Kronika teatrore 15-16/1
Sezoni teatror në vjeshtën e 2015-ës, në vend, çeli me shfaqen “Dikush që do të kujdeset për mua”. Një titull që sikur promovon vetë Teatrin tonë Kombëtar si kujdestar të gjithë mua-ve të qytetit. Një prezantim e pohim, një kujtim gati si premtim, për atë që do marrim prej të lavdishmit Teatër Kombëtar këtë sezon. Dikush që do të kujdeset për mua.
Por, që nuk dimë çmarrëdhënie ka me këtë sipërmarrje TK, meqenëse shfaqja nuk është pjesë e kalendarit. Por, pjesa promovohet prej tij dhe vjen në të.
Në një kërkim të shkurtër nëpër internet, zbulova që pjesa “Dikush që do të kujdeset për mua” prej Frank McGuinnes ka një marrëdhënie origjine me ca rrëmbime që realisht ndodhnin në Libanin e pas trazirave të fillim viteve 80-të. Hezbollahu, ose diçka e krijuar prej tij, për t’ju mbrojtur raprezaljeve, që natyrshëm do të pasonin tërbimin e vet nëpër ato vite gjakatare, rrëmbeu thuajse 300 persona, kryesisht amerikanë, anglezë e europianë të tjerë teksa shëtisnin nëpër Bejrut apo qytete të tjera. Disa të paktë nga pozita me rëndësi brenda forcave amerikane dhe ndonjë tjetër humbën jetën, por kryesisht e rifituan lirinë pas muajsh izolimi e keqtrajtimi. Kjo është skena ku ndodh ngjarja.
Ngjarja
Irlandezi dhe amerikani hapin albumin e tematikave. Fillimisht irlandezi motivohet ti shtojë ulje ngritjet mbi krahë prej mikut amerikan. Mjeku muskuloz vetë bën shumë stërvitje. Pastaj fillojnë e tjerrin tematikat me radhë: rrëmbimet, Bejrutin, arabët, a është ditë a natë, a do lirohen, afrimiteti, familja, dëshira, besimi fetar, garat me kuaj, një pelë fitimtare.
Zgjat një cikë ky muhabet. Ka humor, ka emocion.
Pastaj vjen edhe anglezi, edhe një herë nga fillimi. I ve, një tortë me dardha, miq arabë prej universiteti, e kështu me radhë.
Të tre krijojnë një akt të dytë dhe të plotë. Bëjnë film, prodhojnë humor, rrëfejnë hakërrehen me arabët dhe egërsinë e një akti absurd si rrëmbimi. Flasin marrëdhënien irlandezo-angleze, në vepra e gjuhën dhe fajësinë e secilit për gjithcka.
Pastaj amerikani dhe irlandezi parandjejnë vrasjen e amerikanit dhe i betohen e ngushëllojnë njëri tjetrin, pastaj amerikanin e vrasin.
Irlandezi e vajton shumë por anglezi e rikthen në dashuri për jetën dhe pastaj e ngacmon për karakterin ndoshta homoseksual të marrëdhënies së tij me amerikanin. Përkrahen luajnë tenis komentojnë mbretëreshën dhe baballarët recitojnë poezi e kështu me radhë.
Pastaj irlandezin e lirojnë dhe amerikani i vetëm përsërit një varg që duhet të ketë ndonjë kuptim të rëndësishëm dhe mbaron.
Pjesa
Një regjisore e re në moshë, Esmeralda Stafa merr e na sjell aktorët Neritan Licaj, Marin Orhanasi dhe Romir Zalla në një situatë izolimi. Rrëmbyer e izoluar ata me racionalitet e pragmatizëm anglo-amerikan angazhohen që të përballen me frikën e të ruajnë një shëndet të mirë mendor dhe prodhojnë dialogun për ne. Ka mirkuptim, bashkëpunim, humor.
Ata kujdesen për ndenja e gjendje, për ngrehina të vetes si ajo e vetvetes, e babait, mamasë, gruas, kalamajve, armikut, mërzisë, seksualitetit, homoseksualitetit e kombësisë, e ku di unë ç’tjetër. I bëhen trajnerë njëri tjetrit. Mjek. Shok e vlla, dhe larg qoftë edhe dashnor.
Shfaqja nuk shfaqej aq shumë. Diçka mungonte. Në aktrim? Në tekst? Në të krijuar të një atmosfere ku marrdhënia çel? (që i bie në domein regjizorial e produksioni?)
Nuk e di shokë. Unë shikoj plasaritje gjithandej. Se mos kam ndonjë gjë nga sytë? Por jo shokë. Plasaritje kishte.
Më së shumti unë mendoj që regjisorja ishte shumë e re. Kur u ngjit në skenë na befasoi. Një paragjykim moshor është një hajvanllëk, jam dakort, por disa steriotipe ne i marrim të mirëqena dhe një lloj cmendurie tek shumë e reja, që i hyn këtij muhabeti me vendosmëri dhe realizon të parën shfaqje të sezonit të ri artistik në Teatër Kombëtar, e presim.
