Koalicioni PDK – LDK për qeverisjen në Kosovë duhet pranuar se nuk ishte fort i papritur, megjithëse u desh një gjysëm viti për tu materializuar. Një koalicion jo i vështirë për tu imagjinuar pavarësisht faktit se në të përfshihen dy partitë më të mëdha në Kosovë, që në fillimet e veta patën rivalitete të ashpra dhe së fundmi u baltosen reciprokisht sistematikisht.
Kjo lehtësi në imagjinim vjen për një sërë arsyesh, por dy këtu na mjaftojnë mjaftojnë. Së pari, prej 2007-ës deri në 2010-ën, dy partitë qeverisën bashkë dhe patën mundësi të testojnë problemet e mundësirat e bashkëqeverisjes. Linjat e komunkimit u vendosën dhe rivalët shijojnë rehat përkrah njëri-tjetrit nëpër cdo lloj tavoline ku shtrohen. Pak a shumë. Megjithëse pa ndonjë efikasitet e përfitim për elektoratin kosovar, bashkëqeverisja e parë ishte e qetë dhe pa shumë kokëçarje. Prania ndërkombëtare amortizoi (e amortizon) kostot e qeverisjes dhe zgjedhjet vazhduan pa ndryshime të qenësishme në rezultate.
Së dyti, të dyja partitë pavarësisht prononcimeve nuk kanë ndonjë identitet të qartë politik. E majta, e djathta, qendra, qendra e majtë e qendra e djathtë janë veçse etiketa në një gjuhë të panjohur për ndjeksin e politikës kosovare.
Kjo lehtësi në imagjinim vjen për një sërë arsyesh, por dy këtu na mjaftojnë mjaftojnë. Së pari, prej 2007-ës deri në 2010-ën, dy partitë qeverisën bashkë dhe patën mundësi të testojnë problemet e mundësirat e bashkëqeverisjes. Linjat e komunkimit u vendosën dhe rivalët shijojnë rehat përkrah njëri-tjetrit nëpër cdo lloj tavoline ku shtrohen. Pak a shumë. Megjithëse pa ndonjë efikasitet e përfitim për elektoratin kosovar, bashkëqeverisja e parë ishte e qetë dhe pa shumë kokëçarje. Prania ndërkombëtare amortizoi (e amortizon) kostot e qeverisjes dhe zgjedhjet vazhduan pa ndryshime të qenësishme në rezultate.
Së dyti, të dyja partitë pavarësisht prononcimeve nuk kanë ndonjë identitet të qartë politik. E majta, e djathta, qendra, qendra e majtë e qendra e djathtë janë veçse etiketa në një gjuhë të panjohur për ndjeksin e politikës kosovare.
Politika kosovare mbështetet fort në rrjete njohjesh e marrëdhëniesh ndërpresonale që ndihmohen edhe prej peshës së madhe që familja e madhe, apo fisi, kanë në organizimin shoqëror. Një realitet i tillë nga njëra anë mundëson orientimin politik të elektoratit në mungesë të informacionit mbi tiparet programatike të partive dhe nga ana tjetër mundëson ruajtjen e një interesi minimal mbi jetën partiake në vend.
Por, kjo ka gjasa të ndryshojë shpejt. Shthurja e vazhdueshme e familjes së madhe, roli në rritje i mediave sociale dhe pakënaqësia në rritje e qytetarit kosovar do sjellin ndryshimin.
Me hyrjen në qeverisje LDK rrezikon një tkurrje të mëtejshme të elektoratit të vet dhe erozion të identitetit të vet. Për LDK-në, mbështetja prej simpantizantëve besnikë të Rugovës do përfundojë me plakjen e një brezi që i qëndroi besnik entuziazmit që përjetoi në fillimet e reagimit kundër shkjaut. Përfshirja në qeverisje me frikën se rrjetet që e lidhin me elektoratin po dobsohen prej pamundësisë me i ushqy, vjen disi e vonë dhe ka gjasa që aksesi në të mirat e përbashkëta që do ndahen si plaçkë nuk do jetë aq i bollshëm sa flitet në diskutimet që po krijojnë koalicionin. PDK ka ngritur një strukturë të gjerë e efikase për të përfituar prej mundësive që krijon tranzicioni dhe ka gjasa që komandantët e vegjël nëpër terren nuk do të jenë kaq zemërmirë sa komandanti i madh.
Edhe PDK do të ketë kosto nga kjo bashkëqeverisje dhe preket prej disa prej ndryshimeve të mësipërme. Partia nuk është kujdesur sa duhet të mbarështojë trashëgiminë e luftës. Qeverisja e derimëtanishme ka larguar njerëz. Duke i mëshuar fort lidhjeve personale, demokratët kosovarë kanë krijuar një kastë të gjerë përfituesish prej punësimesh në administratë, kontratash e privatizimesh, lejesh e tolerimesh por ka gjasa që këto të harrohen në momentin e parë që dikush tjetër do të shfaqet pas sportelit.
Por koalicioni do të funksionojë edhe pse ai është i kërkuar në këtë moment edhe për shkak të kulmimit të pritshëm të pazarit me serbët. Me një Rusi agresive që ka shpërqendruar opinionin amerikano-evropian në disa fronte, ndërkohë që sa vjen e ashpërson gjuhën, serbët gjejnë një moment të përshtatshëm për të tentuar realizimin e projekteve të veta. Nga ana tjetër me një përfshirje të Shqipërisë në debatin me serbët, ku trungu mëmë rishpallet burimi i vërtetë i vetbesimit shqiptar, lehtësohet disi barra e shtetarëve kosovarë që do të arrijnë një marrëveshje, gjithsesi të refuzueshme, për kushedi ku a kushedi sa.
