jo jo, prit se ...
  • Blog
  • Teatri/Kritika
    • Xhelatet e Rijanit ne TK
    • Medea, Dimitris Mylonas, TKE
    • Bretkosat, Burbuqe Berisha, TKE
    • opera per tre grosh, haveli, xhelili, ne TK
    • Jul Çezari, Ivica Buljan, TKE
    • Marta, e perndjekura (E. Sojli) TKE
    • Gishti, Bojana Laziç, TKE
    • Engjejt e Amerikes, Kumbaro, TK
    • Salome, Sciaccaluga, TKE
    • naten Ma, Andrea, Metropol
    • Nena e femija, Mustafiç
    • Antigona, Brusque, TKE
    • drithije gej, Neziraj, TK
    • Sherlok Holms, Berisha, Metropol
    • cope cope, Krasniqi, TKE
    • Jashte deres, Janciauskasi, TKE
    • Makbethi, TK, Klejdi Kapexhiu
    • Don Kishoti ne TK
    • Rojat e Taxhit, Altin Basha, TKE
    • Equus, TK, Mustafiç
    • I ligu per mend, Basha
    • Borchart, Çapaliku TKE
    • 8 Femra, Dervishi, T. Korçë
    • Vdes si nje vend, Kostani, TK
    • Lukrecia Borxhia, E. Vigner, TK
    • 39 Hapa, Q.Rijani, TM
    • Pushteti i Grave, S. Duni, TK
    • Pasuesi, TKKosoves, Kadare Unovski
    • Eshtrat qe vijne vone TKK
    • Familja Tot, Teatri Kombetar
    • Tre dhenduret, T. Metropoli
    • Nje jete me ty
    • Kosova for dummies, Neziraj, TKE
    • Made in Albania, Çapaliku-Basha TKEKS
    • netet ballkanike
    • kujtesa e ujit
    • Qiejt te heshur, A. Demaj, Metropol
    • Pirandelua i patekst
    • Romeo e Zhuljeta, Manojlloviç, TK
    • Roshomon, Beqo, T. Metropolit
    • Kryeneçja Shkespir, Elma Doresi
    • Kush e solli Doruntinen
    • Kush e solli Doruntinen - Vasili, Salla e Akademise
    • Shatrolli, karramel, TKEKS
    • kandili i argjandit, Camaj, teatri MIgjeni
    • spiuni i ballkanit, Kovaçeviç, TK
    • 20 vjet, 2 javë e 2 ditë - Çapaliku
    • luftë në kohën e dashurisë - neziraj - tk
    • hamleti - TKE
    • dikush qe do te kujdeset per mua - TK
    • shopping and fucking - prishtina
    • Klasa jone - izrael - tk
    • gruaja ne dritare - tk
    • arturo ui - metropol
    • vrasja e maratit - tk
    • me syrin e nje kllouni - tk
    • liri ne bremen - tk
    • elektra - tk
    • ne kerkim te daljes - metropol
    • ata hyjne pa trokitur - metropol
    • hamletmakina - tke
    • radio iliria - tk
    • Netët e dramës shqipe I
    • per Teatrin
  • Fotorrëfime
    • synime
    • kokat
    • Nentor23
    • qyteti dhe vdekja
    • muzeu i pikturës së zotëruar të GKA të RSh-së
    • vdekja dhe qyteti I
    • Vdekja dhe qyteti
    • durimi i Tiranes
    • Paci i paçmendur në GKA
    • hapat e humbur të Gazmend Lekës
    • Idromeno, djajtë dhe miqtë e tyre
    • Ngjyrat I, Blerta Xhomo, FAB
    • gjymtyret e gjergos
    • Skulputura si art publik dhe kuptim i historisë në Kosovën e 2009-ës
    • Te çesmja, te çesmja .....
  • JOTEATRI/JOKRITIKA
    • mbi natyren e dasive politike
    • New Page
  • Filmi/Kritika
    • NDERKOmbetaret. Vasi, Alickaj
    • Rizgjimi i Enver Simakut,
    • Heroi - Kryeziu >
      • Bota - Logoreci & Elezi
  • Pak më sistematik
    • vazhda kulturore shqiptare
    • Opinione mbi natyrën e dasive politike në Shqipëri
    • Dimensione të personales dhe kolektives në diskursin mbi përndjekjen politike në Shqipëri >
      • letërsi nga unë >
        • prozë >
          • lufta e dyte boterore dhe ...
  • përkthime
    • Te vrasesh nje femije, Dagerman
    • Dy totalitarizmat, Zhizhek
  • English
    • Tirana patience
    • Culture: EU contexts in Albanian state documents
    • Sculpture as public art and historical testimony in 2009-s Kosovo
    • On the motivation of deaf students in the process of education
    • Personal and collective dimensions in the discourse about political persecution in Albania
    • Gjergos' Limbs
  • referendume gjuhësore
    • cmimet e letersise bashkekohore shqipe >
      • diktatori ne shilte, Meksi
      • guret e vetmisë, E. Demi. 2018
      • Çmime III, Tre divorcet e Viktor N., Rudolf Marku
      • Çmime II, Emriologji. Shkelqim Çela
      • Çmime I, Profeti nga Praga. Musa Ramadani
    • referendume, Homeri
    • Mjeshtri, mjeshtria dhe neve, (për V-në)
  • siqyshtek
  • Untitled
  • New Page
