Për të mos harruar Tajvanin ku bota mbarë thith mikroçipet për virtualitet realist bashkëkohor. Kore e Japoni, Kinë e Serbi e Rusi e Greqi e mo e mo.
Në katundin tonë vërtetë që zhvendosja nuk është ende mijëra kilometra, por pako dhjetra patjetër që është. Dhe po marrin në zotërim territorin e vendit sipas leverdisë. Një pushtet mbi territorin. Dikur në kohë të Berishës thonin mi jep mua lekët se kam një skemë të paparë që ti bëj tridhjetë e tre herë më shumë për 33 muaj. Ndërkohë me faza u rrëmbyen gjërat e rëndësishme, shpërdoruan mbrojtjen e vendit, vodhën rezervat në ar të shtetit të shqipëtarëve. Pastaj, ishin ata marrokët që merreshin me gurore e beton e që ishin edhe gangster urbano-ruralë që imponoheshin e që mbetën gjyshërit jetgjatë të të gjithëve.
Gangsterët ishin ata që patën ndikim të madh mbi shoqëri, pse institucionet nuk funksionin mirë. 40 përqind e popullsisë nën 33 vjeç. Guximtarë e të uritur, vulgarë grykës. Të varfër në kulm. Imagjino ti tani mbrojtësit e një ndërmarrje që shpallet si jopronë, pra që nuk e ka askush dhe lëshohen për ta rrëmbyer si celik e për ta shit për interes të vet, qoftë edhe te ndërmarrja fqinje ose diku ku mund të dërgohej e vjedhur e shitej. Partia politike megjithë maskarallëkun që e karakterizon ka qenë më e afta për tu mbrojtur disi prej kësaj hordhie rrugaçërore që mund të dhunonte gjithkënd. Njerëzit që dinin mundin e sakrificën derdhur në to hijeve gjendeshin pa një kuptim në jetë. Me llogaritë e të bëra të gjitha zera. Pastaj u vendos rendi disi. Berisha ishte kthyer në pushtet kur pati disa përmirësime krahasuar me Nanon që e kapi deliri oratorik e hedonik e harroi të rinovohej, një Jelcin i riu, pastaj erdhi Rama.   
Kjo është padyshim një shpërfaqje e vlerave që ushqen shoqëria në atë moment të caktuar dhe mënyrës se si gjejnë ato realizim. Ka dhe ndikime natyrisht. Por individi ynë është i yshtur për të qenë në një shoqëri tjetër, me mirëqenie më të lartë, dhe konkurrenca deri në ashpërsi kriminale është mënyra se si pozicionohemi në atë shoqërinë tjetër që mendojmë e shikojmë që po realizohet. Por edhe energjikë, guximtarë e optimist. Të shkolluar dhe injorantë njëkohësisht.
Vërtetë ca të rinj gjejnë zgjidhjen e mosmarrëveshjes së tyre në miting të Berishës, por debatojnë për politikën që duhet të ndjekë vendi, dhe ja kërcet me grusht ky, pastaj fap ky tjetri, por edhe në Pakistan e Kashmir e Indi ka provokacione ushtarake të nivelit të lartë të zjarrmisë.
Rama me një mal skandale mbi shpatullat sportive vjen i çuditur nga fakti që ende qenka dilema a duhet të vazhdojë qeverisje e tij, a të kthehet Berisha 80-vjeçar e ta qesi vendin në selamet.
GJMM-ja zgjohet prej gjumi dhe çuditet që ende u dyshoka mirësi e tij kur botërisht është e njohur që gjithë gjigandët i hanë njerëzit. Përveç atij, GJMM-së që do ta marrë vendin në sup e do ta qesi në një breg tjetër ku a rehat dhe ban fresk. Dhe njerëzit që i vejnë pas i thojnë që ky hero, nip perëndish e kushëri mbinjerëzish, asht bekim. Ilaç është. Socialistët. Partia e çlirimtarëve të shpallur. Partia Socialiste, Ish-parti e Punës, ish parti e punëtorëve dhe fshatarëve, komuniste e ma e ma.
Skandalet do të na rikthenin në përsëritje bajate, por neoliberalët janë një formë e angazhimit politik që e pranon skandalin. Artistë si Andi Uorholl ishin aty kur po krijohej neoliberalizmi. Kanaçe supe, fotografuar në zmadhim e pastaj kopjuar në kanavasë. Skandal estetik me qëllim tërheqje vëmendje thjeshtë për kontroll të paqëllimtë jetëpakë.
Për shembull, Rritje e turizmit, por duket se ideja urbanistike, ose zhvillimore që po realizohet duket se nuk po mendon mirë për banorët e vendit dhe po merr sipërmarrjen si busull të vendimit të vet.
Po ndërtohet shumë afër detit plazhit kudo. Zona afër destinacionit turistik, kufizon dukshëm kapacitetin pritës të destinacionit. 5-fishi i njerëzve mund të pritej nëse zhvillimi krijohej 2 kilometra më largë. Lëre pastaj 22. Ndërtuesit shqiptarë të mëdhenj në Tiranë, Durrës e Lezhë, Shkodër e Himarë, e ... duhet të kishin marrë tashmë në kontroll plazhet e vendit duke i parë ato në funksion të pronave të tyre. Lidhja e lagjeve periferike me plazhet duhet të ishte e shpejtë, e sigurtë, pa andralla. Me transport publik të qetë e efikas. Trena, tramvaje. Edhe plazhi ruhej me pak ndërtime. Me qendra të vogla tregtare, fusha e lëndina, parqe, fusha për sport. Vende për çiklizëm e flutura. Turizmi është një dhënie në përdorim e vendit për vizitorë dhe ata që disi duan të rrinë. Dakort ata mund të kenë shumë pare, por mbërritja e tyre ve një rekord të ri në relativitetin e kuptimeve të shumë dhe pakut të aspaktë.  Shëngjini që duhet të ishte ndërtuar në faqen e malit për karshi i hyri pylli përmes e doli në detë. Duke zaptuar hapsira ku fluksi i njerëzve mund të ishte menaxhuar shumë më mirë. Me prona më komode. Duke ju mveshur historisë së vendit. Duke bërë kalatë qendra.
Këta mund të shesin me çmim më të shtrenjtë apartamentin e shumtë, por aty mund të nxirrnin jetesën kënde lojrash, bare, fusha sporti, restorante, treg fshatar, varka bërës e shitës, hamakë e hije e mbi të gjitha disa mijëra prona shpërndarë në kodrinën për brinjë me transport inovator. Grean coast që duhet të kishte qenë në bisht të malit të vashës. Vunjotasit e dhërmiqotët nuk i bënin kot ndërtimet në mal kot or ti. Se edhe me luftë e kanë e mbajt për vete. Në plazh mblidhen një tufë ngrehinash betoni.
Ku shpallnin pronësinë 3 milion tani janë vetëm 33 mijë. Mundësisht brenda në det. Zhduket pylli pejsazhi, uji, uji i ëmbël edhe rrinë katunarët si sardele për tu përcëllu nëpër shezlongë që shiten shtrenjtë. Këto ngulmime betoni në breg po e ngulfasin përdorimin e territorit dhe janë një shenjë e qartë që zhvatja e këtij vizioni zhvillimor i vendit i vete pas skandaleve të tjera. Natyrisht pronësia është private, por kjo nga ana tjetër nuk ka as kuptim.
Si përfundim socialistët pak a shumë i dimë të gjithë shokë. Vërtetë Rama ka të drejtë që një ‘stuhi muti,’ si i thojnë anglezët, na pështjellon në kontekst të informimit por gjithësesi ca gjëra stuhia nuk i merr me vete.
Ama edhe Berisha!? Ptu. Një hajvan në krye të një force politike fare të kalbur që të çudit si rri më këmbë. Socialistët, partia e fshatarëve e punëtorëve të nxjerr shumë më shumë lidera ambiciozë se ju? Ju bij aspirantkulakësh nuk gjeni dot njeri për të zëvendësuar një lider plak që peshon politikisht sa një rinoceront. 20 vjet nuk patët një njeri për të qenë që t’ju mblidhte në një takim e të thoshte ndoshta më mirë kështu ose ashtu. Doktori që i thërret te zyra dhe i drejton 30 vjet. Një zgëq social me shumë njerëz, pellgu.
Këneta, i thërret Rama. Me një buf, thotë Rama. Por, janë 40 mijë bufa. Me një me një sy në krye. Por a është mbledhur një elitë anëtarësie milituese pranë udhëheqjes demokratike? Pse nuk arriti kjo elitë të shprehë një individualitet mendimi e besimi në ideal që i shërben qeverisjes? Pse nuk njohëm grupin. Ndonjë aty këtu doli në ekrane, po personalisht kam qenë shumë pak i targetuar në rrjete sociale dhe nga kandidatë pak socialistë ose demokratë. Ose ndoshta demokratë, po edhe nga 4 dhe 7 dhe ndonjë numër tjetër.  Berisha fytyrë në fushatë. Berisha motivim e motiv. Pa qeveri të hartuar që të adresojë çdo sektor më vete. Një hero. Një Trump.
A janë më mirë socialistët devijantë, kushërinjtë rozaki të këtyre bufave të bluhrosur? Socialistët që i ka ardh ora e ushqimit dhe çirren me sqepa përpjetë. Ndoshta çjerrja e tyre e gëzimtë sjell bereqet si shiu kur duhet. Rama, një Berisha M9, udhëheq me sukses. Vërtetë një decentralizim i centralizuar, por efikas. Rama me 200 sekretarët fuqiplotë përparon. Natyrisht për turp të tij rrezikon Bufi me një sulm në natën. Edhe rama me një qeveri që nuk e di e njeri, ose ndoshta e di, po edhe më shumë mund ta dijnë.
Rama i thjeshtë te zoti. I flet popullit thjeshtë fare. O çyrykë, i thotë, - si ju shkon mendja që mund të mos më votoni se ju ....!, se më çmëndët fare!.!” (Berisha me 100% dhe 50% dhe rritje dhe zbritje, ngatërrohet edhe vetë.) Rama thotë ndonjë dyfishim a dhjetëfishim andej këndej, por nuk lodhet fare në llogarira.
"Flasim për dilema bazë, zoti në qiell dhe shokët e tij, Europa, o zot i madh, që edhe na ka thërrit përditë vetëm se unë s’kam ik dot se kam pas pako punë me ju, që jeni edhe katundarë, siç e dini edhe vetë, por, që, unë i kam shumë qejf katunarët. Është mirë, për kokën time është mirë. Edhe ata që ikën u ngutën. Ktu është mirë fare." - thotë ai.
Mirë. Mirë i thojnë këta.
Janë edhe të vegjlit. Një lojë që mund të rrëmbejë ndonjë karrige. Por, votë e tyre i takon fituesit, në njëfarë mase. Ose humbësit. Domethënia e tyre duhet ende të zbulohet. Dhe ky është një rrezik që duhet ta kishin zgjidhur që dikur.
Unë i qëndroj ftesës për mos votim. Ftoj gjithë çunat të pendojnë votimet! Digjni kutitë e votimit dhe piqni keca në flakën e madhe!

kur e pyeta për programet si heren e kaluar me dha te njejten pergjigje prandaj inteligjencës artificiale i kerkova ta bente kerkimin ne vazhdë të fushatës ja ç'më tha:

Në prag të zgjedhjeve parlamentare të 11 majit 2025, Partia Socialiste (PS) dhe Partia Demokratike (PD) kanë zhvilluar fushata të ndryshme, duke reflektuar qasje të kundërta në organizim, mesazhe dhe aleanca politike.

Partia Socialiste (PS): Fushatë e centralizuar dhe e fokusuar në arritjet

• Qasja organizative: PS ka ndjekur një strategji të centralizuar, duke u mbështetur në strukturat ekzistuese dhe në figurën e kryeministrit Edi Rama për të promovuar arritjet e qeverisë.
• Mesazhet kryesore: Fushata është përqendruar në theksimin e stabilitetit ekonomik, investimeve në infrastrukturë dhe përparimeve në integrimin evropian.
• Aktivitete publike: PS ka organizuar mitingje dhe takime me qytetarët në qytete të ndryshme, duke theksuar projektet e realizuara dhe ato në plan.

Partia Demokratike (PD): Fushatë e decentralizuar dhe e fokusuar në ndryshim

• Qasja organizative: PD ka ndjekur një strategji më të decentralizuar, duke u mbështetur në figura të ndryshme brenda koalicionit "Aleanca për Shqipërinë Madhështore", i cili përfshin 26 parti të ndryshme.(KQZ)
• Mesazhet kryesore: Fushata është përqendruar në kritikat ndaj qeverisë aktuale, duke theksuar nevojën për ndryshim, luftën kundër korrupsionit dhe përmirësimin e institucioneve demokratike.
• Aktivitete publike: PD ka organizuar takime me qytetarët dhe aktivitete në nivel lokal, duke u përpjekur të mobilizojë bazën e saj dhe të tërheqë votues të rinj.