Ashtu si deri tani, parësore do të mbetet edhe në përfundim të periudhës së bashkëqeverisjes nevoja e krijimit të një personaliteti më të qartë politik prej dy partive të mëdha. Por kjo mund të jetë e pamundur për LDK-në që do të humbasë përfundimisht pozicionin e vet në rreshtin e parë të politikës kosovare.
Me gjasa, Vetvendosja e mbetur jashtë kësaj periudhe qeverisëse do të ketë humbur një prej argumentave të vet të rëndësishëm me mbylljen e marrëveshjes me serbët, ndaj do të jetë më i lehtë pranimi i saj prej ndërkombëtarëve e më tej prej vetë kosovarëve. Kjo forcë do të jetë ajo që më së shumti do mund të kapitalizojë mbi pakënaqësinë e qytetarit dhe retorikën kundër-korrupsionit në zgjedhjet e ardhshme. Një pol patriotik-reformator që do të tërheqë elektorat dhe emra plot.
PDK me Hashimin e shkëputur në tribunën e largët do të reformohet dhe do të mbledhë racional-pragmatistët e rehatuar. LDK, AAK, Lëvizja, e ca të tjerë do presin tepricat e banketit elektoral, modestisht. Ditë më të mira paskëtaj vinë.
Por, kjo ka gjasa të ndryshojë shpejt. Shthurja e vazhdueshme e familjes së madhe, roli në rritje i mediave sociale dhe pakënaqësia në rritje e qytetarit kosovar do sjellin ndryshimin.
Me hyrjen në qeverisje LDK rrezikon një tkurrje të mëtejshme të elektoratit të vet dhe erozion të identitetit të vet. Për LDK-në, mbështetja prej simpantizantëve besnikë të Rugovës do përfundojë me plakjen e një brezi që i qëndroi besnik entuziazmit që përjetoi në fillimet e reagimit kundër shkjaut. Përfshirja në qeverisje me frikën se rrjetet që e lidhin me elektoratin po dobsohen prej pamundësisë me i ushqy, vjen disi e vonë dhe ka gjasa që aksesi në të mirat e përbashkëta që do ndahen si plaçkë nuk do jetë aq i bollshëm sa flitet në diskutimet që po krijojnë koalicionin. PDK ka ngritur një strukturë të gjerë e efikase për të përfituar prej mundësive që krijon tranzicioni dhe ka gjasa që komandantët e vegjël nëpër terren nuk do të jenë kaq zemërmirë sa komandanti i madh.
Edhe PDK do të ketë kosto nga kjo bashkëqeverisje dhe preket prej disa prej ndryshimeve të mësipërme. Partia nuk është kujdesur sa duhet të mbarështojë trashëgiminë e luftës. Qeverisja e derimëtanishme ka larguar njerëz. Duke i mëshuar fort lidhjeve personale, demokratët kosovarë kanë krijuar një kastë të gjerë përfituesish prej punësimesh në administratë, kontratash e privatizimesh, lejesh e tolerimesh por ka gjasa që këto të harrohen në momentin e parë që dikush tjetër do të shfaqet pas sportelit.
Por koalicioni do të funksionojë edhe pse ai është i kërkuar në këtë moment edhe për shkak të kulmimit të pritshëm të pazarit me serbët. Me një Rusi agresive që ka shpërqendruar opinionin amerikano-evropian në disa fronte, ndërkohë që sa vjen e ashpërson gjuhën, serbët gjejnë një moment të përshtatshëm për të tentuar realizimin e projekteve të veta. Nga ana tjetër me një përfshirje të Shqipërisë në debatin me serbët, ku trungu mëmë rishpallet burimi i vërtetë i vetbesimit shqiptar, lehtësohet disi barra e shtetarëve kosovarë që do të arrijnë një marrëveshje, gjithsesi të refuzueshme, për kushedi ku a kushedi sa.
Ashtu si deri tani, parësore do të mbetet edhe në përfundim të periudhës së bashkëqeverisjes nevoja e krijimit të një personaliteti më të qartë politik prej dy partive të mëdha. Por kjo mund të jetë e pamundur për LDK-në që do të humbasë përfundimisht pozicionin e vet në rreshtin e parë të politikës kosovare.
Me gjasa, Vetvendosja e mbetur jashtë kësaj periudhe qeverisëse do të ketë humbur një prej argumentave të vet të rëndësishëm me mbylljen e marrëveshjes me serbët, ndaj do të jetë më i lehtë pranimi i saj prej ndërkombëtarëve e më tej prej vetë kosovarëve. Kjo forcë do të jetë ajo që më së shumti do mund të kapitalizojë mbi pakënaqësinë e qytetarit dhe retorikën kundër-korrupsionit në zgjedhjet e ardhshme. Një pol patriotik-reformator që do të tërheqë elektorat dhe emra plot.
PDK me Hashimin e shkëputur në tribunën e largët do të reformohet dhe do të mbledhë racional-pragmatistët e rehatuar. LDK, AAK, Lëvizja, e ca të tjerë do presin tepricat e banketit elektoral, modestisht. Ditë më të mira paskëtaj vinë.
RSS Feed