Nga pikpamja regjisoriale shfaqja nuk ka kurrfarë cmendurie. Të tre aktorët janë përzgjedhur kaq pranë natyrës së personazhit respektiv. Një irlandez tipik nga Neritan Liçaj. Gazetar, shpotitës dhe nervoz. E njëjta gjë për amerikanin që luante Marin Orhanasi. Po ai ishte komplet amerikan. Disi shumë mirë muskuloz, mjek, i arsyeshëm e sipërmarrës me ndjenjë humori e kshu me radhë. Edhe personazhi i pengut anglez i sjellë nga Romir Zalla ishte shumë korrektsisht i përshtatur. Një profesor anglishtje i ve, disi i mbyllur e njerzor, por idhnak e disi i fiksuar.
Organizimi i shfaqjes është si prej ndonjë formule kimike që na e la Bohri apo Kavendishi, ose ndonjëri kshu se as nuk i di mirë.
Aktorët? Aktorët nuk ishin keq. Secili shumë mirë në rolin e vet. Ndoshta me u kap, jo po aty ashtu e atje ashtu tjetër, ndoshta nuk fitojmë ndonjë gjë të madhe, por fryma që do ndizte zjarrin e madh ishte e pakësuar edhe ndër këtë bashkësi si në tërën e tërë.
Pjesa? Mos ishte vetë pjesa që me intelektualizmin e vet të tepruar sillte këtë tharje në emocionalitet të shpërndarë. Ndoshta? Por kulmimet në ritmin e brendshëm të pjesës nuk janë shfrytëzuar apo krijuar. Rrjedhje të gjata të shfaqjes në të njëjtën lartësi intensiteti. Dakort në lartësi të lartë ishte i gjithë shtegu, por në të tilla raste në sallë duken hedhur merimanga për gjallërim të spektatorit dhe pëfshirje personale të tij.
Një vajtje pas fillit të shokut autor. Një lejim i tepruar i mbizotërimit të tekstit në tekstin e kompozimin e përgjithshëm.
Megjithëse me tre aktorë me popullaritet të madh e jo pa përkushtim, pjesa në performacën e vet të parë, pas premierës nuk shkëlqeu. Ndoshta nuk ishte mbrëmja e duhur dhe vetëm me pak kohë shfaqja do latohet dhe forcat qendërikëse do flejnë dhe atëherë do flejmë edhe ne që të na zgjojë shfaqja me furi. Sezoni çeli i përmbajtur në TK, pa nanuritje e zgjime.
Por, që nuk dimë çmarrëdhënie ka me këtë sipërmarrje TK, meqenëse shfaqja nuk është pjesë e kalendarit. Por, pjesa promovohet prej tij dhe vjen në të.
Në një kërkim të shkurtër nëpër internet, zbulova që pjesa “Dikush që do të kujdeset për mua” prej Frank McGuinnes ka një marrëdhënie origjine me ca rrëmbime që realisht ndodhnin në Libanin e pas trazirave të fillim viteve 80-të. Hezbollahu, ose diçka e krijuar prej tij, për t’ju mbrojtur raprezaljeve, që natyrshëm do të pasonin tërbimin e vet nëpër ato vite gjakatare, rrëmbeu thuajse 300 persona, kryesisht amerikanë, anglezë e europianë të tjerë teksa shëtisnin nëpër Bejrut apo qytete të tjera. Disa të paktë nga pozita me rëndësi brenda forcave amerikane dhe ndonjë tjetër humbën jetën, por kryesisht e rifituan lirinë pas muajsh izolimi e keqtrajtimi. Kjo është skena ku ndodh ngjarja.
Ngjarja
Irlandezi dhe amerikani hapin albumin e tematikave. Fillimisht irlandezi motivohet ti shtojë ulje ngritjet mbi krahë prej mikut amerikan. Mjeku muskuloz vetë bën shumë stërvitje. Pastaj fillojnë e tjerrin tematikat me radhë: rrëmbimet, Bejrutin, arabët, a është ditë a natë, a do lirohen, afrimiteti, familja, dëshira, besimi fetar, garat me kuaj, një pelë fitimtare.
Zgjat një cikë ky muhabet. Ka humor, ka emocion.
Pastaj vjen edhe anglezi, edhe një herë nga fillimi. I ve, një tortë me dardha, miq arabë prej universiteti, e kështu me radhë.
Të tre krijojnë një akt të dytë dhe të plotë. Bëjnë film, prodhojnë humor, rrëfejnë hakërrehen me arabët dhe egërsinë e një akti absurd si rrëmbimi. Flasin marrëdhënien irlandezo-angleze, në vepra e gjuhën dhe fajësinë e secilit për gjithcka.