Lexo si tabele. fjalia e parë rresht më vete e dyta më vete. E para tregon socialistët, e dyta demokratët.
Krahasim i fushatave të PS dhe PD Aspekti Partia Socialiste (PS)Partia Demokratike (PD) Organizimi Centralizuar, me fokus në lidershipin e Edi Ramës Decentralizuar, me përfshirje të gjerë të partive të koalicionit
Mesazhet kryesore Theks në arritjet e qeverisë dhe stabilitetin ekonomik Kritika ndaj qeverisë, nevoja për ndryshim dhe luftë kundër korrupsionit
Aktivitete publike Mitingje dhe takime në qytete të ndryshme për të promovuar projektet e realizuara Takime lokale dhe aktivitete për të mobilizuar bazën dhe tërhequr votues të rinj
Aleancat politike E vetme, pa koalicione të mëdha Koalicion i gjerë me 26 parti të ndryshme
Ky krahasim tregon se PS ka ndjekur një qasje më tradicionale dhe të centralizuar në fushatën e saj, duke u mbështetur në arritjet e qeverisë dhe në figurën e kryeministrit. Në anën tjetër, PD ka ndjekur një qasje më të decentralizuar dhe të fokusuar në ndryshim, duke përfshirë një koalicion të gjerë dhe duke theksuar nevojën për reforma dhe luftë kundër korrupsionit.
Nëse dëshironi një analizë më të thelluar për një aspekt të caktuar të fushatave ose për ndikimin e tyre në elektorat, jam i gatshëm të ndihmoj më tej.

,

Çpo ndodh aty,
...
s’të shoh me sy.
 tyryryryyyy
             Fushata.
 
 
Kontekste historike.
 
Ja për shembull, përzierja në punë politike e do që në fillim një shembull. Cili?
Di dicka për gjithcka e cili di dicka për dikë e cili di gjithcka për diçka e bashkë si vëllezër. Shoqëria vllazëria marrim pushkën vimë te shpia.
Lufta e klasave normalisht duhej të ishte një luftë ideshë të gjithë të bëheshin pronarë e të ndanin bollëqet e natyrës ca ja morën cave si gjithmonë e ca të tjerë e morën më vonë e u hakmorrën për luftën më herët. Në luftë të dytë botëore këta që nuk morën pushkën të dilnin në batare ishin në dorë të këtyre që mbërrinin te lagjja me zjarrin çlirimtar në sy dhe armë në dorë. Gjermani tërhiqej prej dyndjes që i bënte bota ku ishte dyndur dhe këta luftonin e direkt nga lufta mbërrijnë te ky e thojnë - po ti ku i gjete kto pare, qen i keq? - po me lesh merrem - i thotë ky. Me lesh, ti me italianin dhe gjermanin?!. Rastiste gjithë bota aty, - thotë prapë ky i pari. Do vish me ne!
Dihet historia.
Por vllavrasja u përmbajt, megjithëse haraçi i luftës duhej mbledhur ngutshëm e në kompromis me armikun duhej dorëzuar. Sapo të gjeheshin relevancat gjeostrategjike do të përdoreshin të gjitha mjetet dhe akomodimi e revolucionarizimi ndodhin me furi, pastaj një përpjekje andej e një këndej. Armiku duhej shpikur edhe mos qoftë. Bolshevikët komunistë e kishin qendrën në Moskë ku jetonte edhe Bulgakovi i madh atëherë kur Andropovi humbte rininë duke pritur të vdiste shoku Krushcev, që zbuti stalizmin e thëllimtë. Kur i erdhi rradha Andropovi mezi i mbante veset e veta dhe këta janë emra kaq irelevantë në historinë e një perandorie që na kish të përfshirë, edhe pasi shoku Enver i, i, tha Krushovit, “ti të flasësh keq për liderin tonë të madh Stalinin që na shpëtoi nga dyndja gjermane që desh na fshiu?. Ashtu i thotë ky. Po tamam i thotë ky. Ne mendojmë, thotë ky i treti që ju të tërhiqeni dhe ta lini këtu armatimin, ne po punojmë për armatosje këtu nuk kanë punë as demokracitë popullore as ato kapitaliste, vetëm si vëllëzerit tanë agrarë kinezët e rinj e pare shumë.
 
Vlora vlora
Vlora vlora, bjeri më të lumtë dora.
....
Ja do bëhet Vlora jona
ja do bëhet shkrumb e hi
 
Këndonin heronjtë e rinj në republikës popullore socialiste këngën e luftës së 1920-ës kundër italianëve teksa i përvisheshin sovjetikëve jo aq të shumtë dhe plotësisht të depërtuar në mjedisin e mbrojtur, prej skenarit të filmit me dorë të Kadaresë për koncertin e vetmisë së madhe që personazhe prej një shqipërie sa tjetër aq edhe të mundshme, me pak ndryshime, e jetonin.
.......
e të desha shumë e të rashë pas, po pastaj do shkojmë te xhamija e namazgjasë.
 
Fushata.
Ku vajtën  e gjetën këta europianët yllin me pesë cepa.
Një gazetar më tregonte dikur për incidentin që i paskësh ndodhur Klintonit kur ishte president i Amerikës ca rumunë sillnin trengjyrëshen e vendit të vet me yllin të hequr prej flamuri, siç ka ndodhur edhe te ne. Dhe ky në njëfarë postmeksikanizmi e kujton për njëfarë pelerine të vendit e ka futur kokën në të e e ka veshur. E këta janë mërzit po ky nuk e njihte aq mirë yllin partizan që u shfaq në flamuj.
 
Sa me entuzizëm duhet nderuar ylli në ballë të kresë të Ramës. Një yll i europës me vija shpërndarë në ngjyra me kurim. E verdhë e artë në ballë e një lejla e bardhësi; e ka bërë Rama yllin me kujdes, Yllin me pesë cepa që e ka dhe numri pesë. E dy tre ditë më vonë ky filloi të mbante më shpesh numrin 5 duke ndjekur shembullin e salës. Edhe në sheshin Gjergj Kastrioti u bë një festë e gëzim i madh. Kërcyen në një çelje të kuruar nga ansambli tirana. U shpotitën me egërsi dhe vulgaritetin e zakonshëm, por nuk u zgjatën shumë. E komentuan njëri tjetrin, e Rama nuk u përzi aq shumë në këto muhabete po shkoi direkt me taku ca gra dikah.
Rama që nuk shtroi iftar maskarai, mbas një muaji kreshmor, kur edhe na tha fjalë të ditura të profetit, paqja e Allahut qoftë me të, e të ibn al Kaldunit të mencëm sa ska, hoqi kapelen kur vdiq Papa.
Ai që nuk e fali namazin e bajramit dhe unë dyshoj se ai, ai, nuk ka agjëru për më shumë se dy net, mos them që ka agjëru vetëm për natë Kadri mungoi. Ai gjatë, po, po, gjatë garës së kuajve në hipodromin e Londrës kishte bërë kryqin kur kali i arab i racës i Ziu i Skërnderbeut me numrin 27, që e kishte një shok shqiptar nga Bejruti, po që kishte lind në Has, kishte fitu. (Edhe cudia më e madhe ishte se ishte katolik.)
 
Ngjarjet bëhen vetëm pak ditë pasi unë i vetëm zbulova mbërritjen e dallëndyshes së parë.
A e ka parë Berisha dallëndyshen?
Dhe a e ka hequr ai veroren këtë simbol pagan prej krahut që kur i shkon qiellit përmes e etiketon Ramën Argat i Leonçiçit a Vuljanoviçit, nji shka diçka (?).
Duhet ta pranoj se e lëndon ndjeshëm përpjekjen gazetareske mungesa e njohurisë për këtë fakt, por ama unë e di me siguri që Berisha mbante verore, mbante verore të paktën deri dje. Rama aty në atë vend të parakrahut ka një seri lidhësesh që përkujtojnë momentin kur ishte bujtë dikush nga botë e ngjyrave, me një shportë me sekrete në dorë. Riti pagan nuk e pranon këtë pluhripaganizëm nga botë e bojrave. Boj nga botë e dukës, se ata katundarët e tjerë ishin pa tokë.
 
Rama, si vdiq Papa, i la ca gra diku pa ja përsërit që duhet ti thoni burrave që po nuk votuan për partinë tonë janë çyrykë.
I la gratë e vajti ti falet zotit të të gjitha gjallesave në një si kuvli që ka në shtëpi e ku i rri zotit pranë në raste humbjesh të tilla. Më ka thënë një shok se unë nuk e kam pa.  Europa, - i tha. Vetëm unë e di ku rri Europa jonë që të shkojmë e ta kolonizojmë se këtu është vapë dhe ka për tu mê ujti prandaj të ikim në Gjermani. E di çke ti thotë ky tjetri. Lëre se po iki vetë.
 
A di diçka ky shejtan apo lu kot?
Sharl dë Goli që e ka pasur babain tregtar kuajsh në tregun e rrugës Rënua dë Ren vjen i vëmendshëm dhe ngadhnjimtar. Jeni çmendur ju të votoni dikë tjetër? Pyet urdhërueshëm. E meqë dihet se njerëzit nuk e kanë një përgjigje ai i ndihmon ta gjejnë duke i hutuar. Hopa kërceni duartokisni më me qejf, është shumë mirë, ata që ju thonë se nuk është aq mirë e kanë keq. Tregoja ti Belinda dhe ti Fatmira.
 
Ndërkohë kishte ftuar Ilir Vrenozin një fanatik i ekipit postfutbollistik të demokratëve, po ky nuk i kishte shku. Berisha shkon në Korçë e takon. Vrenozi ja shan organin seksual. Ilir Vrenozi nuk është i njohur për aftësitë e tij profesionale por ka siguruar popullaritet duke i thënë Ramas “ik mer qelbsinë se na vodhe.” Si një demokrat i zakonshëm. por i shprehur në forma interesante për publikun që nuk e di, dhe për më tepër i pëlqen kur nuk e di, ç’sjell dallga mikromediatike.
Përqendrimi në komunikim gjatë kësaj periudhe, e gjithmonë, e bën Ramën ti thotë Vrenozit: ”lërmë tu flas njerëzve edhe nga lajmëtarët e tu mesazh”. Jo i thotë ky dhe me këtë lajm mbulohet disi mesazhi për gratë që prisnin tu kujtonin se çyrykët duan drejtim.
Mbledh vetëm gratë kodoshi se gratë e fusin shejtinin (anin) në shishe, dhe dihet se po nuk qe shejt’anï gjërat shkojnë mbarë.
 
Asnjë nuk e fali Bajramin, dikur edhe familjarët e Berishës shtronin iftar.
 
Nuk ja bënë respektin as atij arabit të rëndësishëm fare që printe polemin e shumtë që për tu përmbajtur disi ishte dizinformuar për kohën e mbërritjes në sheshin Skëner’beu, disi në orar të faljes, dhe siç edhe mund ta dini në rit të myslimanit falja mbas kohe, e jo kur të thërret ezani, që e ka ngarku një njeri që e ka emrin e zotit të kujtuar në zemër me 1001 emra, që dikur vetëm Ishmaeli i dinte të gjitha, asht e padobi.
 
Berisha ngre tavane ul dysheme, Rama rrit standartet deri kur ne bashkë me to të fryhemi si një top  e ai të na shkelmojë në Europë dhe të tërhiqet nga politika për tu nisur drejt kontaktimit të asaj jetës që u gjet në atë planetin atje tej, që kur dielli i  vet e ndritte tej përtej, i dallohej një spektër i ngjyrës që përmbaj në reflektimin e ngjyrës që ndjehet në ajrin mbi ujin që ka plankton, këtu te ne toksorët.
Një  prurje nga organizmi i tyre lënkërka gjurmë në ajër, nëpër atë ajër do kullosë Rama, kur të na ketë shkelmuar në Europë dhe ti jepet diplomacisë ndëryjore. (Mund të kontaktoni me këtë informacion tek BBC.(www.bbc.com/news/videos/cgqv4dlz3y4o))
 
Siç edhe e thamë.
Si do të shkojë në një rrugë aq të largët prej nga ku vetëm drita i arriti teleskopit hapsinor të Kembrixhit?.
Sa keq që nuk e pikasën teleskopët tanë të parët. Me siguri që do ti kishin zbuluar vetëm se  ato shohin teposhtë e jo përpjetë.
Vërtetë ça po sheh qeveria me to? Po ruan Ilir Vrenozin
 
pranë një spitali
...
doli nga mali
...
 
Pra fushata marshon.
Për fat të keq fushata nuk është aq shumë për politikë e siç edhe thashë ky është një etyd apolitik për t’ju kujtuar elemente sipërfaqësore të fushatës. Xhingla mingla.
Në fakt
20 deri në 50 vjeçarët janë 1.136 milion e votuesve.
1.015 milion banorë janë mbi 50 vjeç
640 mije banorë janë mbi 60 vjeç
Kurse ata që nuk votojnë mbeten 627 mije, pra nën 18 vjec.
 
Të dhënat mund të mos jenë aq të sakta se unë ndoshta i referohem censusit dhe jo listave zgjedhore të KQZ.
Por pranvera në vendin tonë ja le shpejt vendin verës dhe zgjedhjet do të jenë më 11 maj. Koha e ngrohtë me djell të nxehtë dhe përvëlues. Në ditën e 27t të fushatës temperatura 33 gradë, aq sa ishin edhe vite në jetë të Krishtit kur njerëzia dëgjon pa pupushim daullen e Ramës ju jeni të çmendur, "ooo, ..., ju jeni çyrykë. Nuk ka mundësi të më shqetësoni me këtë dyshim?! Këneta do ta pengojë marshimin tonë drejt Europës ku do tw jemi si të barabartë, madje, më mirë akoma, të barabartë. Ju qënkeni të çmendur, një shans historik si ky, në vend të sigurisë së plotë që gjithçka të vejë e të shkelmohet në drejtimin e BE-së, më shtini në dyshim se mund t’ja jepni këtij gjytrymit? Ju qenkeni autikë.”

