Kronikë e jetës politike në vend
LDK-ja. LDK-ja po i bën bisht një aleance me Vetvendosjen, megjithëse një rënie e vazhdueshme e popullaritetit ja ka mpakur forcat dhe në mishmashin e ftohtë të atyre viseve veriore nëse nuk ka pushtet dhe rrezikon të mbesë largë tij për një kohë të gjatë ajo nuk ka më ç’flet. Si gjithë partitë e tjera fund-ja, por jo kur janë në pushtet. Se vetëm ideja e pushtetit që do vijë dikur e mban të mbështetur llojin e caktuar të aktivistit. Dhe LDK heziton? Ka njëfarë të drejte se, shtrirja e saj është e madhe dhe dikur ishte e vetmja pemë me liderin legjendar Rugovën që po i mbrohej një Bosnje tjetër me sa mundej, me miratim të heshtu. Ndërkohë që nuk kish shkolla. Shtëpi e ambjente private përdoreshin me guxim dhe ndonjëherë ndodhte e keqja.
Por tani kjo është një histori e lashtë se erdhi lufta dhe kështu me radhë. Domethënia e atyre mendimeve dhe besimeve reciproke në një qasje gjithsesi patriotike dhe emancipuese mbeti një kujtim e plot burra që e kishin pa të keqen me syt e vet sikur u turbullun prap. Prandaj edhe prospekti i bashkëngjitjes me një forcë relativisht inovatore që ka besimin e një mase numerikisht në epërsi të popullatës nuk duket i keq.
Pse vetvendosja ngjall këtë hezitim? Krijimi i aleancës me Vetvendosjen do ta kalonte LDK-në në një forcë të tretë që do të negocjojnë gjithmonë bashkë qeverisësin. E ku mund të gjeni ju një djalë më të mirë se Ramushi ynë për të negociuar një mbijetesë të rehatshme dhe me pak kokëcarje në jetën mondane të politikës? Diku rrotull ndoshta? Mos lëvizni shumë dhe do të jeni mirë.
Karakteri i Vetvendosjes tani. Këtu proklamohet një theksim i karakterit kombëtar dhe bashkëpërkatësive më të gjera gjeografike. Por siç thojnë, diku andej nga po thonim,”duhen dy për tango” Në këtë kontekst në hesap politik, LDK-së nuk ka pse ti shqetësojë shumë ky qëndrim. Le të jetë ky një problem i gjithë shqiptarëve (se edhe kujt i intereson fundja. Evropi po na jep lekë me shku mirë me serbë e grekë e malazez që kemi qenë hasëm gjithmonë këto kohët e fundit, e jo më ndër vete. Shko mor mirë. Bashkëpuno ekonomikisht e kulturalisht me krah pune e gjithçka. Fodullëku është i tepërt) Ky karakteri, siç thojnë këta vetvendosësit, duhet reflektuar disi në negociata varësie ekonomike dhe simpati të mpakësueshme ndër evropianë. Përmenden rishqyrtimet e privatizimeve. Përmendet vendosja e kontrollit në veriun e Mitrovicës Anullime. (Shyqyr që jeni laik o zot i madh, se do na kishit qirë nënën (më fal për shprehjen.))
Por ky sic thamë le të mbesë totalisht problem i shqiptarëve të Shqipërisë e i serbëve, e europianëve e amerikanëve, pse duhet të merret LDK me këto muhabete që dihet se presin në çdo program qeverisës që ëndërron njëfarë jetëgjatësie? Se këta Nikaragua nuk do na bëjnë këtu, zot i madh. Edhe Vetvendosja kanë njëfarë nuri të vecantë tek ky muhabet. Fakti që ju mund të tërhiqeni në çdo moment është një lehti e madhe. Edhe amerikani ka për ta pa me sy të mirë. Një idealsit që duhet maturuar se ai është aty. Pakënaqësia është e madhe një shtresë e varfër e e vetëdijshme për vështirësitë që vazhdojnë. Karakteri populist i vetvendosjes (populist kuptuar si artikulues të një oferte sipas shijes së popullsisë, pa u shqetësuar shumë për sigurinë kritike që nevojitet) nuk mendoj se është shumë i zbulueshëm. Ngritur me një retorikë antikorrutive dhe besimi se me një organizim më të mirë do të mund të realizohet një prodhim më i lartë dhe sigurim më i mirë i shoqërisë për secilin.