  • Blog
  • Teatri/Kritika
    • Xhelatet e Rijanit ne TK
    • Medea, Dimitris Mylonas, TKE
    • Bretkosat, Burbuqe Berisha, TKE
    • opera per tre grosh, haveli, xhelili, ne TK
    • Jul Çezari, Ivica Buljan, TKE
    • Marta, e perndjekura (E. Sojli) TKE
    • Gishti, Bojana Laziç, TKE
    • Engjejt e Amerikes, Kumbaro, TK
    • Salome, Sciaccaluga, TKE
    • naten Ma, Andrea, Metropol
    • Nena e femija, Mustafiç
    • Antigona, Brusque, TKE
    • drithije gej, Neziraj, TK
    • Sherlok Holms, Berisha, Metropol
    • cope cope, Krasniqi, TKE
    • Jashte deres, Janciauskasi, TKE
    • Makbethi, TK, Klejdi Kapexhiu
    • Don Kishoti ne TK
    • Rojat e Taxhit, Altin Basha, TKE
    • Equus, TK, Mustafiç
    • I ligu per mend, Basha
    • Borchart, Çapaliku TKE
    • 8 Femra, Dervishi, T. Korçë
    • Vdes si nje vend, Kostani, TK
    • Lukrecia Borxhia, E. Vigner, TK
    • 39 Hapa, Q.Rijani, TM
    • Pushteti i Grave, S. Duni, TK
    • Pasuesi, TKKosoves, Kadare Unovski
    • Eshtrat qe vijne vone TKK
    • Familja Tot, Teatri Kombetar
    • Tre dhenduret, T. Metropoli
    • Nje jete me ty
    • Kosova for dummies, Neziraj, TKE
    • Made in Albania, Çapaliku-Basha TKEKS
    • netet ballkanike
    • kujtesa e ujit
    • Qiejt te heshur, A. Demaj, Metropol
    • Pirandelua i patekst
    • Romeo e Zhuljeta, Manojlloviç, TK
    • Roshomon, Beqo, T. Metropolit
    • Kryeneçja Shkespir, Elma Doresi
    • Kush e solli Doruntinen
    • Kush e solli Doruntinen - Vasili, Salla e Akademise
    • Shatrolli, karramel, TKEKS
    • kandili i argjandit, Camaj, teatri MIgjeni
    • spiuni i ballkanit, Kovaçeviç, TK
    • 20 vjet, 2 javë e 2 ditë - Çapaliku
    • luftë në kohën e dashurisë - neziraj - tk
    • hamleti - TKE
    • dikush qe do te kujdeset per mua - TK
    • shopping and fucking - prishtina
    • Klasa jone - izrael - tk
    • gruaja ne dritare - tk
    • arturo ui - metropol
    • vrasja e maratit - tk
    • me syrin e nje kllouni - tk
    • liri ne bremen - tk
    • elektra - tk
    • ne kerkim te daljes - metropol
    • ata hyjne pa trokitur - metropol
    • hamletmakina - tke
    • radio iliria - tk
    • Netët e dramës shqipe I
    • per Teatrin
  • Fotorrëfime
    • synime
    • kokat
    • Nentor23
    • qyteti dhe vdekja
    • muzeu i pikturës së zotëruar të GKA të RSh-së
    • vdekja dhe qyteti I
    • Vdekja dhe qyteti
    • durimi i Tiranes
    • Paci i paçmendur në GKA
    • hapat e humbur të Gazmend Lekës
    • Idromeno, djajtë dhe miqtë e tyre
    • Ngjyrat I, Blerta Xhomo, FAB
    • gjymtyret e gjergos
    • Skulputura si art publik dhe kuptim i historisë në Kosovën e 2009-ës
    • Te çesmja, te çesmja .....
  • JOTEATRI/JOKRITIKA
    • mbi natyren e dasive politike
    • New Page
  • Filmi/Kritika
    • NDERKOmbetaret. Vasi, Alickaj
    • Rizgjimi i Enver Simakut,
    • Heroi - Kryeziu >
      • Bota - Logoreci & Elezi
  • Pak më sistematik
    • vazhda kulturore shqiptare
    • Opinione mbi natyrën e dasive politike në Shqipëri
    • Dimensione të personales dhe kolektives në diskursin mbi përndjekjen politike në Shqipëri >
      • letërsi nga unë >
        • prozë >
          • lufta e dyte boterore dhe ...
  • përkthime
    • Te vrasesh nje femije, Dagerman
    • Dy totalitarizmat, Zhizhek
  • English
    • Tirana patience
    • Culture: EU contexts in Albanian state documents
    • Sculpture as public art and historical testimony in 2009-s Kosovo
    • On the motivation of deaf students in the process of education
    • Personal and collective dimensions in the discourse about political persecution in Albania
    • Gjergos' Limbs
  • referendume gjuhësore
    • cmimet e letersise bashkekohore shqipe >
      • diktatori ne shilte, Meksi
      • guret e vetmisë, E. Demi. 2018
      • Çmime III, Tre divorcet e Viktor N., Rudolf Marku
      • Çmime II, Emriologji. Shkelqim Çela
      • Çmime I, Profeti nga Praga. Musa Ramadani
    • referendume, Homeri
    • Mjeshtri, mjeshtria dhe neve, (për V-në)
  • siqyshtek
  • Untitled
  • New Page
jo jo, prit se ...