Oooo! thotë me nervozizëm ky zotëria.
Edhe dalin plot njerëz që deri atë çast nuk kishin qenë me ndonjë peshë, por ja, hidhen mbi barrikadë si Gavroshi, i të Mjerëve të Hygoit të madh, që shkojnë tej me pak plumba në kapele. Vrenozi e Ariani dhe Edmondi e plot e plot e ja kujtuan se rruga e zgjedhur po shkaktonte një kosto të panevojshme. (Dakort ky milet kwshtu e do, po pse kur do me i ba siklet, kur do me i ba për vete? Një bullizim i panevojshëm i çapajevit mendjendritur.)
Por nuk është e papritur. Rama vijon përfshirjet në miniskandal.

Berisha tha, - unë ku ta gjej të jem buf, se është zog shum i bukur. Bufi i dijes, Athinasë tonë të dashur i rrinte në krahë që të tregonte se ajo ishte zonjë e dijes. Edhe do ti që bufi është një zog shum i bukur dhe te secili kujton mirë për të, po qe se nuk ka ndonjë vend shumë malor ku bufi i ha pulat. Edhe unë vetë për bufin kam një kujtim të bukur me tim atë që më zgjoi herët një mëngjes, kur nisej vetë për punë e në heshtje më ftoi në dritare për të parë një buf që ish ndalur në një shufër hekuri që dilte prej murit aty pranë. Shikonte pa frikë po si përfundim iku, kur unë po e qartësoja disi figurën e tij. Edhe babi iku në punë dhe unë me siguri që fjeta prap.
 
A është fushata e Berishës më e mirë?

Zoti LaÇivita patjetër që ka një ekip që di të menaxhojë një fushatë. Pavarësisht se duket që ai ka pak si shumë besim tek aborigjenët. Berisha me shokun Vrenozi duhet ti kërkojnë ulje çmim prej zotit LaÇivita për kafen me zotin Vrenozi. Nuk kam asgjë me zotin Vrenozi, por politika gjithsesi është një angazhim sa më profesional që të jetë e mundur. Një votues i mirë është një profesionist i mirë. (O Çyryk. Ky me gratë e ky me Vrenozin sikur na hutojnë pak.)
Ndikimi i fushatës në rezultatin e zgjedhjeve është disi problematik në vende si i yni. Njerëzit përgjithësisht kanë qëndrime politike disi më jetëgjata se një palë zgjedhje dhe lidhjet njerëzore që ushqejnë qëndrime politike të caktuara kanë peshën e madhe. Por nëpër ëndrra duket një Pazar i gjasë, ku njerëzit kanë ardh pa gja, e meqë janë aty po takohen. Si i thotë ai atij tjetrit në përrallë të Palajt,  “a bajm tramt?” “Bajm.” - i thotë ky tjetri. Dhe ...
 
Por partitë kanë paraqitur programe politike. E këtu na hyn në punë inteligjenca.
Por ajo është gati e panevojshme. Inteligjenca artificiale e bën për ne, mjafton që ta kontrollojmë.
 Të dashur miq që një magji të funksionojë ajo duhet besuar. Në shkrimin e fundit unë u nguta e ju ftova të mos votoni. Këtë herë po ju ftoj sërish të mos votoni. Ka shumë njerëz që shprehen se nuk u intereson fort politika e janë shumë të zhgënjyer prej saj. Por pastaj se nga gjehet një mik që një nder diku dikur. E ndere ka prapë ti mos u mërzit. Por edhe hoxh efendiu me kete rast po prezantoj edhe nje video qe kam hasur neper rrjet e në përpjekje e ka dënu shitjen e votës.
 
Jo zotërinj! (dhe zonja) Inteligjenca artificiale do t'ju tregojë!
 
Në një vijimësi postimesh unë do t’ju njoh me rezultatet që do të ofrojë inteligjenca artificiale ndaj një pyetje që synon një përmbledhje të programeve dhe prezantimit të tyre gjatë fushatës. Unë do të pyes të njëjtën pyetje e të shohim se si do të ndryshojë përgjigja e saj përgjatë fushatës.
Por si fillim ka një prezantim dhe një produkt. 
Numri i Parë

Nëse mbërritët deri këtu në leximin tuaj ja ku i keni ca foto. Ja se si shfaqet fushata në kërkime në platformën google.
këto skena padyshim i keni edhe vetë por ja detaje nëpër to që meritojnë vëmendje. Rama në kërkime shfaqet i lidhur me Adidas. Pastaj Art, Styling Baton Haxhiu, Blendi Fevziu, Djukanoviç e i shihni vete. Edhe të Salës. ky është një arketip global në veprim për horoskop të tyre. 
Pastaj fotot shfaqen gati njelloj. Dakort ky është logaritmi pë mua, por edhe ai tregon diçka. Ja dhe Berisha nje tufë me emra ë i prin shoku Enver. Berisha me peshen e vetes në krah marshon, por. Shiko Rama. Juventin burri i dheut.

Shkurti e marsi para zgjedhjeve të majit kanë qenë muaj zhvillimesh të shumta. Dy partitë kryesore në vend kanë bërë gati ekipet elektorale, koalicionet e strategjitë e tani zbatimi që vazhdon si prej gjithmonë.
Partia socialiste vjen në këto zgjedhje me një forcë më të unifikuar. Arrestimi e lënia në ambientet e paraburgimit e kryebashkiakut të Tiranës zotit Erion Veliaj është një zhvillim i rëndësishëm brenda kësaj partie e ky arrestim në prag të zgjedhjeve rastis në një kohë të përshtatshme për të minimizuar humbjet e këtij zhvillimi. Duke menaxhuar qendrën absolutisht më të rëndësishme të zhvillimit në vend zoti Veliaj pati mundësinë të ketë kontroll në burime financiare e njerëzore që e bënin atë një aktor me të cilin duhej negociuar. Megjithëse largë cilësive për të qenë një lider, padyshim një Metë i ri mund të lindte prej tij. Por fati i tij tregon për një realitet të ri politik në vend.
Pas një zhurme fillestare për padrejtësitë e drejtësisë së re, Rama e ka shndërruar në një ndër shtyllat e rëndësishme të fushatës së tij mbështetjen që socialistët i kanë dhënë reformës në drejtësi. “ne ja dhamë shpatën” është refreni i përsëritur prej tij, ndërkohë që Partia përpiqet të lerë në harresë një seri skandalesh të mëdha që edhe të çonin në nxjerrjen jashtë ligji a shpërbërje të një force politike nuk do të ishte ndonjë skandal.
Ndërkohë shtyllë tjetër e rëndësishme e fushatës është integrimi europian. I bekuar prej zhvillimeve gjeopolitike Rama po vjel fruta të një politike të jashtme që përgjithësisht është bazuar në aftësitë e tij për të qenë i këndshëm në tryeza e takime, për të bërë njëfarë lajmi të pa-qeder para mikrofonit dhe për një fragmentizim të aktivitetit diplomatik në atë masë sa mos me u marr vesh hiç se çfarë po bëhet.
Pas një angazhimi kokëfortë në Ballkanin e Hapur, i cili nuk ishte veçanërisht i pëlqyer prej gjermanofonëve që po investoheshin në Procesin e Berlinit dhe për të cilin Berisha angazhohet elektoralisht se do ta varrosë përfundimisht duke i siguruar kështu mbrojtjen e nevojshme fermerëve shqiptarë, Rama përfshihet përkrah Kroacisë e Kosovës në një mirëkuptim për përkrahje në aftësitë mbrojtëse. Vendimi është pak të themi i papritur sepse marrëdhëniet tona me Kosovën kanë qenë disi të ftohta Rama deri vonë këmbëngulte në një rritje të mirëkuptimit prej qeverisë së Kosovës ndaj kauzave të qeverisë Serbe. Ndërkohë që edhe marrëdhëniet tona me kroatët nuk na kanë rënë në sy për ndonjë ngrohtësi të veçantë.
Një zhvillim i tij padyshim është i rekomanduar nga një qendër e rëndësishme e pushtetit gjeopolitik. Por për ne është e vështirë të kuptojmë në këtë moment se ku është kjo qendër.
Është disi e vështirë për ne të shohim Shtetet e Bashkuara si iniciatore të këtij zhvillimi duke pasur parasysh se ameriaknët nën udhëhejen e Trump janë duke përmirësuar marrëdhëniet me Federatën Ruse. Natyrisht nuk është për tu përjashtuar që amerikanët të shohin dobi të kjo marrëveshje, ose thjeshtë reformat që Trump po bën në përfaqësuesit e SHBA nëpër institucionet ndërkombëtare nuk kanë përparuar aq sa të ndikojnë këtë zhvillim, por sipas gjasave një zë më europian brenda NATO-s i ka pëshpëritur miratimet. Përfshirja e Hungarisë në aleancën me serbët që u artikulua si përgjigje ndaj këtij zhvillimi përforcojnë besimin që europianët janë ata që po marrin masat e duhura në këtë rajon ku padyshim së shpejti do të kemi një matje të forcave a negociatë.
Leximi i këtij zhvillimi është me rëndësi për të kuptuar aleancat e Ramës në prag të këtyre zgjedhjeve. Këtu na duhet ti rikthehemi sërish temave si Tik-Tok, denoncimi i Gjykatës Ndërkombëtare, apo shteti Bektashi. Të tre çështje fare të paqena e një shpërdorim energjie i pakuptueshëm, në mungesë të një teorie konspirative për të cilën kemi nevojë për më shumë informacion. Por, që të treja rrëfyese të rëndësishme për të kuptuar shtigjet nga gjarpëron politika jonë e jashtme. Vendimi i djeshëm i Orban për të tërhequr Hungarinë nga Gjykata Ndërkombëtare për Krime (ICJ) me siguri do të verë në lëvizje pozicionime të cilat do të paraqesin vështirësi për zotin Rama. Ndarja e madhe mes SHBA-së dhe BE-së vjen në një moment të papërshtatshëm për të duke pasur në konsideratë se palët do ti kërkojnë të bëjë të qartë se ku qëndrojnë besnikëritë e tij. Secila palë ka potencialin ta dëmtojë fushatën. Amerikanët me ndikimin në SPAK, me informacionet e shumta që duhet të kenë e me rrjetin e shkëlqyer të ushtrimit të ndikimit janë një forcë marrëdhënia me të cilët kurrë nuk është e thjeshtë.
Arritjet në zhvillime infrastrukturore, rritja në turizëm e një diskurs më elegant e tërheqës për të vjelë frutet e zhvillimit teknologjik janë gjithashtu një element i rëndësishëm i fushatës për zotin Rama, por edhe këtu është e lehtë të kujtohet e harrohet ngaqë dikush flet për korrupsion, diku zhvillimi prek vetëm një pjesë të vogël të popullsisë e diku zhvillime e pësime bëhen bëhen bashkë.  
     
       Papritur, Partia Demokratike e Shqipërisë duket se është rikthyer në konkurrim. Me një koalicion të gjerë aleatësh të llojllojshëm që herë duket se dëmtojnë e herë sikur ndoshta janë të dobishëm për të mbledhur votat në atë rrjet njerëzish që ata ushqejnë, PD përparon. Shqipëria madhështore.
Por problemet nuk mungojnë. Pak prurje të reja nëpër listat e mbyllura parashikojnë që fushata do të vazhdojë të mbështetet më së shumti në drejtimet e stërshfrytëzuara: karizma e liderit, korrupsioni socialist dhe besnikëritë me karakter krahinor e antikomunizëm familjar.
Ndërkohë karizma e kandidatëve të tjerë le shumë për të dëshiruar. Anëtarë të vjetër të partisë, natyrisht me kontribute, por me pak aftësi për të shfrytëzuar teknologjitë e reja të komunikimit e pak reputacion profesional relevant për zhvillimet ofrojnë pak. Vetëm përfituesit e dikurshëm prej pushtetit të tyre mund të kenë ruajtur mirënjohjen, por një opozitë tashmë 12 vjeçare ka gjasa të ketë holluar lidhjet.
Gjithësesi sigurimi i votës së të ‘tonëve’ mbetet një hap jetik. Partia Demokratike në këtë aspekt është ballfaquar me zgjedhje të vështëria. Debatet lidhur me listat e kandidatëve për zgjedhje kanë qenë një tregues këtij zhvillimi.
Lajmi që udhëheqja e forumit rinor të PD-së në Vlorë ndërroi krahun e u pozicionua përkrah socialistëve, tregon se një fushatë e gjallë joshje e rekrutimi po realizohet prej socialistëve që padyshim kanë në duar mjetet e nevojshme për suksese të vazhdueshme. Me siguri që prurjet e këtilla do të vazhdojnë. Edhe në zgjedhjet e kaluara socialistët shfrytëzuan me sukses këtë taktikë. Besoj gjatë gjysmës së dytë të prillit e javës së parë të majit çdo ditë do të kemi në lajme anëtarë të PD-së që do të zgjohen prej letargjisë e do të shohin se e ardhmja vazhdon nga e kaluara e do gjejnë se parimet e socializmit modern ishin ato që ata besonin që gjithmonë.
Ndërkohë Demokratët kanë lëshuar një sërë premtimesh, përmendim këtu taksën 10%, rrogën e pensionin e lartë. Berisha në vazhdë të qasjes së tij për relativitet të shtuar në fushatë derdh numra pa ndonjë kujdes të veçantë.
Por alternativa qeverisëse mbetet e paqartë dhe lidershipi i partisë vizualizohet vetëm si zgjatje koke pas portretit të kryetarit. Lidershipi i demokrat nuk është ende i dallueshëm në karakteristikat bazë të tij. Nuk dihet ende nëse do të kemi profesionistë a aktivistë, të rinj a të vjetër, besnikë a të pavarur. Partisë i mungon një figurë që do të mund të konsiderohej si i dyti a treti, qoftë edhe i 7-ti a i 17-ti. Në një intervistë të kohëve të fundit Berisha promovoi një urbanist, përmendi edhe të tjerë, por kush është kush nuk dimë.
Nga ana tjetër lideri Berisha është një magnet me të dy polet. Ai mbetet nën hetim a gjykim për një çështje korrupsioni, ka një seri tematikash të dyshimta që do të merren në shqyrtim nga media simpatizuese të qeverisë e që nisin me 11 janarin, Fazlliçin, Gërdecin, 97-ën, Tropojën, etj etj. Në rast të një rreziku real për humbje të pushtetit nuk do të ishte e largë mendsh që Socialistët të luajnë gjithë gurët për të shtuar paraqitjet e Berishës para policit që kontrollon që ai nuk po shkon dikah s’dikah. Me siguri edhe shokë të tjerë të lartë të partisë e kanë ditën për tu paraqitur te SPAK me buzëqeshjen e çalë dhe zjarrin në sy.
Pas zhvillimeve në Amerikën e Trumpit që ushqyen narrativën se Rama kishte manipuluar mbështetjen amerikane (me ndihmën edhe të Sorros) për të kontrolluar drejtësinë dhe siguruar dominimin e jetës politike në vend, Berisha angazhoi një konsulent për zgjedhjet nga fushata e Trump. Por ekspozimi i mëtejshëm i tij duket se po ruhet për javët e mëvonshme të fushatës. Zoti LaCivita po lihet për dihet ku demokratët të fillojnë të shtegtojnë.
Mbërritja e prillit dhe përshkallëzimi i fushatës do të na tregojnë shpejt se si do venë punët.
 