Ngritja e e vetvendosjesështë eshtë e shpejtë. Nga një ojq vullnetare të rinjë rreth një llideri. Të gatshëm për tu vra nëpër protesta me gurë siç edhe ka ndodhur me plumba. Por përkthimi i kësaj retorike në realitet shihet me dyshim. Kryeqyteti i qeverisur krenohet të ketë ofruar ushqim më të mirë për të gjithë fëmijët e pastaj të ketë përmirësuar edhe disa gjëra. Dhe popullsia ende nuk e ka harruar se ata gjatë përdorën gazin lotsjellës për të frenuar veprimtarinë e shumicës me koalicionin e gjerë. Por popullësia në një masë të papritur i mbështeti. Por fiks aq sa duhet. Populli ju besoi juve të LDK-së të mbikqyrni këtë rritje në skenën poitike të një grupimi disi të rrëmbyer e djaloshar, por gjithësesi me një dozë të bollshme idealizmi të sinqeritetizuar. Se ju edhe e prishni direkt koalicionin dhe djali jonë ma i miri, Ramushi ju pret në krahët e tij të hapur.
Le ta lexojmë si një diskretitim të kësaj force politike mes dhëmbësh të inatosur, por pse mos ta ketë Kosova një uverturë indroktinimi ose poezi tjetër të trishtë që ta shkundi një herë për jake ruralin e kudogjendur kosovar për një periudhë vjeçare. Duke pasur gjithmonë parasysh se zgjedhjet e parakohshme nuk janë kurrë një dramë aq e madhe. Në periudhat e mungesës së qëndrueshmërisë politike krijimi i koalicioneve bëhet shumë i lëvizshëm. Nuk ka asgjë të keqe. Herët e para janë pak problem, por le të kujtojmë Italinë e bekuar që ja doli të kishte një numër të madh qeverishë në jo po aq shumë legjislatura. Krijon qeveri tjetër brenda së njëjtës legjisaturë, legjislatura mbetet llastik. Pse mos të ftoni në rradhët tuaj ata që i tremben shkundjes, e sot kush nuk i trembet? Evropiani do ketë ineteres se situata do jetë interesante. Rama pavarësisht se duket se ja vëjnë re njëfarë
Problemi tjetër. Cfarë ëndrrash e programesh e projektesh politike sjell vetvendosja në bërje të qeverisjes? Si kudo në botë edhe në Kosovë ka një legjendë bollëku të vlefshëm. Fushëkosova një zemër e butë që i arrin gjithë vargmalet me miniera andej poshtë. Me një perspektivë përdorimi të një sasie të madhe qymyri, (që ne shpresojmë të mos përdoret, ose përdoret??) me minerale të tjera me bollëk dhe një urë njerëzore të madhe që e lidh me Europën. Me ca lumenj aty këtu. Bujqësore. Po ngrohet nga pak. Tregu po zgjerohet. Njëfarë rritje mund të shpresohet në rast se njëfarë zelli me përmbajtje ndershmërie i shtohet qeverisjes. Njëfarë mobiizimi duhet tani se po krijohet një shtresë problematike e gjerë, që vetëkonsiderohet deri fatkeqe. Ata padyshim që do duhet të shprehen. Në një mungesë të tillë stabiliteti, kaq pranë e nën ndikim të ndërkombëtarëve me serbin te koka dhe shqiptarët me fytyrë nga deti do të ishte vërtetë e papritur që vetvendosësit të tentontin teknika qeverisëse haptazi provokuese. Çështja e demarkacionit të kufirit me malin e zi për shembull. Pse të mos ketë njëfarë arbitrariteti në këtë çështje? Nëse vetvendosësit do të jenë edhe vendimarrës ata do të duhet të gjejnë zgjidhje që të mos shkaktojë ngërç, përndryshe fundi i tyre mund të jetë i shpejtë. Dhe nuk ka fare gjurmë se një gjë e tillë dëshirohet prej vetvendosësve. Kjo brishtësi edhe do të jetë një garanci .
Mos u tut LDK. Nuk ma merr mendja se do t’ju arrestojnë të gjithëve brenda natës, ata janë bijtë e popullit si edhe ju. Për më tepër kanë votuar vetëm 40 përqind e votuesve, me një interes të tillë për politikën asgjë radikale nuk mund të ndryshojë. Përveç një qëndrimi pozitiv sic edhe thamë. Djali jonë ma i miri Ramushi me qafën e tj mashallah dhe miku i tij ma i miri shoku Kadri Veseli janë aty dhe e presin me padurim telefonatën tuaj.
Që në fillim të alternativës së vet qeverisëse vetvendosja thotë se kjo nuk është lëvizja vetvendosje që po vazhdon, por një qeverisje që e sheh lëvizjen si një ndër këshilluesit në vendime. Lëre pastaj që tek kapitulli i parë “shteti i së drejtës”. Një muzikalitet fiks për qeverisje. Absolutisht asnjë fjalë të keqe. As referenca historike asgjë. Më vonë tek pasuria kombëtare i takon kombit dhe denoncimi i serbit për sjellje të tmerrshme dhe të tilla gjëra padyshim që duhet interes, por ne e kemi humbur interesin tashmë. Kush lexon programe partishë politike? Tani më duket as nuk i shkruajnë më.