FJALËT E QIELLIT TË HESHTUR

Qiell i heshtur. Një pjesë teatrore në skenë të Teatrit të Metropolit.
Subjekti si më i sigurti i terreneve nga të nisësh një gjurmim emocionesh dhe njohurishë prej një pjese teatrore, meqenëse është si më i përmbledhshëm për tu paketu në kujtesë, është edhe vendmbërritja në këtë pjesë. Dhe “Qiej të heshtur”, një dramë biografike prej Loren Gundersonit.

Për një astronome amerikane jashtëzakonisht të apasionuar dhe të vendosur, që qëmton qiellin nëpër pllaka xhami dhe zbulon një mënyrë për të matur universin. Në ca nebula, me emrin “re magelanike” zbuluan se ca yje kishin ca cikle të dendësisë së ndriçimit që mund të mateshin e pastaj të shërbenin si njësi matëse nëpër univers. Diçka nga shkenca, drita dhe shpejtësia e saj (kshu gjërash, mos ngatërrohemi kot, tani.)
Henerjeta Ljuit, e kishte emrin, punonte në Harvard dhe në detyrën që ju ngarkua zbuloi diçka që revolucionarizoi shkencën, e dashur, të astronomisë. Një linjë tjetër e jetës së saj apo vajzës nëpër Njeriu, shkenca, dashuria. Dashuri motrash, dashuri kolegesh, dashuri tmerrësisht e përmbajtur në çift, por jo në skenë, dashuri për shkencën dhe dimensionin e saj njerëzor, mbi të gjitha, siç edhe thamë, dashuri për gruan, dashuri për babain dhe frikë prej babait.
Një qetësi biografishë të qeta shkencëtaresh revolucionare në Harvardin e shkëlqyer, që janë punësuar e paguhen si punëtore të pakualifikuara. Një hetim kurioz nëpër historinë e shkencës. Ky njihej edhe si “haremi” i doktor Pinkertonit, drejtorit të observatorit astronomik të Harvardit, dikur në  fillim të shekullit të kaluar.    

