FJALËT E QIELLIT TË HESHTUR
Qiell i heshtur. Një pjesë teatrore në skenë të Teatrit të Metropolit.
Subjekti si më i sigurti i terreneve nga të nisësh një gjurmim emocionesh dhe njohurishë prej një pjese teatrore, meqenëse është si më i përmbledhshëm për tu paketu në kujtesë, është edhe vendmbërritja në këtë pjesë. Dhe “Qiej të heshtur”, një dramë biografike prej Loren Gundersonit.
Për një astronome amerikane jashtëzakonisht të apasionuar dhe të vendosur, që qëmton qiellin nëpër pllaka xhami dhe zbulon një mënyrë për të matur universin. Në ca nebula, me emrin “re magelanike” zbuluan se ca yje kishin ca cikle të dendësisë së ndriçimit që mund të mateshin e pastaj të shërbenin si njësi matëse nëpër univers. Diçka nga shkenca, drita dhe shpejtësia e saj (kshu gjërash, mos ngatërrohemi kot, tani.)
Henerjeta Ljuit, e kishte emrin, punonte në Harvard dhe në detyrën që ju ngarkua zbuloi diçka që revolucionarizoi shkencën, e dashur, të astronomisë. Një linjë tjetër e jetës së saj apo vajzës nëpër Njeriu, shkenca, dashuria. Dashuri motrash, dashuri kolegesh, dashuri tmerrësisht e përmbajtur në çift, por jo në skenë, dashuri për shkencën dhe dimensionin e saj njerëzor, mbi të gjitha, siç edhe thamë, dashuri për gruan, dashuri për babain dhe frikë prej babait.
Një qetësi biografishë të qeta shkencëtaresh revolucionare në Harvardin e shkëlqyer, që janë punësuar e paguhen si punëtore të pakualifikuara. Një hetim kurioz nëpër historinë e shkencës. Ky njihej edhe si “haremi” i doktor Pinkertonit, drejtorit të observatorit astronomik të Harvardit, dikur në fillim të shekullit të kaluar.
Shfaqja etiketohet si komedi dhe diçka tjetër, por në fakt sensi humoristik i saj është i përmbajtur në keqkuptime e kufizime që i ngarkohen individit prej një morali që mbeti rrënjë e nuk u rrit si pemë, drejt diellit që jep jeshillëk. Gjithsesi pjesa synon humorin dhe krijon situatën për humor. Ka dhe lirshmëri për të mos e pas obsesion humorin.
Por, këto femra gjithashtu luftonin për të drejta të gruas. Një territor që e çelën për gjithë qytetërimin tonë perëndimor, akoma, për të mbledh një energji e dobi në shoqëri që ndryshoi gjithçka. Shkencë e feminizëm.
Meqenëse jemi tek dielli i rikthehemi pjesës. Pjesa gëzonte një skenografi të këndshme dritash të shumta, që kujtonin yjet dhe ndonjë yjësi vijëzuar në tel dritëbërës nëpër të. Unë shihja vetëm tre të pestat e këtij qielli megjithëse isha vetëm në radhë të dytë. Por hajt. Kënga e shfrytëzimit të atij dreq ballkoni që na varet mbi kokë tek salla Shekspir,ose e heqjes së tij nuk e ka akoma rradhën, por gjithsesi është pak klaustofobike e të nxit distancim prej pjesës ndërkohë që në atë sallë lartësia është një bekim kaq i lezetshëm arkitekturor.().
Siç e shikoni ky lumë ndodhirash amerikane është si Misisipi që ka një shtrat të gjerë sa deti, e kullon ngadalë. Një rrjedhë e tillë nuk favorizon aktorin me shpërthime që e bëjnë për vete spektatorin. Një mangësi që i është ngjeshur edhe vetë veprës.
Por pjesa ngjall gëzim e lehtësi. Humori shijohet dhe fundi tragjik i shkenctares së re nuk na uron për keqardhje të madhe.