Ndërkohë janë edhe të vegjlit.
Megjithëse Basha me Euroatlantikët nuk ka gjasa të marrë ndonjë pjesë domethënëse të elektoratit ai ka potencialin të rrëmbejë kohë e vëmendje të vyer mediale, sidomos nëse kihet në konsideratë se mediat në përgjithësi kanë një regji. Ndërkohë Berisha ka edhe një të çarë tek Agron Shehaj, i cili sipas gjasave do të jetë efikas në ato fronte elektorale ku do të angazhohet.
 Risi e këtyre zgjedhjeve janë edhe të vegjlit e rinj.
Shabani dhe Lapaj dhe Qorri herë dalin e herë nuk dalin. Për fat të keq këta aktivistë nuk na treguan ende ku buron fuqia e tyre. Hezitimi të treguar rrënjët ka një kosto më të madhe nga sa ata parashohin. Realiteti politik shqiptar nuk është i tillë që një grup të rinjsh me ideale e besim te vetja bëhen bashkë në një tryezë e pastaj valvisin flamurët ku mblidhet polemi e pastaj buron legjitimiteti e energjia për zhvillimin e ndriçim.
Në kontekst të alternativës dhe kërcënimit real që ofrojnë për ekuilibrat e pushtetit politik Qorri, Lapaj e Shabani janë një ushtrim nxemje për çunat që merren me ndërtimtari ose biznese më pak të ligjshme nëpër Europë ose me të dyja bashkë. Zgjedhjet e kaluara nuk janë largë. Mjafton të kujtojmë Elbasanin, atë qytetin simpatik ku ilirët e lashtë të Skampinit që pinin ujë Shkumini lanë pasardhës me bindje të forta. Kur Rama bëri një vizitë para fushate atje, ca demokratë jo aq radikalë hipur në shkallët e hotel Skampës e thirrën “Rama ik!” “!Ik Rama ik!”, por nga shpura e Ramës u lëshuan si sqiftera e s’lanë të koritet miku. Ja thyen nofullat me grushte e nisën në arrati ndjekësit e Bashës, atëbotë berishist. Pastaj kur erdhi ditë e zgjedhjeve një ish-gardist i PD-së u detyrua ta vrasë një mjek psikiatër nga një familje e nderuar e qytetit që rastisi të ishte edhe anëtar i bandës kriminale që menaxhonte fushatën e kishte shpërndarë me terror ata zëmekurit e Skampës, që bezdisën kryeministrin që gjezdiste bulevardin pak metra më tej.
 Në përfundim të këtij shkrimi më duhet ti rikthehem  mëdyshjes që parashtrova si nëntitull të këtij shkrimi. Të votosh a të mos votosh? Për mendimin tim nuk duhet votuar. Me gjithë entuziazmin që krijon fushata ka pak gjasa që socialistët të humbasin zgjedhjet. Me rrjetin e madh të përfituesve nga qeverisja e tyre dhe bollëkun e burimeve financiare e njerëzore që do të vihen në dispozicion të fushatës, me një kontroll të kënaqshëm mbi mediat dhe me një kundërshtar jo fort të aftë, shanset e tyre janë të mëdha. Por duke pasur parasysh situatën kaq komplekse ndërkombëtare dhe situatën e paqartë e të pakëndshme në vend mendoj se është e nevojshme që çdo fitues i zgjedhjeve të ardhshme të dalë nga zgjedhjet me legjitimitet minimal. Sipas KQZ pjesëmarrës në zgjedhjet e kaluara ishin diku më shumë se 40% e elektoratit që mori pjesë në proces. Në këto zgjedhje e mira do të ishte që kjo shifër të zbresë nën 20. Mos harrojmë që Gjermanët morën pjesë në zgjedhje në masën më shumë se 80% në zgjedhjet e pak javëve më herët. Një pjesëmarrje veçanërisht e ulët do të rriste shanset për krijimin e alternativave të tjera qeverisëse dhe do të mpakte autoritetin për negociata të këtyre aktorëve që vijnë në tryeza ndërkombëtare me barra personale më të rënda nga sa e do interesi i vendit. Dhe natyrisht do të tregonte se këtu ka një popull që ka njëfarë ndjeshmërie e respekton disa standarte demokratike e morale.
Mos votoni mos votoni!

 Më në fund viti elektoral mbërriti. Në pranverën e tretë të 2025-ës në Shqipëri do të kemi zgjedhje. Megjithëse duket se do të jetë e vështirë të ketë ndonjë ndryshim në rezultat, sërish ndryshimi duket se është më afër se çdo herë tjetër në këta 100 vite të qeverisjes socialiste (Rama 1-2-3).
Në vazhdimësi beteja elektorale mes të majtëve dhe të djathtëve duket se do të vazhdojë në fushëbetejat e vjetra: 1) ushqimi i perceptimit për mbështetje të ndërkombëtarëve dhe 2) lufta për joshje e trembje të elektoratit me premtime dhe kërcënime.
1) Në arenën ndërkombëtare ndryshimet janë të mëdha. Rama me aftësitë e tij për një  ‘diplomaci të sharmit personal’ duket se po has vështirësi. Në një kohë kur gjeopolitikisht Europa ka orientimin të konsolidojë atë që quan territorin e vet, madje të zgjerohet apo të shtrijë ndikimin në viset lindore, përfshi këtu Ukrainën e Gjeorgjinë, Rama mjegullon pozicionin e tij me flirtime të ngutura që dëshirojnë me ngulm dashurinë amerikane. Iniciativat e tij kanë qenë kryesisht me karakter provokues e testues dhe shpesh duket se janë të pakoordinuara me partnerët europianë. Përmendim këtu sulmin ndaj Gjykatës Ndërkombëtare të Hagës e cila shpejt ka potencialin të jetë baza për një çarje të rëndësishme mes SHBA-së dhe BE-së. Trump në mbështetje të mikut të tij izraelit Netanjahut ka premtuar të shkrijë këtë gjykatë, ndërkohë që edhe për Putin ka një urdhër arresti lëshuar prej kësaj gjykate. Në rast se amerikanët nuk inskenojnë një arrestim të papritur të Putinit në Riad të Arabisë Saudite ku dy presidentët do të takohenpër të negociuar fatin e Ukrainës, atëherë do të kemi një rikthim të vëmendjes tek kjo çështje. BE është pozicionuar në mbështetje të saj. Kjo çarje, megjithëse është vetëm në hapat e para, do të jetë emblematike për zhvillimet gjeopolitike në javët në vazhdim.
Pozicionimi i panevojshëm i Ramës ndaj kësaj tematike dha sinjalet se ai kishte gjetur një pozitë dobishmërie në lidhje me administratën e zotit Trump, por zhvillimet në vazhdim tregojnë se kjo pozitë është ende duke u negociuar.
Diplomacia e sharmit nga ana tjetër është më pak efikase me strukturat burokratike të EU-së. Rama më herët pati treguar aftësinë për një sërë takimesh e eventesh të rangut të lartë, por lidhjet e tij me karakter ideologjik brenda Europës janë të dobta. Po të shkojmë ca më herët edhe marrëveshja e tij me zonjën e Meloni për pranimin emigrantëve të zënë në det për tu shqyrtuar në Shqipëri ishte një çarje që nuk pati mbështetjen e shumicës së forcave politike në Europë, e nxiti kundërshti tek të majtët që duhet të ishin familja e natyrshme e socialistëve shqiptarë.
Ndërkohë Rama vazhdon të konsumojë kohën që i jepet nëpër forume europiane, siç ishte Konferenca e Sigurisë në Mynih për të dhënë leksione filozofiko-historike argëtuese që në atmosferën e re të marrëdhënieve ndërkombëtare nuk janë më aq të mirëpritura. Narrativa e tij tashmë pozicionohet në një bosht polet e të cilit janë më qarta dhe reagimi ndaj deklaratave të tij nuk do të jetë më një rrahje shpatullash për çamarokun elokuent e të padëmshëm. Komisionerja Kos u nis për tërheqje vëmendje, por u mjaftua duke thënë se zoti Rama në komunikime më pak publike është disi më profesional e i rezervuar e thjeshtë e në to do ta marrë edhe qortimin.
Nga ana tjetër e djathta Berishiane po gjen hapsirën të promovojë një narrativë ku rënia e influencës së Sorrosit në SHBA do të shoqërohet natyrshëm edhe me rënien e Ramës. E në fakt përpjekjet e administratës së Trump për të goditur e reformuar institucione si USAID mund të gjejnë një shteg për aksion ligjor kundër Sorrosit, artikulli e videoja e Ëashington examiner e pak ditëve më herët sinjalizojnë në këtë drejtim.
Berisha nga ana tjetër ka ruajtur një karakter disi më të qartë ideologjik. Megjithëse të atrofizuara, me liderin të izoluar e me pak personazhe karizmatike në lidershipin e partisë për një fushatë intensive marrëdhëniesh të sukseshme ndërkombëtare Berisha nuk do ta ketë të vështirë të negociojë marrëdhënie të qeta e të qëndrueshme me të pakënaqurit prej Ramës në diplomacinë europiane.
Ndërkohë e gjithë kjo politikë ndërkombëtare e ky diskutim nuk prek asnjë nga interesat kombëtare të politikës së jashtme të vendit. Kosova, njohja e saj e përparimi i saj në proceset integruese, nevoja e vendit për të adresuar problematika të marrëdhënieve dypalëshe brenda forumeve europiane, si p.sh. marrëdhëniet me Greqinë, problematikat me të cilat po përballen shqiptarët në Maqedoninë e Veriut, tematika të mbrojtjes e mbështetjes të prodhuesve vendas, sigurimi i mbijetesës së tyre në tregun e përbashkët, përfitimi i mbështejes financiare e ekspertizës, përfshirja në zhvillimet teknologjike e transformimet për të cilat po niset BE, etj., mungojnë në diskurs.
Liderët, në politikë të jashtme, luftojnë kryesisht për të treguar se shokë të kujt janë e kush e i ka shokë.
Ajo që ka rëndësi për elektoratin shqiptar në këto momente është të ndërgjegjësohet se të dy forcat kryesore politike në vend po negociojnë për të marrë mbështetje për objektiva personale e partiake që mund të konsiderohen jetike nga këndvështrimi i tyre, nëse kihet në konsideratë që të dy liderët rrezikojnë burgun dhe humbja në zgjedhjet e ardhshme veç fundit të karrierës politike për secilin prej të dyve rrezikon edhe pozitën e partisë në jetën politike në vend, pozitë humbja e së cilës me siguri do të pasohet nga një valë arrestimesh.
Fakti që të dy janë liderë të fortë, që janë vendimtarë për të formuluar vendimet e forcave që udhëheqin e bën situatën veçanërisht të rrezikshme. Zoti Rama, i cili krijon përshtypjen  se vepron i vetëm në përcaktimin e politikës sonë të jashtme ndërkohë që Partia Socialiste dhe institucionet e shtetit shqiptar janë background abstrakt paraqitet veçanërisht vulnerabël. Qasja e tij ndaj diplomacisë me kurajo e sipërmarrje, pa ju trembur shumë reagimeve të elektoratit, ku ai jo pa të drejtë sheh një turmë gjumashe e me sy nga vakti i rradhës, e nga ana tjetër përfshirja në një sërë aferash që e bëjnë të brishtë ndaj shantazhimeve, nuk ka si është më e rrezikshme në këto momente. E mira do të ishte që SPAK të kujdeset për strehimin e të dyve gjatë muajve në vazhdim, por, zakonisht, nuk kemi aq fat.  
Në këtë vazhdë është jetike që të dëshmohet një vëmendje e shtuar dhe reagim më i shpejtë i publikut ndaj këtyre të negociatave të fshehta.
Bashkimi Europian është aleati ynë i natyrshëm në këto zhvillime për shkak të vazhdimësisë dhe qëndrueshmërisë së interesave në rajonin tonë, kundrejt ndryshimeve kaq të forta sa po prezantojnë Shtetet e Bashkuara me administratën e re.
Acarimi i mëtejshëm i BE-së me rusët si vazhdë e ftohjes me amerikanët është një zhvillim pozitiv.
2) Në arenën e brendshme situata duket akoma më e komplikuar.
Vetëm pak ditë para se të publikohet ky shkrim u arrestua e vazhdon të mbahet në paraburgim kryebashkiaku i Tiranës zoti Erion Veliaj. Megjithëse një zhvillim i përfolur e në pritje prej shumë kohe ky arrestim ngjalli emocione, rriti përçarjen e krahëve të politikës, të qëndrimeve ndaj Prokurorisë së Posaçme e ftoi për profecira në lidhje me zgjedhjet që po vijnë.
Megjithëse një figurë fort e rëndësishme e jetës politike në vend dhe prijës i njërit prej dy a tre fraksioneve kryesore të Partisë Socialiste mungesa e tij në krye të strukturave apo grupimeve që i udhëhiqte ka pak gjasa të ketë ndonjë pasojë domethënëse, të paktën jo aq sa drejtorët e bashkisë që qenë burgosur më herët e sipas gjasave ishin ata mbanin rrjetin, vilnin bakshishet dhe shpërndanin bakshishet.
Veliaj në këtë kontekst është thjeshtë një sekser i nivelit të lartë, detyra e të cilit delegohet te pasuesi pa pasoja me 13 telefonata. Problematika e tij qëndron vetëm në aftësinë e tij për të implikuar të tjerë.
Rama në diskursin e tij ka gjetur një mbrojtje disi të çuditshme. Deri tani argumenti i tij është se problemi para së gjithash është procedurial. Arrestimi i Veliajt sipas tij po bëhet në mungesë të një akuze. Megjithëse SPAK rendit një sërë akuzash e provash që kanë krijuar dyshimet e arsyeshme për të cilat që hetimi të kryhet i plotë ka nevojë që zoti kryebashkiak të jetë i ndaluar në ambjente të paraburgimit zoti Rama vazhdon e këmbëngul tek ky argument.  
Megjithëse një ndër institucionet me mbështetjen më të madhe në opinionin publik në vend, ky institucion sulmohet prej të dy anëve të spektrit politik. Berisha betohet për shkrirje ndërsa Rama e akuzon për të qenit një prokurori politike të cilës po t’ja heqë ai mbështetjen zhduket, sidomos tani që amerikanët ja kanë hequr mbështetjen. Kjo deklaratë e Ramës gjithashtu meriton vëmendje. Pse ja paskën hequr amerikanët mbështetjen SPAK? Një përfundim që buron prej heqjes së mbështejes, kryesisht financiare, për gjithandejin global prej USAID, apo ngaqë e shohin si të lidhur me taktikat sorrosiane për të ndikuar zhvillime politike, siç argumenton Berisha? Gjithësesi Ambasada apo dikush tjetër duhet të prononcohet e padyshim nuk do të vonojë ta bëjë këtë duke na dhënë edhe sinjalet e duhura.
Bashkimi Europian nga ana tjetër nuk është zbuluar të ketë hequr mbështetjen për SPAK? Proceset integruese të Shqipërisë në BE do ta kenë një kërkesë të rëndësishme vazhdiminë e funksionimit e të sistemit të drejtësisë dhe shmangien e skandaleve në qeverisje si këto që kanë dominuar jetën politike në vend. Kryeministri kroat Ivo Sanader dënimi me 18 vjet burg i të cilit ende nuk ka përfunduar parapriu anëtarësimin e Kroacisë në BE më 2011, tregon se europianët e kanë një dobësi për këtë skenar.
Ndërkohë fushata ka nisur. Rama mblodhi gjithë punonjësit e bashkisë në një protestë surprizuese për ti folur për kontributin e vet dhe të lalit në lulëzimin e Tiranës. Një protestë-mbledhje kolektivi pa mungesa. Patetike e antipatike. Po plot.
Rama me të tijët duhet të promovojnë arritjet, por qendrat urbane vazhdojnë të jenë në ndërtim e zhvillim. Pasanikët e gangsterët me makinat e shkëlqimin e tyre padyshim acarojnë shqiptarin me karakteristikat e tij. Njerëzit në përditshmërinë e tyre me kafe e llafe padyshim që dinë ku e kush.
Dyshimi për një humbje të mundshme është shkatrrimtar për socialistët. Goditja e grupeve kriminale, angazhimi i SPAK në vëzhgim të procesit elektoral e të tjera padyshim do të kenë kosto elektorale. Vota e emigracionit ka gjithë lirinë të jetë eksperimentale e të shpërndahet në injorancë prej tematikave jetike të socialistëve shqiptarë.
Nga ana tjetër shpresojmë që gjykatat italiane e Meloni të ndikojnë që fluksi i emigrantëve të Mesdheut në Gjadër të mos tërheqë vëmendje apo që Trumpi të mos i bjerë borisë për zhvendosje të palestinezëve gjithandej, përfshirë edhe këndej.
Ndërkohë sipas gjasave SPAK do ti rrëmbejë edhe ca shokë që i kanë futur duart ku nuk është dashur.
Ndërkohë edhe Berisha i ka nxjerrë të vetët në shesh sa herë ka qenë rasti. Megjithëse me një lidership anemik, pak elokuent e aspak karizmatik demokratët kanë një pozitë të qartë në jetën politike të vendit.
Surprizuese janë edhe sallat e mbushura nga sfiduesit e rinj. Lapaj thuajse çdo ditë poston në rrjete sociale takime të suksesshme gjithandej; Agron Shehaj surprizon me njerëzit që arrin të nxjerrë në shesh e të fusë në salla, ndërkohë që edhe parti të tjera të vogla duket se do të arrijnë rezultate të papritura.
Problem mbetet deficiti i madh në fjalorin programatik të fushatës. Opozita dhe të rinjtë vazhdojnë në luftën kundër korrupsionit. Një daulle e vjetër sa demokracia, na vodhën, po na shfrytëzojnë e shesin. Na përzunë.
Premtime për ulje taksash, mbështetje financiare, e prospertitet kanë pak gjasa të gjallërojnë zemrat e shqiptarëve.
Në vazhdim besoj se do të shohim një coptim të elektoratit në njësi të vogla me liderët e të cilëve të mund të negociohet mbështetja. Dhe forcë.
Mirupafshim për iftar.