Shfaqja etiketohet si komedi dhe diçka tjetër, por në fakt sensi humoristik i saj është i përmbajtur në keqkuptime e kufizime që i ngarkohen individit prej një morali që mbeti rrënjë e nuk u rrit si pemë, drejt diellit që jep jeshillëk. Gjithsesi pjesa synon humorin dhe krijon situatën për humor. Ka dhe lirshmëri për të mos e pas obsesion humorin.
Por, këto femra gjithashtu luftonin për të drejta të gruas. Një territor që e çelën për gjithë qytetërimin tonë perëndimor, akoma, për të mbledh një energji e dobi në shoqëri që ndryshoi gjithçka. Shkencë e feminizëm.

Meqenëse jemi tek dielli i rikthehemi pjesës. Pjesa gëzonte një skenografi të këndshme dritash të shumta, që kujtonin yjet dhe ndonjë yjësi vijëzuar në tel dritëbërës nëpër të.  Unë shihja vetëm tre të pestat e këtij qielli megjithëse isha vetëm në radhë të dytë. Por hajt. Kënga e shfrytëzimit të atij dreq ballkoni që na varet mbi kokë tek salla Shekspir,ose e heqjes së tij nuk e ka akoma rradhën, por gjithsesi është pak klaustofobike e të nxit distancim prej pjesës ndërkohë që në atë sallë lartësia është një bekim kaq i lezetshëm arkitekturor.().

Siç e shikoni ky lumë ndodhirash amerikane është si Misisipi që ka një shtrat të gjerë sa deti, e kullon ngadalë. Një rrjedhë e tillë nuk favorizon aktorin me shpërthime që e bëjnë për vete spektatorin. Një mangësi që i është ngjeshur edhe vetë veprës.
Por pjesa ngjall gëzim e lehtësi. Humori shijohet dhe fundi tragjik i shkenctares së re nuk na uron për keqardhje të madhe.

Të katër aktoret dhe aktori notojnë faqebardhë këtë maratonë të gjatë. Me detyra të qeta në vazhdimësi, ata bëhen realë.
Motra e vet, i binte pjanos, dy koleget kishin diçka të çiltër në buzëqeshje e qeshje, e teatraliteti u rrinte mirë, asistent profesori ishte shumë mirë në të dy kohët, atë të hershme e në tonën.

Pjesa vjen pak e gjatë dhe ndoshta jo e eksploruar deri në fund për lezetet e teknologjisë dhe projektimit. Të mos lejmë pa përmendur këtu që vetë xhamat që plotësonin skenografinë kishin ca togje të kuruara njollash të vogla nëpër to. Ndoshta ishin vërtetë prej sojit të xhamave mbi të cilat punonte dikur zonja Ljuit por nuk na e treguan. Vetëm një kurioz si puna ime që për më tepër rastisi afër vendit ku i linin tavolinat e punës së skenografisë kur hapnin skenën për linjën e familjes  që edhe në vetë jetën e shkencëtares na kishte qenë e qendrore si për çdo grua që jeta nuk e kishte hedh në hall më të madh plotësoi kurozitetin e vet me pyetje të tilla.

Edhe vajzat që lëviznin karriget nëpër errësirë ishin me fundin e gjatë të epokës që ishte edhe gjithë kostumet e tjera. Pra kujdes e përfillje, madje me modesti me bollëk.

Pra një përpjekje befasuese në dashamirësinë e saj kundrejt spektatorit tonë. Regjisorja Armela Demaj ka dashur ti lerë gjithë filleve gjatësinë e vet dhe shto këtu edhe faktin që këto biografitë nuk kanë as kulmim as ndonjë theksim të theksuar, janë një “votim për procedurë” sic i thojnë në gjuhë parlamentare. Por jo, ato ndjesi prej radiofonizmi të diele real-socialiste janë të buta.
Ku ka si një biografi? Pjesa të jep një qetësi që ta garanton durimin e nevojshëm për tu zvarritur ngadalë nëpër një jetë të ndershme e punëtore poshtë qiejve të heshtur.