Përndjekja politike, vetflijimi dhe shqiptarët

Këto javë të përndjekurit politikë, pas një periudhe të gjatë në prapavijat e lajmit shqiptar, rikthehen në qendër të skenës me një formë radikale të protestës, atë të vetflijimit. Më herët disa qytetarë nga rradhët e të përndjekurve politikë kishin shprehur zemëratën për vonesa në dëmshpërblime dhe kishin rrëmbyer ca minuta mediatike duke goditur kryetarin e komisionit të ligjeve Ilir Rusmajli, fyer ministrin e financave Ridvan Bode dhe më vonë duke hedhur miell ndaj makinës së të lavdishmit Sal.

Sipas kryeministrit nuk kemi të bëjmë veçse me blerjen e një grupi mercenarësh prej opozitës që investon kështu në një tjetër projekt paraelektoral ekstravagant, që megjithëse periferik për zallamahinë politiko-ekonomike ku qorrollepset vendi ka ndezur median në një përdëllim energjik. Në fakt kohëzgjatja për 20 ditë e një greve urie nga një numër relativisht i madh qytetarësh duhet të ishte një ngjarje shumë më serioze në vend dhe, pavarësisht nga shtysa, duhet të kishte tërhequr shumë më tepër vëmendjen dhe pozicionimin e qytetarëve. Por, përtej një keqardhje dhe simpatie për vuajtjen njerëzore shqiptarët nuk duket se janë fort entuziastë për zhvillimet. Kjo për disa arsye për të cilat ende nuk ka informacion të mjaftueshëm.

Ndër  të cilat së pari do të veçoja pyetjen, sa përfaqësohen të përndjekurit politikë nga personat e përfshirë në grevë? Ditët e fundit në media po raportohet se edhe grupe të tjera të përndjekurish janë gati ti bashkohen vetflijimit, por akoma mungon një lidhje e qartë mes asaj shtrese prej disa dhjetra mijëra të përndjekurish dhe këtyre njësive relativisht të vogla që po angazhohen në protestë. Diskutimet në media kanë treguar ndarje të qarta mes vetë të pëndjekurve. Disa përfaqësues të insitucioneve pranë qeverisë pranojnë se realiteti shqiptar është problematik por që pavarësisht neglizhencës qeveritë e djathta kanë qenë më mbështetëse ndaj çështjes së tyre. Ndërkohë kujtojnë se qeverisja socialiste nuk ka pasur shumë lartë në hierarkinë e prioriteteve një çështje të tillë. Çështja e dëmshpërblimit të përndjekurve politikë është një çështje për të cilën shoqëria shqiptare nuk është shfaqur shumë unanime. Ndaj para një realiteti të tillë ku çështja e të përndjekurve ju hoq institucioneve të drejtësisë të cilave u takonte dhe i kaloi politikës, të përndjekurve nuk u mbetet veçse të bëhen pjesë e saj.

A është forma e protestës në raport të drejtë me pretendimet e protestuesve? A mund të djegë veten apo shokun dikush që ka një problem me keqqevrisjen sikurse edhe një pjesë shumë e madhe e bashkëqytetarëve të vet? Një çështje që zvarritet prej 20 vjetësh çështja e të përndjekurve politikë është padyshim një nga më të turpshmet për qeveritë gjatë tranzicionit shqiptar. Por duke pas parasysh se vendi gëlon nga skandale korrupsioni lloj e lloj që përfshijnë shpërthime që vrasin shumë njerëz, vrasje gjykatësish, vrasje dëshmitarësh, video me korrupsion, shitje pronash publike për hiç mos gjë, grykësi olimpike familjesh në olimp; kur kriminaliteti është në një nivel të lartë me serial killera që grabisin dyqanet e dritave, me grabitës rrugësh që vrasin për qindarka, me kultivues e trafikues që i shpallin luftë shtetit; kur shumica e madhe e qytetarëve që përballen me sistemin e drejtësisë apo të shëndetësisë e kanë të vështirë ti ngrenë sytë nga toka për të ndjekur ç’po ndodh në arenën sociale, rasti i të përndjekurve politikë relativizohet.  Sidomos kur publiku ende nuk e ka të qartë nëse është dhënë ndonjë sasi dëmshpërblimi a jo?   Retorika kundër qeveri, dhe kundër njeriut që e mbart këtë kuptim në Shqipëri, që ka shoqëruar grevën zakonisht kultivohet prej elektoratit të majtë që nuk ka ndonjë lidhje të veçantë emocionale me të përndjekurit politikë. Natyrisht që ata janë të gatshëm të përfshijnë të përndjekurit politikë në radhët e viktimave të keqqeverisjes berishiane, por pa u përfshirë më tej në teknikalitete të përndjekjes politike dhe korrigjimit të kësaj padrejtësie. Kauza e lidershipit socialist nuk është aq shumë kauzë e elektoratit socialist. Dhe kjo padyshim që ka ngjall njëfarë hezitimi. Edhe pozicionimi i lidershipit socialist vetëm pas ngjarjeve të ditëve të fundit ka marrë formë të qartë, meqenëse më herët ai ka pas një ngjyrim thuajse individual. Nga ana tjetër apeli që kjo çështje ka në elektoratin e gjerë nuk është e madhe. Një çështje që vazhdon prej 20 vjetësh, që herë pas here ka lejuar të keqpërdoret prej pseudo përfaqësuesish në shërbim të politikës domosdo që nuk do të eksitojë kushedi sa shqiptarët hallexhinj e provincialë. Vetëm pak muaj më herët me të njëjtin mekanizëm Berisha i nxirrte të përndjekurit për të justifikuar shembjen e piramidës për të mundësuar një tenderim me leverdi. A është ky zhvillim me ndonjë farë rëndësie për precedencën që krijon për zgjidhjen e problematikave që shfaqen për individë, grupe a shtresa të ndryshme në shoqërinë shqiptare? Ca kohë më herët një grup grash u barrikaduan në tarracën e një pallati për të zgjidhur përmes shtetit një cështje që kishin me një palë tjetër. Ndonjë kujtim tjetër sulmesh me gurë mbi policinë, bllokimi nënstacionesh elektrikë apo rrugësh mund ta gjejmë nëse rrëmojmë, po a mund ti prishet rehati sistemit tonë të drejtësisë për ndodhira fukarenjsh andej e këndej? 

Qeveria e harruar pas interesave vetjake me privatizime dhe tenderime padyshim që ka lënë pas dore të përndjekurit politikë, por që socialistët do të gjejë më shumë hapësirë në praktikën e vet qeverisëse, pas marrjes së mundshme të pushtetit, për çështjen e të përndjekurve kjo është e dyshimtë.  Qytetarët prej të përndjekurve politikë që janë përfshirë në këtë protestë ka gjasa që u gjetën aksidentalisht pjesë e shfaqjes politike shqiptare, por ajo që është e sigurtë është që nuk do arriijnë ndonjë gjë të madhe. Të paktën jo për të përndekurit politikë. Por edhe si ngjarje paraelektorale nuk ma merr mendja se ka ndonjë peshë të madhe meqenëse deri për zgjedhje ne si popull konsumojmë lajme plot.