​Serbia me qasjen e saj sa kokëfortë aq edhe pragmatike në lundrimin e zhvillimeve gjeopolitike të epokës së re në marrëdhëniet ndërkombëtare vazhdon e tërheq vëmendjen e kërkuesve për të kuptuar e interpretuar zhvillimet brenda saj e në marrëdhëniet me jashtë të vendit.
Në këtë vazhdë më 2024-ën u botua prej shtëpisë botuese ‘Hurst’ libri ‘Serbia, një histori moderne’ prej autorit amerikan Marko Attila Hoare. Libri ka marrë vlerësime të mira kohëve të fundit për qasjen dhe dijen e gjerë mbi të cilën është bazuar.
Vepra ndjek zhvillimet ndër serbë që prej fillimeve të krijimit të shtetit të tyre në vitet e para të shekullit të nëntëmbëdhjetë, pas humbjeve që osmanët pësuan në Krime dhe revolucionit që serbët nisën në një territor relativisht të vogël, e deri në pushtimin e Jugosllavisë në Luftën e Dytë Botërore më 1941.
Megjithëse, shpesh i mbushur me emra protagonistësh e përshkrim të roleve që ata patën në zhvillime të ndryshme librit nuk i mungojnë edhe gjetje e përgjithësime që duket se informojnë për natyrën e shtetit serb e rolin e qytetarëve në të.
Ja për shembull, që në fillim autori tregon se si Millosh Obrenoviç shihte ngritjen e një klase të re pronarësh të mëdhenj të tokave në vend të asaj osmane që po largohej si një kërcënim për pushtetin e tij mbështeti një shoqëri barazimtare fshatarësh të lirë, fermash familjare dhe në këmbim pati mbështetjen e tyre. Për realizimin e këtij qëllimi pati edhe mbështetjen e portës dhe të Rusisë.
Autori gjithashtu identifikon dhe ilustron marrëdhënien e veçantë që serbët krijojnë e ruajnë në lidhje me ngjarje historike të caktuara, duke e nxjerrë prej tyre energji për aksion politik dhe motivim për veprimtarinë luftarake.
Prezantimi i një serie personazhesh të shquara për historinë e Serbisë përkrah zhvillimesh si rivalitetet mes familjeve mbretërore, nacionalistëve në mbështetje të Serbisë së Madhe apo mbështetësve të Jugosllavisë, qeverive e organizmave terroriste e bëjnë librin të plotë e të shpejtë.
Libri ofron një pasqyrë të gjerë edhe për jetën e partive politike serbe që me regjistrimin e  “Shoqërisë për mbështetjen e letërsisë serbe” si partia Nacional-liberale më 1881, ndjekur në muajt në vazhdim me krijimin e Partive të Progresit dhe asaj Radikale.
Ndërkohë që një vëmendje i jepet edhe për organizma si ushtria  apo personazhe si Apis, figura legjendare që drejtonte njëkohësisht shërbimin e inteligjencës në ushtri dhe organizatën e “Dorës së zezë”. Rëndësia e këtyre organizatave në përcaktimin e angazhimeve shtetërore serbe paraqet interes të veçantë.  
Të kërkuara gjerësisht janë edhe marrëdhëniet ndërkombëtare të serbëve, konkurrenca mes krahëve politikë që mbështesnin një afrim me austro-hungarezët apo me rusët. Edhe këtu zhvillimet e zgjedhja e informacioneve të paraqitura prej Hoares janë fort interesante
Para shpërthimit të Luftës së Parë Botërore austro-hungarezët i ofruan kryeministrit Pashiç Shqipërinë e veriut në këmbim të bashkimit të tij në një Union doganor me austro-hungarezët, por Pashiç refuzoi.
Ndërkohë që në përfundim të luftës kur serbët të cilët ishin në anën e fituesve kërkuan dëmshpërblimet prej austro-hungarezëve Pashiçi veç dy shtëpive në fshat të lindjes dhe treve në Beograd kërkoi dëmshpërblim kishte edhe për 130 shtëpi që kishte si pronë në Kosovë si dhe për dy armë zjarri që i përkisnin Skënderbeut.
Vepra mendoj se paraqet interes të veçantë për shqiptarët pse shpesh në mendimin historik shqiptar, jo-profesionist, dominojnë besime pak të mbështetura nga fakte historike. Serbia e Hoare-s, ofron një mundësi e mirë për të kuptuar e vlerësuar historinë tonë e për ta ballafaquar atë me historinë e një vendi fqinjë me të cilin në vazhdimësi do të kemi një marrëdhënie të ngushtë e komplekse.
Marrëdhëniet me shqiptarët megjithëse jo të trajtuara gjerësisht janë të trajtuara në vepër. Mua, p.sh., më tërhoqën vëmendjen Luftrat serbo osmane të 1876-ës, që u pasuan me largimin e një numri të madh shqiptarësh nga territore ku prania ishte e pamjaftueshme per vetëmbrojtje, ndaj u përpoqa ta plotësoj me një kërkim të mëtejshëm on-line. Gjetja ime është se faqe me popullaritet të lartë si për shembull Wikipedia, kanë një qasje që duket pro-serbe në rrëfimin e ngjarjeve. Përzënia e shqiptarëve prej tokave të tyre në faqen e Wikipedias trajtohet si një çlirim. Reflektimi i ngjarjeve historike në rrjet duket se ka mbetur jashtë vëmendjes së institucioneve kërkimore shqiptare ndaj është momenti që të bëhet më shumë në këtë drejtim, jo vetëm me pasurimin e promovimin e faqeve të vetë këtyre institucioneve por edhe me ndërhyrjen në faqe të pronësisë kolektive si “Wikipedia”.  