Por sususupanssi i vërteë është në këto trojet këndej, që i popullojmë edhe vetë, ku zgjedhjet sapo kaluan. Mbas një fushate legjendare për maturinë e vet, që e pat nis Noja i shkret sa zbriti prej atij vaporit të madh mbasi ra ai shiu i madh dhe u hapën çadrat, erdhën zgjedhjet. Nuk u duk se u konsumua shumë letër. Postera pati pak dhe ajo shëmti shyqyr që kaloi. Ndonjë tek tuk tek vendi i reklamave jam shumë dakort. Për më tepër pozita e opozita u morën vesh. Edhe flamuj sikur nuk na u dyndën tek pupila e syrit të majtë a të djathtë. Në facebook është gallatë. Televizori ka gjithato kanale. Fushatë fiks sa nevojitet. Dhe rrjeti shoqnor politik.
Por në fillim, Edi Rama, vetë vapori i Noes së shkretë që kishte mbajt nga një cift prej çdo kafshe, mbërriti në këtë liman zgjedhjesh me njëfarë entuziazmi. Vizibilitet ka. Edhe ndonjë lek ka lëviz. Varfëria që flitet këtu ka qenë gjithmonë. Ndonjë lek po do humbi se qerrja, tepsia dhe kazani dhe ishin pjesë e fjalorit të retorikës fitimtare.
Zhvillimi në krijimin e një kulti të shtuar të kryetarit. Vetë Rama me një tek dorë i mposhti gjithë kundërshtarët dhe tani do të qeverisë drejt ivropit me shpejtësi me sy të mbyllur.
C’osht ky unitet ndër socialistë? Pse veç Blushit që kishte shku më herët nuk pati hiç nerva. Qeverisja tonifikon. Ku janë pakënaqësitë që dikur edhe vetë kujtoja se i shihja? Hiç gjëkundi. Një parti shembullore. Kanë dal e kanë fol të gjithë. Asnjë zhvillim. Nji emër të ri nuk e mësuam. Si nuk u anku njeri për vonesa të paktën. Do vazhdojë qeverisja dhe realisht nuk është se kishe ç’mendoje tjetër, por rezerva nuk ka pse mos me pas.
Por mendimet tona shkojnë për të dashurën qeverisësen e opozitaren Parti Demokratike. Aty rezultati duket i pakënaqshëm. Pse kjo opozitë vllazërore nuk u mbajt pak më fort? Mos vallë duke mos vrarë mendjen për kosto të reformës Kryetari Basha sikur trazoi me dorë atë kazan të nxehtë të lidhjeve lokale të partisë.
Shumë do tërhiqen, por ndonjë grup do të mbesë. Problemi, sipas mendimit tim, qëndron në leximin e liderit. A iku Lulzim Basha prej atyre ngjyrave të varësisë me të cilën e ngjyrosnin dikur, a ishte ky vërtetë pasuesi i liderit legjendar? Po në rast se uniteti i Partisë rrezikohet shumë nga dega e shkëputur që krejt papritur gjen një sponsor? Deri më tani vetë protagonistët potencialë nuk kanë artikuluar asgjë, meqenëse nuk janë ezauruar etapat e ankimimit brenda partisë, por gjëra të tilla ndodhin.
Opozita e mistershme u llokoçit me kokë nga shkëmbi mu aty ku rrjedha e lumit e lejon dhe la armiqësinë e tmerrshme në baltë për të mënjanuar një skemë politike rinore si ajo e LSI-së nga ky nivel i komunikimit politik. Ky bashkëpunim pati kosto, por sipas disa opinioneve është i lavdërueshëm dhe këto nuk janë kosto por veç shfrytëzime pragmatike të një situate të parehatshme të brendshme. Zoti Basha nuk pyeti për kosto reforme. Tërheqja e dyanshme lojti rol megjithëse L SI vazhdoi të njihte rritje. LSI do të mbajë një jetë politike të gjallë, megjithëse pa shumë oratorë dhe me presidentin e paanshëm. Do të kemi një spektakël dekorimesh prej zotit Meta. Si fishekzjarrët e fitores së 25 qershorit do të fluturojnë stemat nëpër qiellin e pesvjeçarit. Dhe ai do krijojë ndonjë kanal ti shesi e blejë prapë në Kinë, me çmim të lirë.
Rama, megjithëse shkujdesur në realitet igjëron si mirë. Faktikisht mbeti shumë kohë në rrugë duke i dhënë ngjyrime onorifizmi e popuilzmi ekzekutivitetit të vet. Por Shqipëria është një kantier në qytete por investohet në turizëm dhe infrastrukturë urbane. Jo po qysh kjo, po tek ajo, po pse ajo rruga tjetër, shije unike gurësh të bardhë, jo po pse kaq shumë, të gjitha ngrejnë peshë po vështirë se ja merr vesh. Reforma reforma!