Të katër aktoret dhe aktori notojnë faqebardhë këtë maratonë të gjatë. Me detyra të qeta në vazhdimësi, ata bëhen realë.
Motra e vet, i binte pjanos, dy koleget kishin diçka të çiltër në buzëqeshje e qeshje, e teatraliteti u rrinte mirë, asistent profesori ishte shumë mirë në të dy kohët, atë të hershme e në tonën.
Pjesa vjen pak e gjatë dhe ndoshta jo e eksploruar deri në fund për lezetet e teknologjisë dhe projektimit. Të mos lejmë pa përmendur këtu që vetë xhamat që plotësonin skenografinë kishin ca togje të kuruara njollash të vogla nëpër to. Ndoshta ishin vërtetë prej sojit të xhamave mbi të cilat punonte dikur zonja Ljuit por nuk na e treguan. Vetëm një kurioz si puna ime që për më tepër rastisi afër vendit ku i linin tavolinat e punës së skenografisë kur hapnin skenën për linjën e familjes që edhe në vetë jetën e shkencëtares na kishte qenë e qendrore si për çdo grua që jeta nuk e kishte hedh në hall më të madh plotësoi kurozitetin e vet me pyetje të tilla.
Edhe vajzat që lëviznin karriget nëpër errësirë ishin me fundin e gjatë të epokës që ishte edhe gjithë kostumet e tjera. Pra kujdes e përfillje, madje me modesti me bollëk.
Pra një përpjekje befasuese në dashamirësinë e saj kundrejt spektatorit tonë. Regjisorja Armela Demaj ka dashur ti lerë gjithë filleve gjatësinë e vet dhe shto këtu edhe faktin që këto biografitë nuk kanë as kulmim as ndonjë theksim të theksuar, janë një “votim për procedurë” sic i thojnë në gjuhë parlamentare. Por jo, ato ndjesi prej radiofonizmi të diele real-socialiste janë të buta.
Ku ka si një biografi? Pjesa të jep një qetësi që ta garanton durimin e nevojshëm për tu zvarritur ngadalë nëpër një jetë të ndershme e punëtore poshtë qiejve të heshtur.
Subjekti si më i sigurti i terreneve nga të nisësh një gjurmim emocionesh dhe njohurishë prej një pjese teatrore, meqenëse është si më i përmbledhshëm për tu paketu në kujtesë, është edhe vendmbërritja në këtë pjesë. Dhe “Qiej të heshtur”, një dramë biografike prej Loren Gundersonit.
Për një astronome amerikane jashtëzakonisht të apasionuar dhe të vendosur, që qëmton qiellin nëpër pllaka xhami dhe zbulon një mënyrë për të matur universin. Në ca nebula, me emrin “re magelanike” zbuluan se ca yje kishin ca cikle të dendësisë së ndriçimit që mund të mateshin e pastaj të shërbenin si njësi matëse nëpër univers. Diçka nga shkenca, drita dhe shpejtësia e saj (kshu gjërash, mos ngatërrohemi kot, tani.)
Henerjeta Ljuit, e kishte emrin, punonte në Harvard dhe në detyrën që ju ngarkua zbuloi diçka që revolucionarizoi shkencën, e dashur, të astronomisë. Një linjë tjetër e jetës së saj apo vajzës nëpër Njeriu, shkenca, dashuria. Dashuri motrash, dashuri kolegesh, dashuri tmerrësisht e përmbajtur në çift, por jo në skenë, dashuri për shkencën dhe dimensionin e saj njerëzor, mbi të gjitha, siç edhe thamë, dashuri për gruan, dashuri për babain dhe frikë prej babait.
Një qetësi biografishë të qeta shkencëtaresh revolucionare në Harvardin e shkëlqyer, që janë punësuar e paguhen si punëtore të pakualifikuara. Një hetim kurioz nëpër historinë e shkencës. Ky njihej edhe si “haremi” i doktor Pinkertonit, drejtorit të observatorit astronomik të Harvardit, dikur në fillim të shekullit të kaluar.