 
Zgjedhjet për Parlamentin Europian më shumë se një zgjedhje për një institucion relativisht të paqartë si Parlamenti i Bashkimit Europian ishin një shpallje për shtigjet politike të zgjedhura e që do të ndiqen prej qytetarëve të kontinentit të vjetër për të gjetur zgjidhje për problemet që i shqetësojnë në botën ku jetojnë e për të ardhmen ku shohin veten e fëmijët e tyre.
E përgjigja ishte pak a shumë e qartë ajo që dëshirohet është një mbyllje, një adresim i menjëhershëm e zgjidhje ‘ad hoc’ apo e drejtpërdrejtë e problematikave që e shqetësojnë banorin. një zhvendosje e vëmendjes prej individit dhe të drejtave të tij tek një komunitet që herë është kombëtar e historik, herë kulturor e fetar e herë klasor e racor, e herë një kategori e rikonceptuar si një gërshetim elementësh prej gjithë kategorive të mësipërme me media moderne.  
Rritja e së djathtës, së ashtuquajtur të ekstremit, është një proces që vazhdon prej kohësh, një rrjedhë e pandalur prej disa dekadash tashmë. Balli Kombëtar (National Front) në Francë vazhdon një ngritje e pas zgjedhjeve për Parlamentin Europian në zgjedhjet e parakohshme të thirrura prej Emanuel Makron, mbeti jashtë qeverisjes vetëm me një mobilizim të presidentit si një negociator influencash; në Gjermani, partia Aleanca për Gjermaninë pati një rritje të ndjeshme që vazhdon e pashqetësuar nga skandale të herë pas hershme që dëmtojnë imazhin e partisë por nuk ndalin përparimin, që të gjithë presin të shihet edhe në zgjedhjet e shkurtit; ndërkohë, në Itali, Vëllezërit Italianë pas ardhjes në pushtet duket se kanë bërë të qëndrueshme një qeverisje që nuk pritej të ishte e tillë.
Gjermania, Franca e Italia janë padyshim shtylla të Bashkimit Europian, janë ekonomitë kryesore të BE-së, janë forumet ku politika si një qasje intelektuale e shkencore kërkon e zbulon zgjidhjet për problemet shoqërore e qytetërimore, por nuk janë të vetmet që shpallin këto orientime. Gjitandej nëpër Europë shihet e njëjta tendencë. Në Holandë e Hungari të djathtët populistë qeverisin, po aty janë edhe Austriakët.
Ajo ç’ka deri vonë bënte bashkë këto forca politike që po rriten në Europë ka qenë etiketimi ‘populiste’. Termi populizëm në përkufizime jo-shteruese kupton një teknikë elektorale për të siguruar mbështetje politike; një marrëdhënie përfaqësimi që nuk kultivohet në vazhdimësi mbi bindje etike e besime për zhvillimin ekonomik, por në adresimin e shqetësimeve të përhapura ndër qytetarë dhe ofron zgjidhje të thjeshta e të shpejta për to. Emigracioni? E ndalojmë. Krimi? E Luftojmë. Morali? E mbrojmë. Po të mendojmë për vete i zgjidhim problemet tona. Policia është me ne!
Në vazhdë të sloganit të Donald Trumpit “Amerika e para” një sërë sloganesh të ngjashme ndihmuan vazhdimin e rritjes për europianët populistë. Ishte një qasje e ngjashme që nxorri Mbretërinë e Bashkuar prej Bashkimit Europian.  
Pas dominimit në skenat kombëtare kjo qasje mbërriti në Bashkimin Europian e Parlamentin e tij. Fatmirësisht analistët vlersojnë se paaftësia e të djathtëve për tu bashkuar nën një flamur të vetëm po mpak rëndësinë e tyre në Parlament. Në këtë vazhdë përfaqësuesit Hungarezë të Orbanit kanë ndërmarrë nismën për krijimin e grupit parlamentar Patriotët e Europës që do të ketë në përbërje edhe përfaqësues të së djathtës të quajtur të eksteremit, ndërkohë që edhe grupe të tjera si ai i Aleancës për Gjermaninë do të nisin veprimtarinë e tyre me një grup të vetin.
Pra nuk ka dyshim që kemi të bëjmë me një lëvizje kontinentale, një lëvizje që megjithëse u trajtua prej filozofive qëndrore në mendimin politik europian si periferike dhe kalimtare po tregon se është një zhvillim serioz, një zhvillim që po ndodh përkrah zhvillimesh teknologjike, shkencore e shoqërore që sipas gjasave do të jenë përcaktuese për veprimtarinë e Bashkimit.
Por, nuk ka vend për alarm, të mos keqkuptohemi, ndër spanjollët e portugezët, norvegjezët, danezët, lituanezët qeverisin krenar socialistët. Shto këtu Partinë e Punës të Britanisë që qeveris nga i bukuri parlament britanik. Vetëm në Irlandë, Suedi, Letoni e Estoni, Belgjikë, Austri, Çeki, Bullgari, Kroaci, Greqi janë liberal konservativët që vendosin.
Një festival europian i polifonisë vazhdon.
 
II
Ku qëndrojnë pozitat e zotit Rama në këtë festival të polifonisë?
Kjo është më e vështirë për tu kuptuar?
Marrëdhëniet e tij duket se janë më mirë me të djathtën Europiane, shto këtu edhe Greqinë, që pavarësisht armiqësisë në dukje nuk ka qenë kurrë më e paqtë dhe e largët. Kujtojmë këtu fjalimin e Ramës para të tubuarve në pallat të sportit në Athinë dhe arrestimin, burgosjen e lirimin për të marrë detyrën në parlamentin europian të zotit Bejleri.
Po u largua greku turkun e merr me vete, se turku andej vjen. Edhe Erdogani bëri një xhami modeste e iku për ca kohë pas ca reklamave.
Ajo që bie në sy që në fillim është se forcat politike që përfaqësohen nga miqtë e zotit Rama kryesisht janë të krahut të djathtë e me karakter disi nacionalist që shohin Bashkimin Europian në një pozitë disi të ndryshme, një pozitë më pak vendimarrëse e ndërmjetësuese për kultura e ndikimeve të tjera. Një Bashkim Europian më të decentralizuar, më shumë në formën e një burse të madhe ku vijnë kryesisht biznese, po edhe politikanë për të negociuar interesa kombëtare.
Një mirkuptim dhe dashamirësi e mbështetje ofrohet edhe nga institucionet e Bashkimit Europian, të mos-keqkuptohemi.
Kjo siatuatë mund të lexohet si një dezhavy e politikës sonë të jashtme që është edhe e brendshme njëkohësisht.  
Është pikërisht krahu nga ku ti më pak pret dashamirësi prej nga ku vjen drejtimi dhe ngrohtësia. Fratelli di Italia, aktivistët e të cilës e nisin anëtarësismin me një homazh te Vorret e Benitos, nxjerrin në ballë një çupkë që e gjen gjuhën me Ramën tonë dhe bie dakord të krijojë një si biçim burgu për emigrantë në Shën Gjin.
Ndërkohë zonja e nderuar duket se ofron njëfarë mbështetje a lobimi në favor të pranimit të Shqipërisë në familjen europiane. I ftuar prej saj, Rama pati rastin të takojë edhe Elon Maskun (Maskun shpjegohet vetëm përmes shqipes dhe do të thotë i maskuar mask-u/a). Ka edhe një prani të shtuar italianësh në Shqipëri.
Pak më herët televizioni italian u acarua me një grup ushtarakësh e administratorësh që rrinin në Shëngjin me pushime ndërkohë që gjykata italiane vendos nëse mund të sillen te fisi Lesuszhjani për shqyrtim ata emigrantët që kapen në mesdhe e nuk janë për tu besuar shumë.
Pastaj bashkë me këta emigrantët, tashmë të shqyrtuar do bashkohemi në familjen Europiane, ku menjëherë na hyn në punë rasti fort interesant i Orbanit. Orbani, miku i Trumpit dhe i Putinit, e pati vënë zgjerimin e Bashkimit Europian në të tretën ndër shtatë prioritetet e Presidencës së vet e ka mik edhe Ramën.
Aktualisht me fonde të Bashkimit Europian të dedikuara por të ngrira, Orbani mori presidencën e këshillit para 6 a 7 muajsh dhe shpalli këtë listë prioritetesh: i) marrëveshje të re për konkurueshmërienë e BE-së ii) përforcimin  e Mbrojtjes Europiane, iii)Një politikë zgjerimi bazuar në merita, iiii) fre emigrimit ilegal, iiiii)ravijëzimi i së ardhmes së njëjtësisë sonë si europianë, iiiiii) politika agrikulture me fermerin në qendër dhe iiiiiii) adresim i sfidave demografike.
Vetëm se pak më vonë, kur e morën presidencën polakët, që i udhëheq Donald Tusku, e që kanë një shtet me rezultate të mira e ngritje të rëndësisë e që mund të konsiderohen si në një pozicionim të së djathtës së qendrës më përfaqësuese të Europës, zgjerimi iku.
Ja prioritetet e tyre: i) mbrojtje dhe siguri, ii) mbrojtje për njerëzit dhe kufijtë, iii) rezistencë ndërhyrjeve të huaja dhe dizinformimit, iiii) garantim i sigurisë dhe lirisë për bizneset, iiiii) tranzicioni i energjisë, iiiiii) agrikulturë konkuruese dhe e qëndrueshme, iiiiiii) siguri shëndetësore.
Megjithë formalitetin e tepërt që shoqëron dokumentacionin e Bashkimit Europian, dokumente të tilla tregojnë mjaftueshëm për tu nisur për zbulime të ndryshme.
Lufta në Ukrainë ka mobilizuar Europianët në një llogore e kjo padyshim kërkon edhe ushtrim maksimal të influencës për të siguruar besnikëri ndër fqinj.
Zgjerimi është shumë më i pranueshëm në kontekst të një konflikti, por unë mendoj se Europa e Bashkuar nuk do ta neglizhojë këtë proces edhe me përfundim të luftës e vazhdimësi. Europa e Bashkuar mori pjesë me interesat e veta në Luftën e Rusisë.
Bashkimi i Ukrainës me BE-në, apo të paktën ofrimi i një anëtarësie të mundshme ndër atë nahije mas muri ku rrijnë edhe gjeorgjianët e moldavët tregon se Europa ka vënë në tryezë me një hartë, ashtu si rusët kanë atë hartë që lyen me tjetër një copë të madhe ukraine e i ve emrin Novorosija. Amerikanët i kërkojnë Europianëve ti dallin përballë rusit sepse është e qartë se në krijimin e ekuilibrit të ri të botës Kina do të jetë protagonist në fronin që ende mbajnë Shtetet e Bashkuara e harxhimi i energjive e prishja e surprizave në një përballje me rusët bëhet e palezetshme. SHBA duhet të ballafaqohen me këtë sfidë e kjo do të ndodhë para së gjithash gjeografikisht, pastaj virtualisht e në teknologjiken e madhërishme e pastaj në ekonomikishten tregtare. Po nga ti bien për tu ndeshur; nga Europa apo Paqsori i madh që i ka gjithë ishujt në tokë?
Në rast se zgjidhet paqsori i madh, gjasat janë për një periudhë më të qetë. Një fund ose zgjatje pafund e konfliktit në ukrainë dhe ndonjë zgjerim tjetër në atë rajon. Rusët do ta gjejnë gjuhën me gjermanët edhe francezët që ikën prej Afrike përfundimisht, do të rinegociojnë kontrata gjithandej përfshi Afrikën ku rusët ruajnë. Rënia e Asadit një surprizë.  
Nëse rivaliteti sino-amerikan vjen këndej nga Europa, e në rast se rusët do të sigurojnë mbështetjen kineze për një përshkallëzim të mëtejshëm, në mos luftarak atëherë agresiv, natyra e marrëdhënies sonë me fqinjësinë problematike do të jetë një me shtyrjen qytetërimore të Huntingtonit, që duket edhe më i mundshëm. Kur vendos lufta nuk dimë shumë ç’të themi.
Në të dy rastet shqetësimi ynë kryesor mbetet Kosova dhe situata e konfliktit në rajon. Shqiptarët janë një element për tu marrë në konsideratë në katër shtete, por Kosova dhe lufta e tyre e papërfunduar me serbët ka implikime të shumta për Shqipërinë.
 
III
Ndërkohë Rama ka siguruar disa herë vëmendje ndërkombëtare me zhvillimet e propozuara. Si fillim u shfaq në Nu Jork Times, para se të fliste në Asamble të Përgjithshme të Kombeve të Bashkuara për krijimin e një shtetit të tipit të Vatikanit për komunitetin e Bektashinjve,  ndërkohë komuniteti nuk e dinte tamam ku e kishte kopjen e kërkesës për Pavarësi e vllazëri në tryezën e kombeve.
Pastaj doli në media ndërkombëtare e ta ndali Tik Tok-un, një kërcënim i shumë liderëve por i pa aplikuar më herët pse reagimi kinez që është ende i panjohur, mund të jetë i panjohur.  
Pastaj doli në kuvend të përbashkuar Shqipëri e Kosovë e t’ju lëshua Gjykatës së të drejtave të njeriut në Hagë e ta bëri rezil.
Padyshim që shembuj të tjerë nga kjo periudhë politike e mijëvjeçarit të dytë në motmotin e 24-25-ës ka, por ka edhe një ‘patern’, një shtrat ku rrjedh angazhimi i tij në politikën e jashtë.
Ky patern tregon se angazhimi i tij është më tepër i karakterit profesional se një bestytni politike e një lideri të një partije të majtë, socialiste. Profesionalizmi e rrit personalen në angazhime.
Së treti duket se zoti Rama është parë me dashamirësi prej një grupi të interesit në Shtetet e Bashkuara të Amerikës. Një grup që fatmirësisht kontrollon humoret për tematika të caktuara gjithandej nëpër Europë.
Kontributi i këtij grupi është pak a shumë i qartë edhe në rastin e mbrojtjes së Ukrainës edhe në rastin e Palestinës, normalisht një përgjigje më e diversifikuar do të kish qenë e pranishme në media e kudo. Por mbështetja e luftës, e disi garantimi i Ukrainasve se do ti rrinin në krah në ngadhnjimin mbi rusët në rast lufte dhe indiferenca diplomatike ndaj genocidit që kryhet ndaj palestinezëve. Në të dyja rastet është imponuar qëndrim unik dhe opozita megjithëse zëlartë, ka qenë jodomethënie.
Në të dyja luftrat Shqipëria ka marrë përsipër të komunikojë qëndrimin e vet dhe ai ka qenë përkrah politikës euro-atlantike, madje në tribuna të saj.
Si zakonisht euro-atlantizmi ka pasur në përballje paqsorin e madh në politikën e jashtme amerikane. Dashuria e japonezëve apo koreano jugorëve për amerikanët është një fakt diplomatik, dashuri urrejtje si ato që dinë aziatikët. Megjithëse po bie në përsëritje më duhet të kthehem me shpejtësi nëpër të.
Një paqe me rusët për shqiptarët nuk para është një zhvillim pozitiv, meqenëse në negociata, rusët prej kohësh ngrejnë çështjen Serbisë dhe marrëdhënies së saj me Kosovën. Gjithësesi ajo bashkëjetesë nuk ka pse mos zgjidhet me komunikime.
Paqja me rusët nënkupton edhe paqje mes gjithë botës sllave dhe etnive të tjera. Por ndikimi amerikan dhe i lobeve aktive në arritjen e shpejtë të një marrëveshje mund të ketë reflektime të pavaforshme për shqiptarët.
Kjo na kthen tek zoti Rama, që vepron nga pozita të përfaqësuesit të një elektorati pak të informuar për politikë të jashtme dhe kryesisht i hutuar në një mijë ngacmimet nga ky sektor që e arrijnë. Edhe ata që nëpër kafenera e sqarojnë muhabetin si duhet pastaj thojnë se reflektimi në politikë të brendshme i këtyre mësimeve është një muhabet që nuk na takon. Nato mbi të gjitha.
Edhe në politikë të jashtme të brendshme, si në rastin e Kosovës, elektorati në Shqipëri është pak i mobilizuar, largë çdo hamendësimi për një neo-Tanzimat.
Këto tematika ngrejnë pak peshë në zgjedhje. Por marrëdhënia është e mirë. Problemi i vetëm është në ç’masë është vendi i aftë të ndjekë dhe shfrytëzojë arritjet e zotit Rama dhe të përfitojë nga aftësia e tij. Aftësia për të përfituar në dobi prej mallit e gjasë që e la baba e mëmëdheu dhe lufta dhe shijimi sa më i mirë i jetës në harmoni me gjithkënd. Tërheqja e investimeve, sipërmarrësve, kulturonjësve.

