|
|
|
|
Faust, Harbeli që këndonte bilbilisht
Që drama Faust është një sfidë për artistin kjo dihej prej thuajse gjithmonë, pse Faust flet për një përplasje brenda njeriut. Njeriu i pangopur prej dijes për nevojat e veta dilemat e tij njerëzore thërret të keqen e ajo jep zgjidhje. Djalli Mefistofelështë sa brenda edhe jashtë njeriut e ai di si ta kthejë të dijen e pushtetin që buron prej saj në shërbim të egos. Dr. Fausti prej pozitës së tij arrin ta sigurojë marrëveshjen me djallin që plotëson çdo dëshirë, por që këmbim do shpirtin.
E ky zhvillim i dramës sa brenda edhe jashtë njeriut është elementi që vështirëson punën e regjisorit, që në shfaqjen e Teatrit Kombëtar të sezonit 2024-2025 ishte italiani Davide Iodice. E si zakonisht në punën e çdo regjisorit të kohëve tona që angazhohet me një autor klasik, kësaj mëdyshje mes brenda e jashtë njeriut i mbivendoset edhe dilema për të anuar kah fjalët, teksi, apo nga shqisorja, duka, lëvizja, ngjyra e muzika.
Iodice në këtë vepër shkon për të dyja, ai e do edhe fjalën të jetë e gjatë, e pranishme e të përcjellë mesazh, por do edhe skenën me njerëzit, me ngjyrat e lëvizjet, me skenat si piktura që zgjojnë ndjesitë estetike e religjoze që flejnë pak më thellë. Por kjo ka kosto.
Që në prolog shumësia e fjalëve vjen e madhe e mesazhet kapisin disi, pastaj një gjetje regjisoriale me një pasqyre që shigjeton dritë tek spektatori sikur zgjon, poir edhe ajo vazhdon.
Pastaj vjen Fausti, (H. Çuli) tek i cili regjisori ka ndërtuar një intelektual disi më modern, disi ndryshe nga Fausti i Gëtes. Fausti i modern lëviz në skajet e një limontie që gati shenjon një sëmundje. Heroi ynë pi edhe hape ndërkohë që përpëlitet për kuptime të jetës e botës, të zotit e të vetes në monolog që thekson njeriun më shumë se intelektualin. Të mos ishte ndihmësi Vagner që me komplimentat e tij na tregon se kemi të bëjmë me një dijetar që spikat në botën e madhe nuk do të ishte e lehtë të kuptohej se kush ishte ky Faust.
E ndërsa përpëlitet në rrëmujën e dhomës mbi shtrat e nëpër fletën fanepset Mefistofeli, luajtur prej Ema Andreas në një rol që i rri mirë. Në një personazh larmie të pakët ajo ka mundësinë të perfeksionohet e të mbajë shfaqjen në një nivel më të lartë nga sa do të kish qenë pa të. Pjesa tjetër e trupës vjen me episodizëm të shtuar, megjithëse edhe fjalët edhe veprimin nuk e ka të pakët.
Një kryqëzim, një rrëfim, një pendim janë aty por shkasin. Skandali thërret, por nuk vjen.
Studentët e Faustit shndërrohen në njerëz djaj. Pasi i jepen pijes e qejfit ata angazhohen në një duel ngrënie babëzie në një skenë që kulmon me humbësin kryqëzuar mbi një altar e lapërdharia vazhdon ndërsa Fausti lëviz nëpër skena me vargje në gojë deri sa has dashurinë.
Dashuria dihet është pak mëkat e mama e çupës është aty për ta qartësuar këtë me njëfarë nervozizmi gati histerik që gjithashtu humbet nëpër tonet e larta që mbesin të pandryshuara.
Pastaj është skena e rrëfimit ku mu duk se ndërsa vajza i tregonte dashurinë e jetuar si mëkat e për zhvillimet në jetë të saj, Mefistofeli i dhuroi një masturbim priftit tonë, por humbur nëpër skenë ky akt, ndoshta më revolucionari i seksualitetit skenik në Shqipëri, as nuk u mor vesh nëpër modestinë e tepërt.
Në fund, kur dashuria e Faustit me vajzën fatkeqe dështon përfundimisht, Mefistofeli i tregon se ajo në fakt nuk ishte gruaja më e bukur në botë, por në fakt gruaja më e bukur në botë është një burrë, ndihmësi i tij Vagneri (G. Ferra). Ky aludim për triumfin e homoerotizmit a shpoti gazmore për epidemi gejllikore gjithashtu gëlltitet në skena të rrëmujshme fluturake.
Që në skenë të parë pranë Faustit qëndronte një kafaz me një zog brenda, e Fausti e thërriste harabel, por këngë e zogut ishte ajo e një bilbili të talentuar. Natyrisht një pakujdesi në përkthim e rastësi periferike, por vëmendjet e pangopura që kërkojnë ilustrime për mbresat e veta nuk mund të lejnë të kalojë një metaforë të tillë pa shfrytëzuar, e kjo duket se i rri shfaqes.
Skenografia e bën çdo akt periferik, ndriçimi disi bazik përgjysmon vlerën e skenave religjoze e skandaloze, muzika nuk më kujtohet e me rradhë. Shfaqja ju afrua dy orëve e asnjë orë nuk i pati më pak se 60 minuta e asnjë minutë nuk i pati më pak se 60 sekonda.