Shfaqja etiketohet si komedi dhe diçka tjetër, por në fakt sensi humoristik i saj është i përmbajtur në keqkuptime e kufizime që i ngarkohen individit prej një morali që mbeti rrënjë e nuk u rrit si pemë, drejt diellit që jep jeshillëk. Gjithsesi pjesa synon humorin dhe krijon situatën për humor. Ka dhe lirshmëri për të mos e pas obsesion humorin.
Por, këto femra gjithashtu luftonin për të drejta të gruas. Një territor që e çelën për gjithë qytetërimin tonë perëndimor, akoma, për të mbledh një energji e dobi në shoqëri që ndryshoi gjithçka. Shkencë e feminizëm.
Meqenëse jemi tek dielli i rikthehemi pjesës. Pjesa gëzonte një skenografi të këndshme dritash të shumta, që kujtonin yjet dhe ndonjë yjësi vijëzuar në tel dritëbërës nëpër të. Unë shihja vetëm tre të pestat e këtij qielli megjithëse isha vetëm në radhë të dytë. Por hajt. Kënga e shfrytëzimit të atij dreq ballkoni që na varet mbi kokë tek salla Shekspir,ose e heqjes së tij nuk e ka akoma rradhën, por gjithsesi është pak klaustofobike e të nxit distancim prej pjesës ndërkohë që në atë sallë lartësia është një bekim kaq i lezetshëm arkitekturor.().
Siç e shikoni ky lumë ndodhirash amerikane është si Misisipi që ka një shtrat të gjerë sa deti, e kullon ngadalë. Një rrjedhë e tillë nuk favorizon aktorin me shpërthime që e bëjnë për vete spektatorin. Një mangësi që i është ngjeshur edhe vetë veprës.
Por pjesa ngjall gëzim e lehtësi. Humori shijohet dhe fundi tragjik i shkenctares së re nuk na uron për keqardhje të madhe.
Të katër aktoret dhe aktori notojnë faqebardhë këtë maratonë të gjatë. Me detyra të qeta në vazhdimësi, ata bëhen realë.
Motra e vet, i binte pjanos, dy koleget kishin diçka të çiltër në buzëqeshje e qeshje, e teatraliteti u rrinte mirë, asistent profesori ishte shumë mirë në të dy kohët, atë të hershme e në tonën.
Pjesa vjen pak e gjatë dhe ndoshta jo e eksploruar deri në fund për lezetet e teknologjisë dhe projektimit. Të mos lejmë pa përmendur këtu që vetë xhamat që plotësonin skenografinë kishin ca togje të kuruara njollash të vogla nëpër to. Ndoshta ishin vërtetë prej sojit të xhamave mbi të cilat punonte dikur zonja Ljuit por nuk na e treguan. Vetëm një kurioz si puna ime që për më tepër rastisi afër vendit ku i linin tavolinat e punës së skenografisë kur hapnin skenën për linjën e familjes që edhe në vetë jetën e shkencëtares na kishte qenë e qendrore si për çdo grua që jeta nuk e kishte hedh në hall më të madh plotësoi kurozitetin e vet me pyetje të tilla.
Edhe vajzat që lëviznin karriget nëpër errësirë ishin me fundin e gjatë të epokës që ishte edhe gjithë kostumet e tjera. Pra kujdes e përfillje, madje me modesti me bollëk.
Pra një përpjekje befasuese në dashamirësinë e saj kundrejt spektatorit tonë. Regjisorja Armela Demaj ka dashur ti lerë gjithë filleve gjatësinë e vet dhe shto këtu edhe faktin që këto biografitë nuk kanë as kulmim as ndonjë theksim të theksuar, janë një “votim për procedurë” sic i thojnë në gjuhë parlamentare. Por jo, ato ndjesi prej radiofonizmi të diele real-socialiste janë të buta.
Ku ka si një biografi? Pjesa të jep një qetësi që ta garanton durimin e nevojshëm për tu zvarritur ngadalë nëpër një jetë të ndershme e punëtore poshtë qiejve të heshtur.