Ja edhe nëntori i festave shkoi, por prap humoret vendore nuk u ngritën aq sa shpresohej nga shumëarakëria e flamujve me shkabën dykrenore nëpër oborre shkollash ku ky 80 vjetor i Çlirimit mezi ndryshoi nga paraprirësi. Tenderi i flamujve mund të kishte qenë për një flamur të madh pëlhure të mirë me shtyllë të lartë që ngrihej diku nëpër oborr e kujtojnte kreshnikët, por në vend të tij kishte një mori flamujsh madhësie inovatore varur nëpër tela në oborre si rroba për tu tharë. Ideja estetike e piktorit përçor u shkye sërish në duar aparatçikësh që shohin tek shumësia justifikime më bindëse? Apo? Gjithsesi, shpresojmë ti riciklojnë.
Që nga tetori kur doli shkrimi i fundit i kësaj serie si zakonisht duket se ka kaluar më shumë, por jo. Mund të ripërdorim edhe një herë fjalën e Bismarkut që këndej nga ne prodhohet histori më shumë nga sa konsumohet, pak a shumë si edhe mollë, patate, shalqin dhe domate.
Që nga shkrimi i fundit një zhvillim i rëndësishëm ishte dalja e raportit të Komisionit Europian për Shqipërinë. Dhe për gjithë vendet e rajonit e për rajonin në përgjithësi e kandidatë të tjerë janë e ku janë. Ky raport në traditën më të mirë të burokratëve të BE-së nuk merret vesh se ç’thotë. Komisioni i komunikon parlamentit europian:
Korniza elektorale mundëson zhvillim të zgjedhjeve demokratike, por përparimi në zbatim të rekomandimeve madhore (outstanding) të OSBE-së ODIR-it dhe Komistionit të Vendecias është i kufizuar.
Parlamenti e ushtron detyrën, por nuk ka shumë mbikqyrje mbi qeveri, për më tepër ka përplasje mes opozitës dhe mazhorancës që shpesh bllokojnë gjithçka dhe jeta politike në vend është tejet e polarizuar e prandaj edhe puna për miratim të legjislacionit, mbikqyrje dhe emërime ka vonesa.
Qeveria tregon vullnet për integrimin në BE, reflektuar në një reformë për mirëqeverisje luftë ndaj korrupsionit etj..., që nuk ka mbështetje të gjerë prej spektrit politik, e ndërkohë një sërë ligjesh e politikash të tjera që janë miratuar, ngjallin shqetësim për respektimin e standarteve të BE-së, dhe dhe mos qartësimi i përgjegjësive mes qeverisjes qendrore e asaj lokale është burim për shqetësim.
Administrata pak a shumë e përgatitur me përparim të kufizuar.
Gjyqësori e drejtësia pak a shumë e përgatitur me përparim modest.
Ekzistenca dhe funksionimi i ekonomisë së tregut me nivel të mirë përgatitje dhe ca progres.
Aftësia për tu përballur me trysninë e konkurrencës dhe forcat e tregut brenda BE ka njëfarë niveli përgatitje dhe ka bërë ca progres.  
E kështu me radhë. Një raport rutinë, megjithëse, pas çeljes së negociatave duket se kemi një ndryshim të formatit dhe organizim të ri të informacionit.
Por me interes është një lexim i shpejtë i anekseve të raportit.
P.sh. Shqipëria ka rreth 33 përqind të popullsisë së aftë për punë të angazhuar në sektorin e agrikulturës, pyjeve dhe peshkimit. Në Europë mesatarja e popullsisë e angazhuar në këtë sektor është 3.8. ndërkohë që edhe vende si Serbia (15%), Maqedonia e Veriut (12%) dhe Kosova (2.2%) kanë një mesatare shumë më të ulët të fuqisë punëtore të angazhuar në këtë sektor.
Ky tregues është kërkesë për një ndërhyrje urgjente në këtë sektor. Megjithë braktisjen e fshatit, problematikat e tregëtimit të produkteve bujqësore në eksport dhe në tregun e brendshëm prap sektori ze një vend pajustifikueshëm të madh në listën e punësuesve.
Një ndërhyrje në menaxhimin e tokës bujqësore është tejet i nevojshëm.
Ndërkohë sektori i shërbimeve është punësuesi më i madh me 44.2% të angazhimit të forcës punëtore. Vlerat për të njëjtin sektor në Serbi janë 55.3%, Në Maqedoni 58, në Kosovë 73%, në Mal të zi 76% e kështu me radhë. 
Megjithëse të pakta në të dhëna dhe hapsirë për një argumentim të shëndoshë të dhënat e mësipërme por për një shqyrtim më të imtë e gjëni raportin e Baçkimit në likun këtu, krijohet mundësia për kontekste.
Sepse kur kthehesha unë prej emigrimi rrugës prej Thumanës e ma ktej na afrohet nga pas me shpejtësi të furishme një shpurë qeveritare në urgjencë të amplifikuar me tepri, na u lëshua nga pas. Një fllad nga veriu na përshpoi trupin pastaj ca drita zgjateshin e të arrin pastaj kërcenin pas dhe rrinin aty një sekondë pastaj ti godisnin prap gjithë pasqyrat. Kur na parashkalloi ai ortek celiku hipur mbi  kuaj fuqi që pinë 274 litra benzinë njëkohësisht e nuk mehet hic ne kuptuam edhe një herë fuqinë e natyrës. Tinguj e figurë e ndjesi zëlarta. Për mua si emigrant që mbërrij pas 600 700 kilometrash të kësaj dite, me simpati për këtë përmirësim infrastrukturor që e ka sjellë Tiranën kaq pranë Shkodrës kjo perfomancë e artit post realist brutalist më mallëngjeu. Rama o artist thashë me vete. Kjo eksperiencë shitet për turista.
‘Lidership’
performancë me tetë makina policie në asfalt nga ER.
Dhe e kemi falas. Vazhdoja unë. Por kjo paskësh qenë e gënjeshtërt. Se radio thoshte që Rama kish qenë në Himarë. Vetëm më vonë mora vesh që ndoshta ishte presidenti i republikës. Shkëlqesia e tij mbetet i dyshuari i parë për autorësinë e kësaj perfomance, pse kur po shihja festivalin më vonë drejtuesit e festivalit përshëndetën presidentin që atë ditë kishte qenë në Peshkopi për të shpërndarë mesazhe besimi e shprese dhe mirënjohje natyrisht, dhe pastaj ishte kthyer në kohë e kjo vetëm falë vetëbesimimit dhe profesionalizmit që nëntë pilotë të gardës së republikës dhe 347 aborigjenëve me automjet në duar por me respekt në zemër që rastisën si pengesë e këtij dedikimi të presidentit të republikës dhe gjithë aparatit drejtues ndaj artit. Pra ne mbetetemi në fushë të artit dhe në vend të titullit legjendar “lidership” kemi titullin ‘Unë për artin i qi motrën!!”
Tirana vazhdon rrëmujë. Parkimi një makth. Kalimi shumë rrugëve është një njohje në vazhdim e qytetarit me vullnetin e zotit. Shyqyr zoti është mëshirmadh, megjithëse edhe ndëshkimet nuk mungojnë.
Lali Eri e ka të zymtë horoskopin ndërsa Berisha shfaqet me mosbindjen cilivile ndërkohë që Muli grindet në Parlament me Agron Shehajn.
Berisha bllokon qytetin në akse andej këndej ndërkohë që Belind Këlliçi hetohet për falsifikim të diplomës së shkollës së mesme nga SPAK. Edhe Berishën duan ta mbyllin prap më duket, megjithëse ndoshta me kërkesën e tij, sa të kalojë dimri. E ca të tjerë janë nën hetim e po hetojnë e hetohen.
Dhe Shqipëria shfaqet me ndalim të Tik Tokut, në një pararojë në përballjen me kinezët në lëm të hapsirës jetike virtuale. Edhe amerikanët kanë kërkuar një hap të tillë dhe rumunët kthyen zgedhjet për tu mbrojtur prej influencës së këtyre mediave të rrjetit pasi fitoi presidencialet njëri që donte ta nxirrte vendin nga Bashkimi Europian e ta shtrinte në hapsirat e pamata të euroazisë aziatike.
Rama ky hero që me zemërgjerësinë e një populli ngatërrohet me lloj lloj muhabeti flet. Edhe thotë që është rehat kur je i vogël se nuk ke pse merr vendime të mëdha, edhe del i pari në lloj lloj muhabeti si për shembull situata me iranianët, italianët, grekët, rusët e serbët.
Ja për shembull.
Ooohoooo moree!!.

Rama ka fol përpara parlamentit të përbashkuar shqiptaro shqiptar në Kosovë. Në Prishtinë. E zoti e merr vesh se si gjithë ai orator mbajti një fjalim të tillë jo fort bindës. 
Tha e kemi ba dritë, po hyjmë në Europë dhe pastaj vazhdoi e i tha ju duhet të rrini pranë nesh në Europë po ju se çfarë bëni e nuk e merr vesh njeri por keni sanksione prandaj përmirësohuni si ne, edhe acaroi ato vullnete mëvetësie ndër kosovarë dhe tha edhe ca fjali që mund ti përdorë shtypi serb në denoncim të rrezikut nacionalist shqiptar. Edhe pastaj ju lëshua gjykatës ndërkombëtare të krimit në Hagë, ndoshta asaj speciale për Kosovë, e ti bani rezil. Edhe tha nuk shkojmë në Europë pa Hashimin dhe Kadriun dhe shokwt e tjerw. Pa mungesë respekti për komandantët, por lidhja e tij më duket fare pa vend. Padyshim vepra e tyre ka qenë një kontribut i rëndësishëm për një çështje jetike, por ata dyshohen për shkeljen e ca ligjeve që janë kompetencë e kësaj gjykate e ja ka dhanë vetë parlamenti i Kosovës. Fundja lufta dihet që nuk është një punë fort e ndershme edhe kur është e drejtë, sidomos kur zgjat shumë vjet me radhë. Ne njohim autoritetin e kësaj gjykate dhe sulmi ynë në atë drejtim është fare i pavend në atë kuvend. Dhe amplifikimi vetëm i panevojshëm, dhe gjykata ndërkombëtare tani është në vëmendje kryesisht për dënimin e kryeministrit Israelit dhe mu në mes të kësaj situate që edhe ne si gjithë dynjanë na ve në hall. Rama i thotë ato janë palla nuk dinë fare, edhe gjykatësit e katunit janë më mirë se ata e ksi senesh.
​Pastaj i thotë kuvendit të përgjithshëm kombëtar kombëtar të kombit se 25 vjet më herët Kosova e uli Serbinë në gjunjë me luftë. Fitoi e triumfoi që ju bëfsha kurban. Me më shumë se 10,000 njerëz bërë kurban një perëndie që nuk i kupton. Edhe vashat mbetën në duar të huaj kur ikën në hallkamë ose bënë zap në frikë të vdekjes së menjëhershme mbrojtësit e tyre, dhe fjalimi në përgjithësi provokonte ndjenjat e kujt do.

Një krenari është besimi i pritjes së një asambleje të Natos ndoshta, një rritje e gjallërim i industrisë së luftës dhe sidomos i mundësisë së pritjes së një shumësie të madhe njerëzish me kërkesa për akomodim dhe siguri në një përparim turistik e siç e thamë edhe infrastrukturor. Besim i madh prej perëndimorëve sqimtar me sqepar.
Por, vizioni i përthyer i thyer nga brenda nga jashtë që të çan, sidomos po i u ule sipër ose e shkele. Një fjalim i parapërgatitur për tu ndarë në 23 video njëminutëshe për të acaruar nervat e gjithë dynjasë në tik tok, facebook instagram e kudo. Ky Warhol i diplomacisë ndërkombëtare.  Ky orator sot duhet të kishte pas edhe festën e hashures për ta përshëndetur në fund të këtij fjalimi.