Pastaj amerikani dhe irlandezi parandjejnë vrasjen e amerikanit dhe i betohen e ngushëllojnë njëri tjetrin, pastaj amerikanin e vrasin.
Irlandezi e vajton shumë por anglezi e rikthen në dashuri për jetën dhe pastaj e ngacmon për karakterin ndoshta homoseksual të marrëdhënies së tij me amerikanin. Përkrahen luajnë tenis komentojnë mbretëreshën dhe baballarët recitojnë poezi e kështu me radhë.
Pastaj irlandezin e lirojnë dhe amerikani i vetëm përsërit një varg që duhet të ketë ndonjë kuptim të rëndësishëm dhe mbaron.
Pjesa
Një regjisore e re në moshë, Esmeralda Stafa merr e na sjell aktorët Neritan Licaj, Marin Orhanasi dhe Romir Zalla në një situatë izolimi. Rrëmbyer e izoluar ata me racionalitet e pragmatizëm anglo-amerikan angazhohen që të përballen me frikën e të ruajnë një shëndet të mirë mendor dhe prodhojnë dialogun për ne. Ka mirkuptim, bashkëpunim, humor.
Ata kujdesen për ndenja e gjendje, për ngrehina të vetes si ajo e vetvetes, e babait, mamasë, gruas, kalamajve, armikut, mërzisë, seksualitetit, homoseksualitetit e kombësisë, e ku di unë ç’tjetër. I bëhen trajnerë njëri tjetrit. Mjek. Shok e vlla, dhe larg qoftë edhe dashnor.
Shfaqja nuk shfaqej aq shumë. Diçka mungonte. Në aktrim? Në tekst? Në të krijuar të një atmosfere ku marrdhënia çel? (që i bie në domein regjizorial e produksioni?)
Nuk e di shokë. Unë shikoj plasaritje gjithandej. Se mos kam ndonjë gjë nga sytë? Por jo shokë. Plasaritje kishte.
Më së shumti unë mendoj që regjisorja ishte shumë e re. Kur u ngjit në skenë na befasoi. Një paragjykim moshor është një hajvanllëk, jam dakort, por disa steriotipe ne i marrim të mirëqena dhe një lloj cmendurie tek shumë e reja, që i hyn këtij muhabeti me vendosmëri dhe realizon të parën shfaqje të sezonit të ri artistik në Teatër Kombëtar, e presim.
Nga pikpamja regjisoriale shfaqja nuk ka kurrfarë cmendurie. Të tre aktorët janë përzgjedhur kaq pranë natyrës së personazhit respektiv. Një irlandez tipik nga Neritan Liçaj. Gazetar, shpotitës dhe nervoz. E njëjta gjë për amerikanin që luante Marin Orhanasi. Po ai ishte komplet amerikan. Disi shumë mirë muskuloz, mjek, i arsyeshëm e sipërmarrës me ndjenjë humori e kshu me radhë. Edhe personazhi i pengut anglez i sjellë nga Romir Zalla ishte shumë korrektsisht i përshtatur. Një profesor anglishtje i ve, disi i mbyllur e njerzor, por idhnak e disi i fiksuar.
Organizimi i shfaqjes është si prej ndonjë formule kimike që na e la Bohri apo Kavendishi, ose ndonjëri kshu se as nuk i di mirë.
Aktorët? Aktorët nuk ishin keq. Secili shumë mirë në rolin e vet. Ndoshta me u kap, jo po aty ashtu e atje ashtu tjetër, ndoshta nuk fitojmë ndonjë gjë të madhe, por fryma që do ndizte zjarrin e madh ishte e pakësuar edhe ndër këtë bashkësi si në tërën e tërë.
Pjesa? Mos ishte vetë pjesa që me intelektualizmin e vet të tepruar sillte këtë tharje në emocionalitet të shpërndarë. Ndoshta? Por kulmimet në ritmin e brendshëm të pjesës nuk janë shfrytëzuar apo krijuar. Rrjedhje të gjata të shfaqjes në të njëjtën lartësi intensiteti. Dakort në lartësi të lartë ishte i gjithë shtegu, por në të tilla raste në sallë duken hedhur merimanga për gjallërim të spektatorit dhe pëfshirje personale të tij.
Një vajtje pas fillit të shokut autor. Një lejim i tepruar i mbizotërimit të tekstit në tekstin e kompozimin e përgjithshëm.
Megjithëse me tre aktorë me popullaritet të madh e jo pa përkushtim, pjesa në performacën e vet të parë, pas premierës nuk shkëlqeu. Ndoshta nuk ishte mbrëmja e duhur dhe vetëm me pak kohë shfaqja do latohet dhe forcat qendërikëse do flejnë dhe atëherë do flejmë edhe ne që të na zgjojë shfaqja me furi. Sezoni çeli i përmbajtur në TK, pa nanuritje e zgjime.
