Vdekja dHE QYTETI I 

Qyteti i Origjiniës

Banorët në qytetin e Elbasanit nuk mund të akuzohen se lënë pa vëmendje praktikën e të kujtuarit dhe nderuarit të të vdekurit të vet.
Vizita ime gjeti lule e lëvizje.
Dita me djell. Me telefon në dorë unë aty. Ku mirë ku keq. Por, artistikisht i bekuar me pafajësi prej qëllimshmërie si në sociologji, ku nuk ka nevojë për sqimë të tepërt, se pastaj gjykohet si një ves ku shteret etikja nga simpatikja estetikë.
Por unë me dëshirë do ta bekoja atë shterje. ​​(Ju lutem në leximin e tekstit në vazhdim ndiqni paragrafët sipas lartësisë.)

Edhe më tej kur shkoje drejt qendrës së qytetit prej namazgjasë një gjurulldi gazmore me ruralitet të madh.
Ngushtë do bëhet se s'bën.
​Se ngushti na vjen nga bota e përtejme. Madje jo, në botën e përtejme kalohet nëpër të ose në mos në botën e përtejme në ndonjë rrugëdalje prej aty çfarëdo.

​

---

Është vështirë të thuash diçka për hierarkitë. Unë vetë kuptova pak. Hierarkitë janë një domein familjesh.
Nuk duket se ka ndonjë konvencion kolektiv në shprehjen arkitekturore e ndërtimore të objekteve të veçanta në varrezë. 
Sipas mundësive, sipas shijeve.
Ndonjë gjuhë e veçantë nuk u zbulua, por duket se kjo ka karakter tepër personal për të qenë shqetësuese.

Ky është qyteti i Isuf Myzyrit dhe Isuf Myzyri ka qenë një Dede i nderuar te ndonjë teqe aty pranë ose të gjitha teqet. I binte dhe violinës dhe kur kishte kohë mblidheshin me shokë dhe bënë këngë dashurie, por përshtypja ime ishte se ne sunitët ishim shumicë. por jo. Ja ajo drita e vogël aty në atë errësirë ndrit te këmbët e një shehu të nderuar, mirësia e të cilit është begati, qoftë edhe trashedental/ bektashizme.

---

 Kur isha unë fëmijë ish një lulishte e madhe që pritej prej një rrugine të gjatë që hynte ja mu aty te ato selvitë. Mes tyre. Kur ato ishin gjallë edhe përreth ishin varg selvishë të tjera, mu aty ku duket ajo njolla e zezë aty poshtë dikur si fëmijë hyje brenda dhe mund të zbrisje si ai ushtari Andersenit në tre dhoma ku ishte një qen i madh që e hipje mbi një shami e mund t'ja merrje gjithë florinjtë që ruante. Unë ndoshta e kam dëgjuar rrufenë që e dogji. Pastaj i prenë.
Më vonë, aty kish treg ku gjeje pantallona xhins jo kushedi sa të mira, por tani aty ka një parking dhe një stacion autobusi.
Dakort një divilloper po pret ta divillopojë, por dhjetë vjet?! Për dhjetë vjet një qendër e qytetit rrënohet në kontribut të pakët për komunitetin sa ti dalin letrat. Një qytet kapriçioz Elbasani.
Sa mirë që e kam harruar kaq shumë.

 Dhe kjo na kthen te hierarkitë, që siç edhe kam lajmëruar është ndër interesat këmbëngulës të këtij vëzhgimi parasociologjik me ilustrim fotografik. Hierakitë janë një element që ndoshta reflekton.
Me zor merren vesh hierarkitë.
Megjithëse, kujdesi dhe pastërtia e cilësia e mermerit, tregojnë diçka, ajo është kaq familjare në karakter.
​Është angazhimi familjar në mirëmbajtjen dhe investimin e objektit ai që përcakton hierarkitë. 
Por edhe religjoni. Varreza këtu në anë është ajo e të sapolindurve apo motakëve.
Nga më pak të prekurat dhe më barazitaret. por ajo është e vjetër. të tjerat janëpërzier nëpër të. Vdjekjet e të sapolindurve e motakëve kanë rënë ndjeshëm.ndër vite

Për më tepër në rrugën drejt varrezave i fundit objekt religjoz që shoqëron udhëtarin është një teqe.
Një teqe.
Në fakt, në mes të rrugës prej teqes për në varreza është edhe "Tyrbja e gocës". Një vend i shenjtë, gjithashtu bektashi, por largë të qenit një teqe në tyrbe.
Nëse mund të shprehemi kështu tyrbja është një telegram për kërkim të asistencës hyjnore, në vend të letrës që është teqja, apo për atë punë edhe xhamia e kisha.

Në rastet kur rrugët janë dy si thosh ai argjentinasi i verbër, Borhesi, në atë mendimin për rrugët që bigëzohen, apo dahen më dysh, e duket se mbeten një, e prap janë dy, e mbeten, dy mu aty, ndaj duhen shëtitur të dyja.

Por qyteti i Elbasanit edhe ndonjë kujdes të madh nuk e ka për kolektiven trashëgimtare.
Ja për shembull: Namazgjaja. Një vend që shtrohej me qilime e në përbashkësi e i drejtoheshin Allahut të madhërishëm me falenderime e dëshira, tani e popullojnë makina.
Namazgjaja.
"Gha" i thokën "vendit", tregon i ndrituri Tahir Dizdari në "Fjalor të orientalizmave të shqipes." Kurse "namazi", dihet që është byrazer i madh i namuzit. 
Dhe imagjinata dhe religjoni dhe virtyti i shprehur urbanistikisht e arkitekturorçe është vetëm dy selvi të thara.

 Por në fund të kanalit ka dritë. Vetëm se duhet të jetë tunel, që të jetë metaforikisht e vlefshme, apo jo? Por, gjithsesi edhe kanali mund të jetë tunel. Unë kam parë të tillë. Kjo është meritë.
Ajo që ka rëndësi është se ajo  dritë mbetet siç edhe e dëshmojnë hijet që e rrethojnë e e presin, (të paktën në vëzhgimin objektiv.)

E vetmja gjë që duket se ruan njëfarë trualli për shqueshmëri duket se është mu në religjion.

Por jo, zhvillimi teknologjik, madje jo, zhvillimi i përgjithshëm në dijen njerëzore. Rrota, si i sjell një biçikletë, ç'mund ti sjellë vallë?
Çfarë mendojnë bektashijtë për biçikletën? ​
nuk e kam idenë fare, ndoshta ata nuk u përballën me këtë pyetje. 
pse jeta u bë vetë një pyetje.