Pastaj zoti Kurti.
Numëroi punë. Jo po kjo, jo po ajo, porte, rritje, kulture, pika doganore dhe kalimi të kufirit, abetare. Ti kemi në mend e kujtesë vëllezërit në Luginë të Preshevës e Bujanovc, tha. E gjallëria, rinia e diaspora e duan venin e po japin për te.  Shkjau po kupton që cfarë humbet e cfarë fitohet nuk ka pse të jetë kaq përgjakësisht e kalkuluar, megjithëse po përdor terrorizëm. E ne ja shprehim qëndrimin tonë. Prej Evropës po kërkojmë të na njohë, pranojë, mbështesë e mbrojë. Edhe biseda po shkon disi. Edhe po erdhi lufta ne po mësojmë, po harxhojmë e punojmë që të dimë si të mbrohemi e zoti e pruftë mbarë.

Rama e duartrokiti Kurtin kurse Kurti nuk e duartrokiti Ramën. O ai Igli Hasani nuk i tregoi Kryeministrit gjatë fjalimit të mëvonshëm të Kurtit se çfarë kishte ndodhur në përgjithësi pas krahësh gjatë fjalës së tij, ose ky filloi të mendonte për një fjalim disi të përmirësuar që mund të mbante, por nuk e kërkoi prap fjalën. E kur po mendonte duartrokiti.

Gazmendi kryetar i GP të PD nuk e duartrokiti as Kurtin. E u bana kurioz e e kërkova fjalën e tij ca më vonë në seancë e ky thoshte që nuk do binte aq poshtë sa të bante fushatë me tregu se sa mirë apo keq po shkojnë punët që janë keq, por thoshte që Rama nuk kishte ba mirë që ato këshilla që i kishte dhënë në atë kuvend i kishte dhënë aty. Si çdo shqiptar i mirë që sic e njohim është edhe një vëlla i mirë, atë mesazh që i kishte dhënë aty faqe botës duhet tja pëshpëriste kurtit kur hanin sallatë portokalli me ullinj që u është hequr përthama një herë tjetër. Rama ndërkohë kishte ikur fare. Ai tha dicka dhe më shumë po edhe unë kisha parë mjaftueshëm.
Dhe ja po vjen viti i ri më pranë se çdo herë tjetër gjatë këtij viti.

Shkrimi i fundit i kësaj serie ka qenë në qershorin e largët, megjithëse unë qeshë zotuar të nxirrja të paktën një shkrim në muaj  për të komentuar zhvillimet në kontekste elektorale të vendit tonë. Por ja, po afron nëntori i festave e unë mezi po gjej ngacmime e fjalë për të thënë diçka. Gjithsesi ky duket të jetë një problem personal i imi, meqenëse zhvillimet nuk kanë munguar e ato kanë qenë nga më interesantet. Lloj lloj ndodhie ka gjetur shtegun për tu penetruar në realitet e pastaj ka lënë trashëgiminë e vet në po atë realitet.
Për të kujtuar se sa i largët është qershori mjafton të kujtojmë se atëherë po zhvillohej Kampionati Evropian i Futbollit e Shqipëria u shfaq me dinjitet, por me rezultate modeste.
Mu në atë kohë u qartësuan edhe rezultatet e zgjedhjeve për Parlamentin Evropian. Rritja e së djathtës, së ashtuquajtur të ekstremit, vazhdoi në rrjedhë të pa-ndalur prej disa dekadash tashmë.
Rritja e të djathtës në Parlamentin Europian u ndoq edhe me rritjen e Ballit Kombëtar (National Front) në zgjedhjet parlamentare të parakohshme të thirrura prej Emanuel Macron në Francë. Vetëm një aleancë e gjerë në tepri mundësoi që NF të mbesë jashtë qeverisjes. Edhe në Gjermani, Partia Aleanca për Gjermaninë pati një rritje të ndjeshme në zgjedhje nëpër parlamentet në Lande, një rritje që vazhdon e pa-shqetësuar nga skandale të herë pas hershme që dëmtojnë imazhin e partisë por nuk ndalin përparimin, ndërkohë që në Itali, Vëllezërit Italianë pas ardhjes në pushtet duket se kanë bërë të qëndrueshme një qeverisje që nuk pritej të ishte e tillë. E djathta e largët u rrit gjithandej, përfshirë këtu edhe Austrinë mike, ku tani thuajse-fashistët qeverisin prej lartësive shumicore.
Ndërkohë që Van Der Lej është sërish presidente e Komisionit Evropian.
Pastaj u rrit numri i turistëve dhe SPAK-u thirri politikanë që hynë e dolën e vazhdojnë të hyjnë e dalin nëpër dyer.
Pastaj erdhi korriku. Në korrik u zhvilluan Lojrat Olimpike të Parisit. Ptu!!. Macron-i nuk e ftoi në olimpiadë liderin tonë. Ftoi Kurtin, at kosovarin e Prishtinës që as nuk e pëlqen sportin. Rama që natyrshëm duhet të kishte përuruar arenën olimpikë të basketbollit në Sharl lë Shua duke bërë dhjetë herë rresht kosh nga koshi në kosh, nuk kishte një vend ndër shokë. Po kështu është kur ke shumë shoqe shoqen shoqe. Gjithsesi, në një nivel më modest marrëdhëniet nuk janë aq keq.
Në korrik, u bënë edhe ca lëvizje në qeveri. Iku T. B. prej ministrisë së brendshme e kaloi te lidhjet me parlamentin, Spiropali kaloi në krye të parlamentit e Peleshi  kaloi në grupin parlamentar. Në krye të punëve të brendshme erdhi Ervin Hoxha, në krye të financave Petrit Malaj e në krye të mbrojtjes Pirro Vengu. Që të tre personalitete që vijnë prej një sfondi profesional e më pak politik, megjithëse prej një kohe të gjatë në pozicione drejtuese të rëndësishme. Një zhvillim që vazhdon të çajë lidhjen e teknikes dhe politikes më administrim.  
Gjithsesi, kongreset, forumet e kuvendet e asaj fund-vere theksojnë se Rama qeveris i hekurt. Popullorçe garanton se partia do të qeverisë 20 - 30 vjet, plot me prosperitet. ‘Ne vdekjen e dimë por burra si ne e kanë dobinë te trungu i përbashkët që po rrisim e është edhe kombi ynë, ose të paktën pjesa më e madhe e tij,’ - thotë ai në zgjedhjet e fituara në kongres.
Pastaj prap në Himarë. Kryeministri Rama ndoshta vetë ndoshta prej një lajmi të rrëmujshëm e akuzon Athinën, në një tuit të tij, se ka kurdisur lajme se një xhaxha i xhaxhit i ka lënë ca pronë. Qeveria greke nuk e thotë vetë, por ndonjë dorë tinzare e ushqyer prej asfalisë në radhët e dyta të medias post-lokale ja acaron nervat liderit tonë dhe ai përfundon duke deklaruar se ‘këto çorba kurdisen në Athinë, por unë nuk kam asgjë përveç asaj që kam vetë, dhe për të cilën nuk kemi pse flasim këtu, por jo këtë ose atë.’
Pastaj SPAK vazhdon prap me shokë nga pozita e opozita.
PD ndërkohë organizon një sërë protestash para bashkisë së Tiranës etj etj.
Pastaj vazhdon shtatori, edhe shtatori me siguri pati një sërë ngjarjesh që vlejnë të marrin vëmendje, por edhe humbja e tyre nuk është se na lëndon, kur ja h: Shteti i ri Bektashi tërheq vëmendje, më shumë se shumçka, prej fjalës që lideri Rama mban nga foltorja e Asamblesë së Përgjithshme të Kombeve të Bashkuara. Megjithëse e kishte përmendur këtë ide pak ditë më herët në NY Times komentimi i idesë prej udhëheqësve e komentatorëve politikë të rëndësishëm mungon, padyshim veç Shqipërisë. Në Nju Jork, Rama takon edhe Erdoganin, po nuk ka koment prej turqve për shtetin e ri. Gjithë media ndërkombëtare e gjeti pako vend që të njoftojnë se si po lind një shtet i ri.
Ajo që mbeti pa u zbuluar janë arsyet për një hap të tillë.
Pati zëra që thanë se Rama desh një zhurmues për zhvillime të pakëndshme mediatike që mund të ngacmonin publikun në Shqipëri e t’ia ulnin popullaritetin duke shtuar kështu forcën e revoltës demokratikase, por karakteri internacionalist i iniciativës është disi hutues për komentatorët. Acarimi i marrëdhënieve me një elektorat gjithnjë e më qartësisht të ravijëzuar fetarisht si ai i sunitëve gjithashtu shton hutim.
Fakti që Bektashinjtë nuk e patën shprehur ndonjëherë ndonjë aspiratë të tillë e sipas të gjitha gjasave aftësitë e orekset e tyre për të nxjerrë diçka nga ky zhvillim janë thuajse të paqena shton mjegull.
Kontributi im në shumësi të teorive është se Rama po e synon krijimin e një precedenti, me interes, në të drejtën ndërkombëtare për krijime shtetesh. Një shtet që ka një karakter fetar por edhe qytetari; disi modest e pa shtet e pa ushtri, e një kontroll të ndarë mbi ekonomi, me një karakter disi fetar a kulturor, (siç edhe e duan bektashinjtë që nuk e duan hiç është melhem për gjysmën e botës.
Natyrisht nuk dimë shumë për natyrën e këtij shteti e mund të ngatërrohemi nëpër detaje, por krijimi i shteteve të tilla është padyshim një praktikë që duhet eksploruar në arenën ndërkombëtare. Problematika e marrëdhënies palestinezo-izraelite mund të adresohej me një shtet disi më simbolik. Izraelitët nuk e pranojnë zgjidhjen me dy shtete, por nëse shteti i palestinëzëve do të ishte me një karakter realo-simbolik atëherë një zgjidhje mund të ishte më afër. Një zgjidhje e tillë mund ti hynte në punë edhe Rusëve e Ukrainasve. Armenëve e azerëve. Kurdëve kur të vijë dita tëacarohen prap. Gjithandej një praktikë e tillë do kishte dobi.
Mos voto te ne, paguaj ca taksa, për burime natyrore do flasim rast pas rasti, ke pasaportën e vendit tënd dhe zotin tënd, gjykatat e tua, polici me revole në brez e hajt shnet.
Pse është nevoja për ta testuar këtë version tek bektashinjtë e jo direkt tek palestinezët, donbasianët, donjeskianët, azerët, e kushedi sa milet gjithandej? Se duhet njëqind vjet me u marr me gjithë këtë ‘milet’ armiqësor. Një format i gatshëm e do se do? Merre se të ...! Mund të jetë me leverdi. Që tani dua të paraqes kandidaturën time për ndonjë punë sekretariale në ekipin e punës që do të kryejë detyrën e ligjërimit të shtetit të ri, një eksperiencë që me siguri do të mund të tregotohet si konsulencë kudo nëpër botën e madhe.
Personalisht jam plotësisht dakord me përfshirjen e Ramës në këtë projekt botëror. Mendoj se reagimi i shqiptarëve kundër Bektashistanit është qesharak dhe injorant. Komuniteti islamist albanez duhet ta dijë se edhe baba Reçep Taipi nuk nuk është kundër këtij plani.
Baba Mondi president!!! Ky shtet do vijë me ne në BE!!!! Ky shtet do vijë me në BE!!!!
Një argument i tillë do të ishte i pakundërshtuar edhe prej faktit që Rama megjithëse pluskon mes skandalesh lloj e lloj ka gjetur përdorim e gëzon popullaritet ndër evropsit e epërm.
Me një opozitë të shkallmuar e tërbuar, me bashkëpunëtorë të afërt të dënuar, nën hetim e arrati, me afera e dyshime pa mbarim, me një shoqëri civile të paqenë por kryesisht kundër, me eksod popullor si në luftë, Rama lulëzon. Vendi i afrohet, i ftuar, prej Europës thuajse fashiste si kometë. ???. Së fundmi, në tetor u çelën praktikisht negociatat me Bashkimin Evropian. Kapitujt e parë, por si thoshte MAO i madh dhe ca të tjerë para e pas tij edhe një mardhim i madh fillon me një hap.
Ca përmendin ndihmën që Rama po afron për adresimin e problematikës së emigrantëve drejt Europës si burim të karizmës që i pranohet ndër Europianë, ndoshta edhe situata alarmante në marrëdhëniet e perëndimorëve me Rusët e një rindarje në kampe ka ndikim, por prap këto karakteristika kanë qenë të pranishme. Apo jo?
Ndërkohë Demokratët mbajtën një protestë dinjitoze diku në gjysmën e parë të tetorit. Dogjën e u plagosën e plagosën. Pstaj u përplasën te parlamenti, prap e prap. U hodhën lartë e zbritën poshtë, i dolën anash. E dogjën. E po hedhin parrulla për mosbindje civile të matutjeshme. Shpresojmë që Rama mos i thotë çunave ti mbysin këta zëra pothuajse të pafajshëm, ose të paktën ti lerë edhe pak.
Gjithsesi dyshime kemi. Ilir Meta, studenti i dhejtorit 90-të, pishtari demokracisë, udhqeqës i rinisë socialiste, ministër, ministër i jashtëm, Kryeministër, Kryetari i Kuvendit Popullar, Presidenti i Republikës etj., po gdhin e ngryset në kafazin e betonit për të disatën herë radhazi. Me thënë të drejtën shumicën e kaqardhjes e kemi për vete se Likja është pak i vonuar në qeli, por gjithsesi ngjarja është me interes.
Nëntori i festave po vjen.