Unë e pashë shfaqjen në prezantimin e fundit të një rivënie të përsëritur, shumë kohë pas premierës, e me rradhë, e kjo mund të ndikojë, por këtë pashë.
E ky zhvillim i dramës sa brenda edhe jashtë njeriut është elementi që vështirëson punën e regjisorit, që në shfaqjen e Teatrit Kombëtar të sezonit 2024-2025 ishte italiani Davide Iodice. E si zakonisht në punën e çdo regjisorit të kohëve tona që angazhohet me një autor klasik, kësaj mëdyshje mes brenda e jashtë njeriut i mbivendoset edhe dilema për të anuar kah fjalët, teksi, apo nga shqisorja, duka, lëvizja, ngjyra e muzika.
Iodice në këtë vepër shkon për të dyja, ai e do edhe fjalën të jetë e gjatë, e pranishme e të përcjellë mesazh, por do edhe skenën me njerëzit, me ngjyrat e lëvizjet, me skenat si piktura që zgjojnë ndjesitë estetike e religjoze që flejnë pak më thellë. Por kjo ka kosto.
Që në prolog shumësia e fjalëve vjen e madhe e mesazhet kapisin disi, pastaj një gjetje regjisoriale me një pasqyre që shigjeton dritë tek spektatori sikur zgjon, poir edhe ajo vazhdon.
Pastaj vjen Fausti, (H. Çuli) tek i cili regjisori ka ndërtuar një intelektual disi më modern, disi ndryshe nga Fausti i Gëtes. Fausti i modern lëviz në skajet e një limontie që gati shenjon një sëmundje. Heroi ynë pi edhe hape ndërkohë që përpëlitet për kuptime të jetës e botës, të zotit e të vetes në monolog që thekson njeriun më shumë se intelektualin. Të mos ishte ndihmësi Vagner që me komplimentat e tij na tregon se kemi të bëjmë me një dijetar që spikat në botën e madhe nuk do të ishte e lehtë të kuptohej se kush ishte ky Faust.
E ndërsa përpëlitet në rrëmujën e dhomës mbi shtrat e nëpër fletën fanepset Mefistofeli, luajtur prej Ema Andreas në një rol që i rri mirë. Në një personazh larmie të pakët ajo ka mundësinë të perfeksionohet e të mbajë shfaqjen në një nivel më të lartë nga sa do të kish qenë pa të. Pjesa tjetër e trupës vjen me episodizëm të shtuar, megjithëse edhe fjalët edhe veprimin nuk e ka të pakët.
Një kryqëzim, një rrëfim, një pendim janë aty por shkasin. Skandali thërret, por nuk vjen.
Studentët e Faustit shndërrohen në njerëz djaj. Pasi i jepen pijes e qejfit ata angazhohen në një duel ngrënie babëzie në një skenë që kulmon me humbësin kryqëzuar mbi një altar e lapërdharia vazhdon ndërsa Fausti lëviz nëpër skena me vargje në gojë deri sa has dashurinë.
Dashuria dihet është pak mëkat e mama e çupës është aty për ta qartësuar këtë me njëfarë nervozizmi gati histerik që gjithashtu humbet nëpër tonet e larta që mbesin të pandryshuara.
Pastaj është skena e rrëfimit ku mu duk se ndërsa vajza i tregonte dashurinë e jetuar si mëkat e për zhvillimet në jetë të saj, Mefistofeli i dhuroi një masturbim priftit tonë, por humbur nëpër skenë ky akt, ndoshta më revolucionari i seksualitetit skenik në Shqipëri, as nuk u mor vesh nëpër modestinë e tepërt.
Në fund, kur dashuria e Faustit me vajzën fatkeqe dështon përfundimisht, Mefistofeli i tregon se ajo në fakt nuk ishte gruaja më e bukur në botë, por në fakt gruaja më e bukur në botë është një burrë, ndihmësi i tij Vagneri (G. Ferra). Ky aludim për triumfin e homoerotizmit a shpoti gazmore për epidemi gejllikore gjithashtu gëlltitet në skena të rrëmujshme fluturake.
Që në skenë të parë pranë Faustit qëndronte një kafaz me një zog brenda, e Fausti e thërriste harabel, por këngë e zogut ishte ajo e një bilbili të talentuar. Natyrisht një pakujdesi në përkthim e rastësi periferike, por vëmendjet e pangopura që kërkojnë ilustrime për mbresat e veta nuk mund të lejnë të kalojë një metaforë të tillë pa shfrytëzuar, e kjo duket se i rri shfaqes.
Skenografia e bën çdo akt periferik, ndriçimi disi bazik përgjysmon vlerën e skenave religjoze e skandaloze, muzika nuk më kujtohet e me rradhë. Shfaqja ju afrua dy orëve e asnjë orë nuk i pati më pak se 60 minuta e asnjë minutë nuk i pati më pak se 60 sekonda.
Unë e pashë shfaqjen në prezantimin e fundit të një rivënie të përsëritur, shumë kohë pas premierës, e me rradhë, e kjo mund të ndikojë, por këtë pashë.
