Ka plot ditë e do të jetë e hapur deri në fund të dhjetorit, në hapësirën qëndrore të Galerisë Kombëtare të Arteve ekspozita e Adrian Pacit me titullin "Prova". Prova është ajo që njeriu bën para se të bëjë përpjekjen e vërtetë, për t’u aftësuar, ndaj nuk mund të themi se i jep ekspozitës paragjykimet e dëshiruara, por edhe ndonjë dëm të madh nukështë se i bën. Vetë emri i Adrian Pacit mjafton që rreziku I saj të ndalet. Paci në italisht i thonë të çmendurve, e ne menjëherë intrigohemi. Ndoshta të larguar prej atdheut, kur po ngjiteshin në kuvertë Pacët u kallzuan prej bashkëqytetarëve me thirrje zëlarta tek kapiteni i anijes shqiptare që poshkonte për Shkodër: Sono paci! Sono paci!.Por, ky e kishtefjalorin e italishtes të kufizuar dhe e kuptoi sikur i thanë që këtajanë Pact. Edhe kur i solli në Shkodër, këta janë Pact, tha.
E bëri mirë, se italianët e kishin pas gabim. Pact nuk ishin të çmendur. Ja, njëri prej Pacve, mori vëmendje të bollshme me një ceremoni hapjeje të “Provës” që pati vetë kryeministrin si dollibash. Edhe ceremonia ishte një ngjarje kulturore me vrulle të dendura njerëzish, si rrallë për figurativitetin. Deri këtu ndjehej aroma e mirë e parfumeve. Edhe seria e leksioneve që sjell lloj-lloj figure nga bota europiane e figurative tregojnë vlerësimin për të në mjedisin tonë e atë europian. Por italianët e kishin gabim, edhe pse kurrfarë çmendurie nuk e gjallëron ekspozitën, e po nuk u duk këtu ku tjetër mund ta gjejmë atë? |
Në fakt ekspozita e merr titullin nga një vepër e re e autorit, meqenëse disa prej veprave të tjera publiku qoftë edhe sporadikisht i rregullt ka pasur rast t’i ndjekë. Prova ështënjë video ku nja shtatë a tetë burra, nga ata punëtorët e të varfërit, kalojnë një goxha kohë para ca mikrofonëve, tek të cilët here here afrohen e thojnë "Prova". Një video e qetë. Një si ngrehinë e pambaruar, një skenë me ca shkallë. E gjatë si videoja ashtu edhe muri i njerëzve të angazhuar për realizimin e saj. Një goxha punë. Prova. Prova. .... Prova. Edhe lëvizje kishte herë pas here. Ca kuaj. ca qen. Burrat me gjeneratorë para këmbëve e një dritë në dorë. Diogjenë që e gjetën njeriun te vetja dhe nuk lëviznin prej aty. Prova. Një video. Prova. Fytyra fort të spikatura, njerëzish të vërtetë, të vuajtur të varfër. Besoj, të joshur në vepër kundrejt pagesës e jo aq për dashuri të artit. Modele-vepër të veprës së artit. Ajo qënie jo fort e lumtur ishte prova e disatë e një cikli rimishërimesh për ata burra që nëpër natë recitonin? Apo ata në një situate si ajo që zakonisht na ofron tingujt e fjalës prova po përgatisnin një skenë ku një tjetër shfaqje do marrë jetë? Prova. .... Prova.
Nuk kish të sharë. Plot risi në ambjent që ka ngritur, në ndjesi që përçon, në befasi imazhi e tingulli. Por para se të mbërrish në pushtetin e Provës, do të kalosh para këtij njeriu që pas ikjes prej shtëpisëvatër, mban me vete një strehë. Prova. Vetë “Provën” nuk e kam ilustruar me foto në këtë shkrim edhe pse cilësia e fotove të mija nuk ishte fort e mire edhe pse mund të shfrytëzojmë mundësinë për të ftuar vizitorë në ekspozitë që do të jetë e hapur deri më të parën ditë të dhjetorit. Prova. ... Prova. |
Një ekspozitë që do një largësi për t’u shijuar? Apo një afërsi?
Një mozaik është mjeti i duhur për t’u stërvitur me distancat, e gjendet në korridorin e majtë lartë, bashkë me ca fletorebukurshkrimi që autori u gëzua aq fort kur i gjeti sa i vuri në kornizë. Në krahun e djathtë videoja prej së cilës janë fotot më poshtë ishte kaq e freskët dhe interesante në njërën prej bienaleve të Tiranës, në hotel Dajti, ca goxha vite më herët. Edhe punën e gurgdhendësve kinezë që venë e sjellin një goxha bllok mermeri,tëcilin e gdhendin në njështyllë, tek lundrojnë nëpër oqeanin prej nga vinin unë e kasha parë. Plot valë e dallgë e prerja e gurit e prezantuar në gjerësi.
Dhe kamera e palëvizhshme kaq e aftë për të qenë kaleidoskopike, por artisti tenton politiken.
Një mozaik është mjeti i duhur për t’u stërvitur me distancat, e gjendet në korridorin e majtë lartë, bashkë me ca fletorebukurshkrimi që autori u gëzua aq fort kur i gjeti sa i vuri në kornizë. Në krahun e djathtë videoja prej së cilës janë fotot më poshtë ishte kaq e freskët dhe interesante në njërën prej bienaleve të Tiranës, në hotel Dajti, ca goxha vite më herët. Edhe punën e gurgdhendësve kinezë që venë e sjellin një goxha bllok mermeri,tëcilin e gdhendin në njështyllë, tek lundrojnë nëpër oqeanin prej nga vinin unë e kasha parë. Plot valë e dallgë e prerja e gurit e prezantuar në gjerësi.
Dhe kamera e palëvizhshme kaq e aftë për të qenë kaleidoskopike, por artisti tenton politiken.
Një vepër për tu konsumuar intelektualisht kjo e Pacit. Ajo e kërkon suksesin tek një spektator që tashmë ka avancuar në kultivim të karakterit të vet urban. Spektatori sheh pritshmëritë e tij për veten, si një spektator me aftësi të konfirmuara, të përmbushura. Ekspozita është politike pse ajo ka temat e emigracionit, vajtimet e mallëngjyera për diktatorë, masën që reagon ose jo e të tjera, por politika është ndër elementet që më së shumti e ndjen peshën e kohës tek vepra e artit. Fakti që shumë nga veprat i përkasin një të kaluare të autorit e janë mbledhura pa vëmendje tek krijimi i një atmosfere të përgjithshme i shtohen intelektualishtes për të ulur edhe më tej temperaturat e eksperiencës.